Τα Στρουμφάκια, αν και φαινομενικά είναι μία απλή και χαριτωμένη παιδική σειρά που έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές, κρύβει πολλά μαθήματα για τη λειτουργία ενός οργανισμού, καθώς και για τις ανθρώπινες σχέσεις.
Γράφει η Φωτεινή Δασακλή*
Μέσα από τους χαρακτήρες τους αναδεικνύεται το πώς ο κάθε ρόλος (όσο μικρός κι αν φαίνεται) έχει τη σημασία του, συμβάλλοντας σε μία ενιαία και συνεργατική ομάδα.
Η Ομάδα..
Κάθε Στρουμφάκι στο χωριό έχει έναν ξεχωριστό ρόλο. Για παράδειγμα, ο Ξεφτέρης αναλαμβάνει τις τεχνικές λύσεις, ο Λιχούδης προσφέρει γευστικές εμπειρίες και ο Χαχανούλης διερευνά τα μυστήρια της επιστήμης και ο Προκόπης που είναι το πιο “εργατικό” και “πρακτικό” Στρουμφάκι, ο οποίος έχει μια γενική ικανότητα να αναλαμβάνει πολλαπλές δουλειές και να βοηθά στην οργάνωση της κοινότητας.
Ένα πρώτο μάθημα που παίρνουμε λοιπόν, είναι αυτό της εξειδίκευσης: κάθε μέλος συνεισφέρει με τις μοναδικές του δεξιότητες για την επίτευξη ενός κοινού στόχου, ο οποίος ουσιαστικά αφορά στην αρμονική συνύπαρξη. Όπως σε έναν οργανισμό, η συνεργασία και η πολυμορφία προσθέτουν αξία και ενέργεια στο σύνολο. Η έννοια της “αγαστής συνεργασίας”, που υποστηρίζεται και από σύγχρονες οργανωτικές θεωρίες, είναι θεμελιώδης για την ευημερία του οργανισμού. Κάθε ρόλος ενισχύει τη λειτουργία του συνόλου και, με την εξειδίκευση κάθε μέλους, επιτυγχάνεται η μέγιστη απόδοση της ομάδας.
Ο Μπαμπαστρούμφ..
Ο Μπαμπαστρούμφ αποτελεί το πρότυπο του στρατηγικού ηγέτη, ενός ατόμου που, με ήρεμη σοφία και καθοδήγηση, διαχειρίζεται κρίσεις και λαμβάνει στρατηγικές αποφάσεις. Αν και η προσέγγισή του δεν είναι πάντα “εκρηκτική”, η ικανότητά του να ενώνει την ομάδα τον καθιστά αναντικατάστατο. Όπως άλλωστε λέμε συχνά, ο ηγέτης δεν χρειάζεται να φωνάζει για να ακουστεί – αρκεί να ακουστεί η σοφία του! Η ηγεσία του Μπαμπαστρούμφ θυμίζει τη θεωρία του “transformational leadership” (μετασχηματιστική ηγεσία), όπου ο ηγέτης ενδυναμώνει την ομάδα και της ενσωματώνει το όραμά του για το μέλλον. Επίσης, ο ρόλος του αντανακλά και χαρακτηριστικά του “servant leadership” (ηγεσία υπηρεσίας), όπου ο ηγέτης θέτει την ομάδα του πάνω από τον εαυτό του και ηγείται με σκοπό να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των άλλων.
Ο Γκρινιάρης..
Κάθε οργανισμός αντιμετωπίζει προκλήσεις και διαφωνίες. Έτσι και στο Στρουμφοχωριό, ο Γκρινιάρης, με τη χαρακτηριστική του αντίσταση στην αλλαγή, μας υπενθυμίζει πως οι διαφωνίες είναι φυσιολογικές και μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες βελτίωσης. Η αντίσταση στην αλλαγή, αν και μπορεί να μοιάζει μόνο αρνητική, είναι συχνά το πρώτο βήμα προς την αναγκαία εξέλιξη του οργανισμού. Στη θεωρία του “change management” (διαχείριση αλλαγής), οι οργανισμοί μαθαίνουν να διαχειρίζονται την αντίσταση αυτή ως μέρος της διαδικασίας και να αξιοποιούν τις προκλήσεις ώστε να γίνουν πιο ευέλικτοι και καινοτόμοι.
Η Στρουμφίτα..
Η Στρουμφίτα (το μοναδικό θηλυκό Στρουμφάκι), αναδεικνύει την ανάγκη για διαφορετικότητα και ενσωμάτωση στο εργασιακό περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί πως όταν η σειρά δημιουργήθηκε, οι γυναίκες δεν είχαν ακόμη την δυναμική και τις ίσες ευκαιρίες που χαρακτηρίζουν τον σύγχρονο χώρο εργασίας. Σε μια εποχή όπου οι ρόλοι ήταν σαφώς διαχωρισμένοι, η Στρουμφίτα αποτέλεσε ένα πρώιμο (αν και ατελές) βήμα προς την αναγνώριση της γυναικείας αξίας. Αυτή η ιστορική διάσταση τονίζει τις κοινωνικές ανισότητες στον επαγγελματικό τομέα. Η Στρουμφίτα, ως η πρώτη γυναικεία φιγούρα σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, είναι ένα παράδειγμα του “gender equality” (ισότητα φύλων), το οποίο ενθαρρύνει τη διαφοροποίηση και τη συμπερίληψη.
Κοντολογίς..
Τα Στρουμφάκια προσφέρουν μια έξυπνη και διασκεδαστική μεταφορά που μας βοηθάει στην ανάλυση της λειτουργίας ενός οργανισμού. Μέσα από τους ποικίλους ρόλους τους, την έμφαση στην επικοινωνία και τη συνεργασία, καθώς και την αντιμετώπιση προκλήσεων και αντιφάσεων, μας διδάσκουν πως μόνο με την ενδυνάμωση κάθε μέλους και την προώθηση της ενσωμάτωσης μπορούμε να επιτύχουμε έναν οργανισμό ο οποίος λειτουργεί με αρμονία και καινοτομία. Όπως τα Στρουμφάκια ξεπερνούν τις διαφορές τους με ένα χαμόγελο, έτσι και οι οργανισμοί μπορούν να ευημερούν σε ένα περιβάλλον που τιμά τη διαφορετικότητα και τη συνεργασία.
Σημείωση:
Θα ήθελα να ευχαριστήσω την αγαπητή συνάδελφο κα. Αθανασία Κωστάκη για την εξαιρετική της ιδέα, την οποία και μου πρότεινε για τη συγγραφή του συγκεκριμένου άρθρου.
Φωτεινή Δασακλή: MSc Εκπαίδευση, Ανθρώπινο Δυναμικό, Πολιτικές Απασχόλησης
Προτεινόμενη βιβλιογραφία:
Northouse, P. G. (2018). Leadership: Theory and Practice (8th ed.). Sage publications.
Gardner, H. (2011). Leading Minds: An Anatomy of Leadership. BasicBooks.
Eagly, A. H., & Carli, L. L. (2003). The Female Leadership Advantage: An Evaluation of the Evidence. The Leadership Quarterly.
