Κάποτε υπήρχε ένας άνθρωπος που δεν έβλεπε την πόλη του μόνο σαν δρόμους, τετράγωνα και φώτα. Την έβλεπε σαν οργανισμό ζωντανό, με καρδιά, ψυχή και αναμνήσεις. Ο Σταύρος Μπένος δεν ήταν απλώς ένας δήμαρχος της Καλαμάτας. Ήταν ένας ποιητής της αυτοδιοίκησης, ένας οραματιστής που συνδύαζε την αρχιτεκτονική με την κοινωνική φροντίδα, την αισθητική με την ανθρωπιά, το παρελθόν με το μέλλον.
Σήμερα, που οι πόλεις μας μοιάζουν να χάνουν τον προσανατολισμό τους, που οι αποφάσεις λαμβάνονται με γνώμονα το πρόχειρο, το μερικό, το εφήμερο, το όραμα του Μπένου έρχεται σαν ήρεμη, αλλά βαθιά φωνή να μας ξυπνήσει. Μια φωνή που μας λέει: «Η πόλη δεν είναι άθροισμα έργων. Είναι σύνθεση ζωής. Είναι το σπίτι όλων».
Ο Σταύρος Μπένος μίλησε πρώτος για την ολιστική προσέγγιση στον σχεδιασμό των πόλεων. Όχι απλώς δρόμοι, πλατείες και πεζοδρομήσεις. Αλλά πολιτισμός, κοινωνική συνοχή, πρόσβαση, συμμετοχή, και κυρίως: ενσυναίσθηση. Η ικανότητα της αυτοδιοίκησης να σκύβει πάνω από τις ανάγκες του ανθρώπου, του γείτονα, του μοναχικού ηλικιωμένου, του παιδιού που θέλει να παίξει, της μάνας που περιμένει λεωφορείο που δεν έρχεται.
Και όλα αυτά δεν ήταν αφηρημένα ιδεώδη για τον Μπένο. Ήταν πράξεις. Ήταν το άνοιγμα της πόλης μετά τον σεισμό του ’86, ήταν το σχέδιο που γιάτρεψε τραύματα και ξαναέδωσε ταυτότητα. Ήταν η πίστη του ότι ο πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση ζωής. Ότι η φροντίδα του δημόσιου χώρου είναι φροντίδα του ανθρώπου.
Σήμερα που βλέπουμε τις πόλεις να κατακερματιζονται , να χάνουν τη συνοχή τους , να γίνονται χώρος διεκδικήσεων χωρίς κοινό όραμα, χρειάζεται να επανέλθει αυτή η μεγάλη εικόνα. Η ματιά που ενώνει.
Που ξεκινά από την καρδιά και απλώνεται στο σύνολο. Που κάνει τους δήμους όχι διαχειριστές αλλά εμψυχωτές κοινοτήτων.
Η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να είναι μηχανή παραγωγής τετραγωνικών. Πρέπει να ξαναγίνει ο θεσμός της σχέσης. Να αφουγκράζεται. Να εμπνέεται. Να δίνει ελπίδα. Όπως το έκανε εκείνος. Όχι με φωνές, αλλά με ήθος. Όχι με φανφάρες, αλλά με σιωπηλό πάθος.
Το όραμα του Σταύρου Μπένου δεν είναι ανάμνηση. Είναι ακόμη εδώ, περιμένει να το δούμε ξανά. Να το ακούσουμε μέσα στον θόρυβο της καθημερινότητας. Και να το υπηρετήσουμε με γενναιότητα.
Γιατί οι πόλεις δεν αλλάζουν μόνο με μηχανικούς. Αλλά με ονειροπόλους που νοιάζονται.
Γιάννης Λάσκαρης, μέλος της ομάδας Τα Γεράκια –πρώην δημοτικός σύμβουλος ,επικεφαλής συνδυασμού Επανεκκίνηση για τον Δήμο Μεσσήνης.
«Για εκείνους που βλέπουν τις πόλεις σαν ανθρώπινους καμβάδες αγάπης».
