Η λειψυδρία επανέρχεται δυναμικά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, με την Αττική να βρίσκεται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης και πολλές περιοχές της χώρας –συμπεριλαμβανομένης της Αργολίδας– να αναζητούν άμεσα λύσεις για την εξασφάλιση νερού. Στο πλαίσιο αυτό, τα σχέδια για νέες μονάδες αφαλάτωσης στο Πόρτο Χέλι, στο Κρανίδι και στον Ανάβαλο είναι προ των πυλών, την ώρα που ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, προειδοποιεί ότι η αφαλάτωση «δεν αποτελεί εύκολη και ακίνδυνη λύση».
Μιλώντας στην εκπομπή «Σαββατοκύριακο από τις 5» της ΕΡΤnews, ο κ. Λέκκας υπογράμμισε ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε οριακό σημείο εξαιτίας των ελάχιστων βροχοπτώσεων των τελευταίων δύο ετών. Όπως τόνισε, η χώρα χρειάζεται συνεκτικό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, διαφορετικά τα προβλήματα θα επιδεινωθούν τα επόμενα χρόνια.
Η ανάγκη προστασίας και ορθολογικής αξιοποίησης των υπόγειων υδροφορέων
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ εξήγησε ότι κάθε περιοχή έχει εντελώς διαφορετικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Σε πολλές νησιωτικές περιοχές –αλλά και σε ηπειρωτικές, όπως η ανατολική Πελοπόννησος και η Αργολίδα– η υπεράντληση νερού έχει οδηγήσει σε υποχώρηση ή και υφαλμύρινση των υπόγειων υδροφόρων οριζόντων.
Όπως σημείωσε, πριν εξεταστεί εκτεταμένη χρήση της αφαλάτωσης ή η κατασκευή νέων φραγμάτων, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην οργανωμένη αξιοποίηση των υπόγειων υδροφορέων, οι οποίοι –όπως είπε– αποτελούν «τους μεγαλύτερους φυσικούς ταμιευτήρες νερού».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ανάγκη να σταματήσει η ανεξέλεγκτη διάνοιξη γεωτρήσεων από ιδιώτες, που σύμφωνα με τον ίδιο οδηγεί σε περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης. «Απαιτείται κεντρικός σχεδιασμός και συντονισμός, όχι αποσπασματικές κινήσεις», σημείωσε.
Αφαλάτωση: λύση… αλλά με υψηλό κόστος
Ο κ. Λέκκας δεν απέκλεισε την αφαλάτωση από το συνολικό πλάνο αντιμετώπισης της λειψυδρίας, προειδοποίησε όμως ότι πρόκειται για μια τεχνικά σύνθετη και ενεργειακά απαιτητική διαδικασία, η οποία μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα αν δεν εφαρμοστεί προσεκτικά.
Τα βασικά προβλήματα της αφαλάτωσης, σύμφωνα με τον Λέκκα:
- Υψηλή κατανάλωση ενέργειας, ιδιαίτερα όταν δεν χρησιμοποιούνται ανανεώσιμες πηγές.
- Αύξηση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου όταν η απαιτούμενη ενέργεια προέρχεται από ορυκτά καύσιμα.
- Επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, λόγω της απόρριψης άλμης.
- Αδυναμία κάλυψης μεγάλων υδροδοτικών αναγκών χωρίς επιβάρυνση του ενεργειακού συστήματος.
Ο καθηγητής υπογράμμισε ότι οι μονάδες αφαλάτωσης πρέπει να ενταχθούν σε ένα ενιαίο σχέδιο υδάτινης πολιτικής, ώστε να λειτουργούν επικουρικά και όχι ως μοναδική λύση.
Η σύνδεση με τα έργα αφαλάτωσης στην Αργολίδα
Την ώρα που ο Ευθύμιος Λέκκας θέτει ζητήματα ενεργειακής βιωσιμότητας και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, στην Αργολίδα έχουν ανακοινωθεί μονάδες αφαλάτωσης σε Πόρτο Χέλι, Κρανίδι και Ανάβαλο.
Τα συγκεκριμένα έργα έχουν στόχο να αντιμετωπίσουν τη χρόνια λειψυδρία που πλήττει την Ερμιονίδα και μεγάλο μέρος της Αργολίδας, ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο όπου η ζήτηση εκτοξεύεται.
Ωστόσο, οι επισημάνσεις του κ. Λέκκα δείχνουν ότι τέτοιου τύπου παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν με αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές, με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μελετημένη διαχείριση του παραγόμενου υπολείμματος (άλμη), ώστε να μην επιβαρυνθεί το παράκτιο οικοσύστημα.
Παράλληλα, ο ίδιος θεωρεί ότι υπάρχουν ακόμα δυνατότητες αξιοποίησης των υπόγειων υδροφορέων μέσω έργων εμπλουτισμού και σύγχρονων τεχνικών διαχείρισης.
Η κλιματική αστάθεια συνεχίζεται
Παρότι οι πρόσφατες βροχοπτώσεις έχουν βελτιώσει την εικόνα σε πολλές περιοχές της χώρας, ο κ. Λέκκας ξεκαθάρισε ότι η θετική αυτή εξέλιξη δεν δικαιολογεί εφησυχασμό. Η κλιματική κρίση δημιουργεί συνθήκες έντονης αστάθειας, με παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας να εναλλάσσονται με ακραία καιρικά φαινόμενα.
«Οι βροχές βοηθούν, αλλά δεν λύνουν το πρόβλημα. Χρειάζεται σταθερή πολιτική και πολύπλευρη διαχείριση», τόνισε.
Οι παρεμβάσεις του Ευθύμιου Λέκκα φωτίζουν κρίσιμες πτυχές της συζήτησης γύρω από την αφαλάτωση, ειδικά την ώρα που η Αργολίδα σχεδιάζει νέες μονάδες σε Πόρτο Χέλι, Κρανίδι και Ανάβαλο. Το μήνυμά του είναι σαφές: Η αφαλάτωση μπορεί να συμβάλει, αλλά δεν αποτελεί αυτόνομη λύση χωρίς ολοκληρωμένη στρατηγική, περιβαλλοντική ευθύνη και ενεργειακή βιωσιμότητα.
