Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Αργολίδας – Τμήμα Ποιοτικού και Φυτουγειονομικού Ελέγχου ενημερώνει τους καλλιεργητές για το έντομο που απειλεί τα εσπεριδοειδη της Αργολίδας, τον Μαύρο Ακανθώδη Αλευρώδη.
Ακολουθεί η ανακοίνωση:
«Έχουμε πολλές φορές με Δελτία Τύπου αναφερθεί στον Μαύρο Ακανθώδη Αλευρώδη (Aleurocanthus spiniferous) που αποτελεί επιβλαβή οργανισμό καραντίνας και ένα πολύ σημαντικό εχθρό των εσπεριδοειδών αλλά και πολλών άλλων καλλιεργειών και καλλωπιστικών φυτών.
Το έντομο αυτό δημιουργεί πολυπληθείς αποικίες προνυμφών στην κάτω επιφάνεια των φύλλων. Τα έντομα απομυζούν τους χυμούς των φύλλων, ενώ στα µελιτώματά τους επικάθονται μύκητες (η γνωστή καπνιά), οι οποίοι μειώνουν τη φωτοσυνθετική ικανότητα, κάτι που οδηγεί σε σταδιακή εξασθένηση του δέντρου. Επιπλέον τα φύλλα, τα κλαδιά και οι καρποί μαυρίζουν, με αποτέλεσμα την ποιοτική και εμπορική υποβάθμισή τους (Εικόνα 3).
Από τον τακτικό έλεγχο των εγκατεστημένων από την ΔΑΟΚ Αργολίδας κολλητικών παγίδων αλλά και από τα δείγματα φυτικών ιστών που αποστέλλονται στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ) επιβεβαιώνεται η εξάπλωση του Aleurocanthus spiniferous σε διάφορες περιοχές του νομού όπως στα όρια του αστικού ιστού του Δήμου Άργους, στο Αργολικό και στην Ασίνη. Η ΔΑΟΚ Αργολίδας συνεχίζει τις επισκοπήσεις για να διαπιστωθεί η παρουσία ή μη αυτού του εντόμου καραντίνας στις εσπεριδοκαλλιέργειες του νομού.
Στο πλαίσιο περιορισμού του εντόμου καλούνται οι καλλιεργητές εσπεριδοειδών να κάνουν τακτικές επισκέψεις στα αγροτεμάχιά τους και σε περίπτωση διαπίστωσης παρουσίας του εντόμου να επεμβαίνουν με κατάλληλα καλλιεργητικά μέτρα (αφαίρεση και κάψιμο προσβεβλημένων βλαστών) και στοχευμένες επεμβάσεις με φυτοπροστατευτικά προϊόντα.
Σε περίπτωση που υπήρχε διαπιστωμένη προσβολή από το προηγούμενο έτος συνιστάται η άμεση εφαρμογή κατάλληλου φυτοπροστατευτικού προϊόντος με την παράλληλη λήψη κατάλληλων καλλιεργητικών μέτρων.
Τα κυριότερα καλλιεργητικά μέτρα είναι τα εξής:
- Τακτικός έλεγχος των αγροτεμαχίων για διαπίστωση της παρουσίας του εντόμου.
- Κόψιμο και κάψιμο των προσβεβλημένων κλαδιών.
- Σωστός αερισμός των δέντρων μέσω κατάλληλου κλαδέματος.
- Αποφυγή μετακίνησης μολυσμένου φυτικού υλικού (διασπορά και εγκατάσταση του εντόμου σε άλλες περιοχές).
Τονίζουμε ότι η καταπολέμηση του εντόμου είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Η χρήση των διαθέσιμων εντομοκτόνων δεν δίνει συχνά τα επιθυμητά αποτελέσματα και η συστηματική χρήση αυτών μπορεί να οδηγήσει σε έξαρση των πληθυσμών άλλων εντομολογικών εχθρών που υπάρχουν στα εσπεριδοειδή, λόγω της θανάτωσης των ωφέλιμων εντόμων που τα παρασιτούν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Aleurocanthus spiniferus είναι υπό έλεγχο από φυσικούς εχθρούς στον τόπο καταγωγής του.
Η βιολογική αντιμετώπιση με παρασιτοειδή υμενοπτέρα αποδείχθηκε οικονομική και αποτελεσματική σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Συγκεκριμένα, διάφορα είδη παρασιτοειδών υμενοπτέρων έχουν εισαχθεί σε πολλές χώρες με σκοπό τη ελάττωση του πληθυσμού του Α. spiniferus.
