Ένα πολυεπίπεδο πλέγμα προστασίας και στήριξης για οφειλέτες, τόσο ιδιώτες όσο και επιχειρήσεις, ενεργοποιεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μετά την ψήφιση των σχετικών διατάξεων στο νομοσχέδιο για τα Ιδρύματα και τις Σχολάζουσες Κληρονομιές.
Οι ρυθμίσεις, που τέθηκαν σε εφαρμογή από τη Δευτέρα, φιλοδοξούν να αλλάξουν ριζικά τη φιλοσοφία διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, μετατοπίζοντας το βάρος από την τιμωρία στη δεύτερη ευκαιρία και την πρόληψη της αφερεγγυότητας.
Οι δύο βασικές τομές του νέου πλαισίου
Το νέο καθεστώς εισάγει δύο κομβικές αλλαγές:
- Απαλλαγή από ποινικές διώξεις για όσους κηρύσσουν πτώχευση
- Κρατική χρηματοδότηση μέσω voucher για επαγγελματίες που απειλούνται με οικονομική κατάρρευση
Οι παρεμβάσεις εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο διαχείρισης της υπερχρέωσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Πλήρης αναστολή ποινικών διώξεων με την πτώχευση
Με νέα διάταξη που προστίθεται ως άρθρο 198Α στον ν. 4738/2020, προβλέπεται ότι από τη στιγμή που:
- δημοσιεύεται η δικαστική απόφαση πτώχευσης, ή
- καταχωρείται ο οφειλέτης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας,
αναστέλλεται αυτομάτως κάθε ποινική δίωξη για χρέη προς την Εφορία και τον ΕΦΚΑ.
Η ρύθμιση καλύπτει τόσο την μη καταβολή οφειλών προς το Δημόσιο, όσο και τις καθυστερήσεις ασφαλιστικών εισφορών. Εφόσον η διαδικασία της πτώχευσης ολοκληρωθεί επιτυχώς –συνήθως εντός 1 έως 3 ετών– και ο οφειλέτης απαλλαγεί νόμιμα από τα χρέη του, το αξιόποινο εξαλείφεται οριστικά, ακόμη και από το ποινικό μητρώο.
Όπως τόνισε στη Βουλή ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης, «το κράτος επιλέγει να μην ποινικοποιεί την οικονομική δυσκολία», δίνοντας πραγματική δεύτερη ευκαιρία σε επαγγελματίες που οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο.
Voucher πρόληψης υπερχρέωσης για επαγγελματίες
Το δεύτερο βασικό εργαλείο αφορά την έγκαιρη παρέμβαση πριν από την πτώχευση. Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και της Κοινωνίας της Πληροφορίας, το κράτος θα χορηγεί δωρεάν voucher σε επαγγελματίες που εντοπίζονται ως υψηλού κινδύνου αφερεγγυότητας.
Το πρόγραμμα βασίζεται στον Μηχανισμό Έγκαιρης Προειδοποίησης, ο οποίος παρακολουθεί οικονομικούς δείκτες και εντοπίζει «κόκκινα σημάδια». Ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί να υποβάλει αίτηση μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας της Γενικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Τι καλύπτει το voucher στήριξης
Με την κρατική επιταγή, ο επαγγελματίας αποκτά πρόσβαση σε:
- οικονομικές συμβουλές και εργαλεία διάσωσης,
- νομική υποστήριξη για ρυθμίσεις οφειλών,
- ψυχολογική υποστήριξη και mentoring, αναγνωρίζοντας θεσμικά τον ρόλο του άγχους και της πίεσης στην επιχειρηματική αποτυχία.
Η προσέγγιση είναι ολιστική, με στόχο όχι μόνο τη διάσωση της επιχείρησης, αλλά και την ενδυνάμωση του ίδιου του επαγγελματία.
Ρύθμιση για ευάλωτους οφειλέτες και κατοικία
Με το άρθρο 179, θεσπίζεται ειδική πρόβλεψη για τους ευάλωτους οφειλέτες που εντάσσονται στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και υπογράφουν νέα σύμβαση που διασφαλίζει τη διατήρηση της κύριας κατοικίας.
Στην περίπτωση αυτή, η προηγούμενη κρατική επιδότηση στέγασης διακόπτεται αυτομάτως, ώστε να αποφευχθεί η διπλή χρηματοδότηση και να προστατευθούν οι δικαιούχοι από μελλοντικές αξιώσεις επιστροφής χρημάτων.
Νέα φιλοσοφία διαχείρισης χρέους
Το νέο πλαίσιο:
- απεγκλωβίζει χιλιάδες οφειλέτες από την ποινική ομηρία,
- εισάγει μηχανισμούς πρόληψης της υπερχρέωσης,
- ενισχύει την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών,
- και δημιουργεί συνθήκες επανένταξης στην οικονομική δραστηριότητα.
Σε μια περίοδο έντονης οικονομικής πίεσης, οι ρυθμίσεις φιλοδοξούν να περιορίσουν τα αδιέξοδα, να στηρίξουν την επιχειρηματικότητα και να αποτρέψουν τη δημιουργία νέων κύκλων ιδιωτικού χρέους.
