Δεν έχουν τέλος οι αντιδράσεις σε όλη την Πελοπόννησο, καθώς τα μικτά ελεγκτικά κλιμάκια πραγματοποιούν εντατικούς και συχνά αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε Κορινθία, Αργολίδα, Αρκαδία και Μεσσηνία για το ψηφιακό δελτίο αποστολής. Παραγωγοί και μεταφορείς καταγγέλλουν ότι τα πρόστιμα των 5.000 ευρώ «πέφτουν βροχή», ακόμη και σε σημεία όπου μέχρι σήμερα δεν υπήρχε παρουσία ελέγχων: κοντά σε ελαιοτριβεία, σε αγροτικούς δρόμους και σε απομονωμένα χωμάτινα περάσματα.
Πολλοί αγρότες μιλούν για ένα «κλίμα φόβου», καθώς η αυστηρότητα των ελέγχων συμπίπτει με την πιο κρίσιμη στιγμή της ελαιοκομικής περιόδου, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό κλίμα στην αγροτική οικονομία της Πελοποννήσου.
Τι προβλέπει το πλαίσιο της ψηφιακής διακίνησης
Με τον πρόσφατο νόμο 5222/2025 (άρθρο 214), το ψηφιακό δελτίο αποστολής έγινε υποχρεωτικό για κάθε διακίνηση του ελαιόλαδου και άλλων αγροτικών αγαθών.
Η παράβασή του επιφέρει:
- 5.000 € πρόστιμο για επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία
- 10.000 € πρόστιμο για επιχειρήσεις με διπλογραφικά βιβλία
Αν και το μέτρο θεσπίστηκε για τη διαφάνεια και την πάταξη της αδήλωτης διακίνησης, οι μικροί παραγωγοί της Πελοποννήσου υποστηρίζουν ότι η εφαρμογή του γίνεται «χωρίς καμία ευελιξία», με πρόστιμα που επιβάλλονται άμεσα και χωρίς περιθώρια διευκρινίσεων.
Έλεγχοι λίγα μέτρα πριν τα ελαιοτριβεία
Δεκάδες μαρτυρίες από αγρότες στην Κορινθία και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου κάνουν λόγο για ελέγχους στα όρια των ελαιοτριβείων, λίγα μέτρα πριν την είσοδο, για μπλόκα σε μονοπάτια ανάμεσα σε αγροτεμάχια, ακόμα και για σταματήματα σε χωματόδρομους που χρησιμοποιούνται μόνο από ντόπιους.
Κοινός παρονομαστής σε όλες τις περιπτώσεις: η απουσία ψηφιακού δελτίου αποστολής.
Κάποιοι μεταφορείς καταγγέλλουν ότι τα πρόστιμα πέφτουν ακόμη και για μεταφορά λίγων δεκάδων κιλών ελαιολάδου, ποσότητες που συχνά προορίζονται για οικογενειακή κατανάλωση ή για μικρές τοπικές αγορές.
Μικροί παραγωγοί σε απόγνωση
Οι περισσότεροι μικροπαραγωγοί στην Πελοπόννησο δηλώνουν ότι:
- Δεν είχαν πλήρη ενημέρωση για τις νέες υποχρεώσεις.
- Δεν έχουν πρόσβαση στα απαραίτητα ψηφιακά εργαλεία.
- Ενημερώθηκαν καθυστερημένα από λογιστές ή συνεταιρισμούς.
- Βρίσκονται αντιμέτωποι με πρόστιμα δυσανάλογα των εισοδημάτων τους.
Το αποτέλεσμα είναι ένας πρωτογενής τομέας που ήδη πιέζεται από μειωμένη παραγωγή, χαμηλές τιμές ελαιολάδου και υψηλό κόστος καλλιέργειας, να δέχεται ακόμη ένα «χτύπημα».
Φόβοι για «μπλοκάρισμα» της αγοράς
Παραγωγοί και επαγγελματίες εκφράζουν φόβους ότι η υπερβολική αυστηρότητα των ελέγχων μπορεί να παραλύσει τη διακίνηση βασικών αγαθών, να δημιουργήσει προβλήματα στη λειτουργία των ελαιοτριβείων και να προκαλέσει αναστάτωση στις λαϊκές αγορές.
Αποτέλεσμα αυτού θα ήταν πληγεί η τοπική αγροτική οικονομία της Πελοποννήσου.
Τι ζητούν οι παραγωγοί
Αγροτικοί σύλλογοι και συνεταιρισμοί επισημαίνουν ότι η λύση δεν είναι τα πρόστιμα των 5.000 και 10.000 ευρώ, αλλά η ομαλή προσαρμογή των μικρών παραγωγών στο νέο ψηφιακό καθεστώς.
Τα βασικά αιτήματα είναι:
- Η σταδιακή εφαρμογή του μέτρου.
- Εξαιρέσεις για μικρές τοπικές μετακινήσεις προϊόντων.
- Καθαρή, προσβάσιμη ενημέρωση για όλους.
- Ρεαλιστικά πρόστιμα, αναλογικά με την παραγωγική δραστηριότητα.
Όπως δηλώνουν ελαιοπαραγωγοί της Πελοποννήσου, οι ίδιοι βρίσκονται στο επίκεντρο μιας αλλαγής που εφαρμόζεται χωρίς το κατάλληλο πλαίσιο υποστήριξης.
Μια συζήτηση που μόλις άρχισε
Το νέο καθεστώς ψηφιακής διακίνησης έχει ήδη αφήσει πίσω του περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.
Οι φωνές των παραγωγών της Πελοποννήσου γίνονται ολοένα και πιο δυνατές, ενώ η αγροτική κοινότητα ζητά άμεσα λύσεις, πριν οι κυρώσεις εξελιχθούν σε πλήγμα για την τοπική οικονομία.