Το είδος Encarsia smithi (Silvestri) (Hymenoptera: Aphelinidae) έχει αποδειχθεί από τα πιο αποτελεσματικά σε όλες τις χώρες που εφαρμόστηκαν προγράμματα βιολογικής αντιμετώπισης του συγκεκριμένου αλευρώδη. Το πρόγραμμα βιολογικής καταπολέμησης έχει σκοπό την εγκατάσταση του ωφέλιμου εντόμου σε μια περιοχή για την επίτευξη βιολογικής ισορροπίας, καθώς και τη βιώσιμη και μακροχρόνια λύση του προβλήματος.
Το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ) υλοποιεί το έργο «Περιορισμός της εξάπλωσης του Μαύρου Ακανθώδη Αλευρώδη Aleurocanthus spiniferus με βιολογικές μεθόδους» που χρηματοδοτείται από το ΥπΑΑΤ με στόχο τη μόνιμη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του εντόμου μέσω της εφαρμογής της μεθόδου της κλασικής βιολογικής αντιμετώπισης.
Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος το ΜΦΙ σε συνεργασία με τη ΔΑΟΚ Αργολίδας πραγματοποιήσαν εννέα εξαπολύσεις του παρασιτοειδούς Encarsia smithi στην ΠΕ Αργολίδας.
Οι πρώτες δύο εξαπολύσεις πραγματοποιήθηκαν στις 16 Ιουλίου 2024 σε κατάλληλα προστατευμένες προσβεβλημένες θέσεις. Ακολούθησαν τρεις εξαπολύσεις το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, ενώ οι τελευταίες τέσσερις έγιναν στις 6 Αυγούστου 2025. Οι πρώτες έγιναν με ακμαία του παρασιτοειδούς Εncarsia smithi, όπως φαίνεται στην εικόνα 4, ενώ οι επόμενες με δενδρύλλια εσπεριδοειδών που έφεραν προνύμφες του μαύρου ακανθώδη αλευρώδη.
Οι προνύμφες αυτές είναι επιμολυσμένες με το ωφέλιμο έντομο Encarsia smithi, το οποίο παρασιτεί στο εσωτερικό τους για να ολοκληρώσει το βιολογικό του κύκλο. Με τον τρόπο αυτό καταστρέφει τον Μαύρο Ακανθώδη Αλευρώδη.
Η εγκατάσταση των δενδρυλλίων πραγματοποιήθηκε σε επιλεγμένα σημεία που πληρούσαν τις προδιαγραφές που υπέδειξαν οι ερευνητές του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου σε συνεργασία με τη ΔΑΟΚ Αργολίδας. Μετά τις εξαπολύσεις του ωφέλιμου εντόμου διαπιστώθηκε η εγκατάστασή του σε σημαντικό βαθμό, όμως σύμφωνα με τους ερευνητές του ΜΦΙ απαιτούνται ένα με τρία έτη για τον πολλαπλασιασμό του και την αύξηση των επιπέδων παρασιτισμού σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Επισημαίνεται ότι η εφαρμογή κλασσικής βιολογικής καταπολέμησης είναι η πλέον ενδεδειγμένη και με μακροχρόνια αποτελέσματα μέθοδος για τον περιορισμό του προβλήματος ξενικών ειδών εντομολογικών εχθρών όπως και ο μαύρος ακανθώδης αλευρώδης. Παρόμοιο πρόγραμμα είχε υλοποιηθεί την δεκαετία του 1990 για την αντιμετώπιση του εριώδη αλευρώδη των εσπεριδοειδών με θεαματικά αποτελέσματα.
Ο Γενικός Διευθυντής του ΜΦΙ, Π. Μυλωνάς επισημαίνει ότι οι όποιες επεμβάσεις με φυτοπροστατευτικά προϊόντα πρέπει να γίνονται με ήπιας μορφής σκευάσματα και λιγότερο επιβλαβή για το ωφέλιμο έντομο. Εφόσον το ωφέλιμο έντομο αναπαραχθεί κανονικά θα εγκαθίσταται στη συνέχεια και σε νέες περιοχές και σταδιακά τα δένδρα που έχουν προσβληθεί από τον Μαύρο Ακανθώδη Αλευρώδη θα εξυγιανθούν. Μέχρι τότε οι παραγωγοί καλούνται να εφαρμόζουν τις παραπάνω οδηγίες σύμφωνα με τις αρχές της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης και σε συνεργασία με τους γεωπόνους τους».
