Πολύ περιορισμένο εμφανίζεται το ενδιαφέρον των πολιτών για την εξαγορά καταπατημένων ακινήτων του Δημοσίου, παρά τη ρύθμιση που βρίσκεται σε ισχύ εδώ και σχεδόν έναν χρόνο. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας έχουν κατατεθεί περίπου 5.000 αιτήσεις, αριθμός ιδιαίτερα χαμηλός συγκριτικά με τις αρχικές προσδοκίες.
Από τις αιτήσεις αυτές, λίγες έχουν εγκριθεί, ενώ τα έσοδα του κράτους μέχρι στιγμής δεν ξεπερνούν τα 10 εκατομμύρια ευρώ.
Οι λόγοι χαμηλής συμμετοχής
Η περιορισμένη ανταπόκριση των ιδιωτών αποδίδεται σε τρεις βασικούς παράγοντες:
- Πολυπλοκότητα διαδικασίας: Μεγάλος αριθμός δικαιολογητικών και χρονοβόρα έλεγχος.
- Περιορισμένος χρόνος: Η προθεσμία λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου ή 31 Οκτωβρίου 2025 (ανάλογα με την περιοχή).
- Οικονομικό κόστος: Το παράβολο των 300 ευρώ αποθαρρύνει αρκετούς, παρά το γεγονός ότι συμψηφίζεται ή επιστρέφεται αν η αίτηση απορριφθεί.
Προς παράταση των προθεσμιών
Το Υπουργείο Οικονομικών εξετάζει το ενδεχόμενο να παρατείνει τις προθεσμίες, ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος στους ενδιαφερόμενους.
Η παράταση θεωρείται κρίσιμη για να αυξηθεί η συμμετοχή και να ενισχυθούν τα δημόσια έσοδα.
Προϋποθέσεις για εξαγορά καταπατημένων ακινήτων
Σύμφωνα με τον νόμο 5113/2024, οι βασικές προϋποθέσεις για την υποβολή αίτησης είναι:
- Αδιάλειπτη κατοχή του ακινήτου για 30 χρόνια με τίτλο ή 40 χρόνια χωρίς τίτλο (εφόσον χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία ή για επαγγελματική δραστηριότητα).
- Δήλωση του ακινήτου στο Ε9 τουλάχιστον για 5 συνεχόμενα έτη πριν την αίτηση.
- Η δυνατότητα υποβολής αίτησης ισχύει και για ακίνητα χωρίς κτίσμα.
Επιπλέον, η διαδικασία περιλαμβάνει ταχύτερη εξέταση δικαιολογητικών, χωρίς απαίτηση για αεροφωτογραφίες, ενώ δίνεται περιθώριο 10 ημερών για συμπληρωματικά έγγραφα.
Υπολογισμός τιμήματος εξαγοράς
Το ποσό της εξαγοράς καθορίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες και κοινωνικά κριτήρια, με ειδικές προβλέψεις για:
- Έκπτωση 50%: Σε περίπτωση δικαστικής αναγνώρισης κυριότητας ή καταχώρισης στο Κτηματολόγιο.
- Έκπτωση 70%: Αν ο αιτών έχει ασκήσει ένδικα μέσα έως 31.12.2022.
- Μειωμένο τίμημα (20%): Για ακίνητα που καλύπτουν στεγαστικές ανάγκες πληθυσμιακών ομάδων εγκατεστημένων πριν το 1964.
Η χαμηλή συμμετοχή δείχνει ότι οι πολίτες δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της διαδικασίας εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων. Η παράταση των προθεσμιών φαίνεται αναγκαία, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερους ενδιαφερόμενους να κατοχυρώσουν τα ακίνητα που χρησιμοποιούν εδώ και δεκαετίες.
