Η τιμή του ελαιολάδου συνεχίζει να προκαλεί ανησυχία τόσο στους παραγωγούς όσο και στους καταναλωτές, καθώς το 2025 εξελίσσεται σε μια από τις πιο δύσκολες χρονιές για την ελληνική ελαιοκαλλιέργεια. Οι παραγωγοί αντιμετωπίζουν ένα εκρηκτικό μείγμα προβλημάτων: χαμηλές αποδόσεις, υψηλό κόστος παραγωγής, ελλείψεις εργατών και σοβαρές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή.
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ελαιοπαραγωγών «ΝΗΛΕΑΣ» στη Χώρα Μεσσηνίας, Γιώργος Κόκκινος, χαρακτήρισε τη φετινή χρονιά «τη χειρότερη που έχει βιώσει ποτέ», επισημαίνοντας ότι πολλές καλλιέργειες εγκαταλείπονται. Οι ζεστοί χειμώνες και η ανομβρία έχουν επιδεινώσει τις συνθήκες, ευνοώντας μυκητολογικές ασθένειες και τον δάκο, ενώ οι όποιες βροχοπτώσεις δεν επαρκούν για να ανακάμψει η παραγωγή.
Η Ελλάδα χάνει τη θέση της στις παραγωγικές χώρες
Η Ελλάδα, που παραδοσιακά βρισκόταν στην τρίτη θέση παγκοσμίως στην παραγωγή ελαιολάδου, βλέπει πλέον την παραγωγή της να μειώνεται σημαντικά, με αποτέλεσμα να υποχωρεί στη διεθνή κατάταξη.
Οι ελλείψεις σε προσωπικό, η γήρανση των παραγωγών και οι αυξημένες δαπάνες έχουν οδηγήσει σε στασιμότητα του πρωτογενούς τομέα και σε ανησυχία για τη βιωσιμότητα των ελαιοκαλλιεργειών.
Οι διεθνείς τάσεις και η κυριαρχία της Ισπανίας
Η παγκόσμια αγορά ελαιολάδου εξακολουθεί να επηρεάζεται καθοριστικά από την Ισπανία, τον μεγαλύτερο παραγωγό του κόσμου.
Οι αρχικές εκτιμήσεις για την ισπανική παραγωγή του 2025 έκαναν λόγο για 1,3 εκατομμύρια τόνους, ωστόσο λόγω των ξηρών και θερμών συνθηκών, η πρόβλεψη έχει πλέον μειωθεί σε περίπου 1,2 εκατομμύρια τόνους.
Η εξέλιξη αυτή επηρεάζει άμεσα τις διεθνείς τιμές, καθώς η ισπανική αγορά λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για ολόκληρο τον κλάδο. Παρά τη μείωση, η Ισπανία εξακολουθεί να κρατά τα ηνία, ενώ οι υπόλοιπες χώρες -μεταξύ αυτών και η Ελλάδα- βλέπουν τα περιθώρια ανταγωνισμού να στενεύουν.
Μικρό περιθώριο κέρδους για τους αγρότες
Η τιμή παραγωγού κινείται πλέον μεταξύ 4,80 και 5 ευρώ το λίτρο, φτάνοντας οριακά το κόστος παραγωγής, το οποίο έχει αυξηθεί δραματικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Στα ράφια των σούπερ μάρκετ, το ελαιόλαδο πωλείται σε τιμές που κυμαίνονται από 7 έως 9 ευρώ το λίτρο, ανάλογα με την ποιότητα, την τυποποίηση και την ημερομηνία αγοράς.
Η διαφορά μεταξύ τιμής παραγωγού και λιανικής οφείλεται σε μια πολύπλοκη αλυσίδα αξίας, στην οποία εμπλέκονται μεσάζοντες, εταιρείες τυποποίησης και εμπορίας, καθώς και μεταφορικά κόστη που επιβαρύνουν το τελικό προϊόν. Παράλληλα, δεν λείπουν και τα κερδοσκοπικά φαινόμενα, που εντείνουν τη δυσαρέσκεια των παραγωγών και των καταναλωτών.
Το μέλλον της ελληνικής ελαιοπαραγωγής
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η ελληνική ελαιοπαραγωγή χρειάζεται ριζική αναδιοργάνωση, με επενδύσεις στην τεχνολογία, την ευφυή γεωργία και την εκπαίδευση των παραγωγών, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες της αγοράς. Χωρίς ουσιαστικά μέτρα στήριξης, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο την παραγωγική της ισχύ, αλλά και το συγκριτικό της πλεονέκτημα σε ένα προϊόν που αποτελεί σύμβολο της μεσογειακής διατροφής και της ελληνικής ταυτότητας.
