Φθηνότερο ρεύμα για όλους τους αγρότες για 2+8 χρόνια και προκαταβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης 40 εκ. στα τέλη Μαρτίου, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συνάντησή του με τους εκπροσώπους της Πανελλήνιας Επιτροπής των αγροτών.
Η πρωτοβουλία που εξασφαλίζει χαμηλές τιμές στο αγροτικό ρεύμα εκτιμάται ότι θα διαμορφώσει την KW στα 2 πρώτα χρόνια κάτω από τα 10 λεπτά για τους αγρότες που συμμετέχουν σε συνεργατικά σχήματα ή είναι συνεπείς και κάτω από τα 11 λεπτά για όσους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, ρυθμίζοντας ταυτόχρονα και τα χρέη τους.
Για τα επόμενα 8 χρόνια για το ⅓ της κατανάλωσης η εκτιμώμενη τιμή θα είναι ενιαία στα 9 λεπτά. Επιτρέποντας έτσι σε όλους τους αγρότες να κάνουν τον προγραμματισμό τους σε βάθος δεκαετίας.
Η κίνηση αυτή έρχεται σε συνέχεια των μέτρων που έχουν ήδη ανακοινωθεί για τη μείωση του αγροτικού ρεύματος, θα χρηματοδοτηθεί πρωτίστως από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Συγκεκριμένα:
- Με έναρξη τιμολόγησης από την 1η Απριλίου ξεκινά πρόγραμμα χαμηλών τιμών για το αγροτικό ρεύμα με τη μορφή διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων.
Το πρόγραμμα δύνανται να προσφέρουν όλοι οι προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος και σ’ αυτό δύνανται να συμμετέχουν όλοι οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος, άρα το σύνολο του αγροτικού κόσμου. Οι όροι του προγράμματος έχουν ως ακολούθως:
Εκτιμώμενες Τιμές: Για τα πρώτα δύο χρόνια με έναρξη τιμολόγησης την 1.4.2024 οι τιμές είναι σταθερές και διαμορφώνονται (κατά μέγιστο) ως ακολούθως:
- Κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος που ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα ή ασκούν συμβολαιακή γεωργία χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές: 9,3 λεπτά την κιλοβατώρα
- Λοιποί κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές: 9,8 λεπτά την κιλοβατώρα
- Κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος που ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα ή ασκούν συμβολαιακή γεωργία με ληξιπρόθεσμες οφειλές: 10,5 λεπτά την κιλοβατώρα
- Λοιποί κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος με ληξιπρόθεσμες οφειλές: 11 λεπτά την κιλοβατώρα
Οι τιμές αυτές αφορούν το σύνολο της κατανάλωσης των συγκεκριμένων παροχών.
Για τα υπόλοιπα 8 έτη για το 1/3 της κατανάλωσης των συγκεκριμένων παροχών η τιμή είναι ενιαία και διαμορφώνεται στα 9 λεπτά την κιλοβατώρα.
Για την υπόλοιπη κατανάλωση (τα 2/3) οι κάτοχοι συνδέων αγροτικού ρεύματος δεν έχουν κάποια δέσμευση και δύνανται να την προμηθευονται ελεύθερα από την αγορά (ελευθέρως από τον ίδιο η άλλο πάροχο). Τα σχετικά συμβόλαια είναι σταθερά με τις σχετικές ρήτρες αποχώρησης.
Οι πάροχοι που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα θα λάβουν όρους σύνδεσης για τα συγκεκριμένα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα υποστηρίζουν το πρόγραμμα κατ’ απόλυτη προτεραιότητα. Το πρόγραμμα αυτό αντικαθιστά το πρόγραμμα μακροχρόνιων διμερών συμβάσεων για τα συνεργατικά σχήματα και την συμβολαιακή γεωργία που είχε ανακοινωθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Οι κάτοχοι συνδέσεων αγροτικού ρεύματος με ληξιπρόθεσμες οφειλές μπορούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας με εξόφληση σε μια δεκαετία και μηδενικό επιτόκιο. Το σχετικό χρηματοοικονομικό κόστος αναλαμβάνει η πολιτεία με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Παράλληλα ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε και την προκαταβολή της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο (που ανέρχεται σε 82 εκατ. ευρώ), ύψους 40 εκατ. ευρώ στα τέλη Μαρτίου. Η σχετική διάταξη κατατίθεται στη Βουλή άμεσα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε πως η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να ανοίξει διάλογο για ένα πιο δίκαιο τρόπο επιστροφής του ΕΦΚ από το 2025 και μετά, με στοιχεία μόνιμης αντιμετώπισης, σχετικά με το πως κατανέμεται το ποσό επιστροφής, ποιοι και πότε θα το λαμβάνουν.
Οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τη στήριξη του αγροτικού κόσμου
Πριν από 10 ημέρες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε:
- Επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, με κόστος στον κρατικό προϋπολογισμό 82 εκ. ευρώ για κάθε χρόνο.
- Ρύθμιση των χρεών προς τη ΔΕΗ των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ), που φτάνουν σήμερα τα 87 εκ. ευρώ.
Σε σχέση με τα υπόλοιπα βασικά ζητήματα που θέτουν οι αγρότες, υπενθυμίζεται πως έχουν γίνει τα εξής:
Α. Αποζημιώσεις ΕΛΓΑ
Ο ΕΛ.Γ.Α. από το 2019 και μέχρι τον Φεβρουάριο 2024, έχει καταβάλει τις ακόλουθες αποζημιώσεις:
- Αποζημιώσεις για ζημιές απώλειας φυτικής παραγωγής και απώλειας ζωϊκού κεφαλαίου
Κατεβλήθησαν 1.142.025.489,44 € σε αποζημιώσεις. Πρόκειται για τεράστιο όγκο πληρωμής αποζημιώσεων.
Τα έσοδα του ΕΛ.Γ.Α. από την πληρωμή της Ειδικής Ασφαλιστικής Εισφορών των παραγωγών ανήλθαν σε 693.083.294,99 €. Η χρηματοδότηση του ΕΛ.Γ.Α., σε εφαρμογή των διατάξεων του ν.3877/2010, με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ανήλθε στα 366.540.000 €. Τα 209 εκ. € κατεβλήθησαν στον Οργανισμό ως αναδρομικώς οφειλόμενα όταν οι προηγούμενες κυβερνήσεις και επί 10 συνεχή χρόνια, ουδέποτε κατέβαλαν την τακτική, ετήσια ενίσχυση προς τον ΕΛ.Γ.Α., από τον τακτικό προϋπολογισμό, ύψους 30 εκ. €.
Η πληρωμή των αποζημιώσεων καταβάλλεται σε μία πληρωμή, στο 100% της αξίας του πορίσματος ενώ οι προηγούμενες κυβερνήσεις κατέβαλαν τις αποζημιώσεις σε δύο και τρεις δόσεις.
Η ολοκλήρωση της πληρωμής των αποζημιώσεων ολοκληρώνεται πλέον την Άνοιξη του επομένου έτους, όταν τότε ξεκινούσαν τις πληρωμές οι προηγούμενες Διοικήσεις του Οργανισμού.
Οι πληρωμές αποζημιώσεων, για τις ζημίες του έτους 2023, θα ξεκινήσουν να καταβάλλονται από την 27η Φεβρουαρίου 2024, δύο μήνες περίπου νωρίτερα από τα οριζόμενα στην ισχύουσα νομοθεσία.
- Προγράμματα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) – Προγράμματα Κρατικής Αρωγής
Το 2019 η νέα Διοίκηση του ΕΛ.Γ.Α. παρέλαβε σε λειτουργία τα Προγράμματα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων, τα οποία αποτελούσαν την μετεξέλιξη των ΠΣΕΑ.
Μετά την διαχείριση της κρίσης του μεσογειακού Κυκλώνα ‘’ΙΑΝΟΣ’’ – Σεπτέμβριος 2020, ιδρύθηκε ο θεσμός της Κρατικής Αρωγής. Ο θεσμός αυτός επιτρέπει την ταχύτερη καταβολή προκαταβολών αποζημιώσεων, σε υψηλότερη αξία και κοντά στην τρέχουσα οικονομική πραγματικότητα και έχει περιορίσει δραστικά τις γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι ζημίες από Πυρκαγιές του έτους 2017 σε ελαιοκαλλιέργειες εξοφλήθησαν 31 Δεκεμβρίου 2021, με συνολικό τίμημα ανά δένδρο τα 61 €, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους απώλειας εισοδήματος.
Αντιθέτως, οι πληρωμές αποζημιώσεων για τις ζημίες από τις Πυρκαγιές του έτους 2021 προσδιορίστηκαν στα 100€ / δέντρο, για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και ήδη έχουν λάβει προκαταβολή το 50%, όπως την ίδια προκαταβολή έχουν λάβει και οι παραγωγοί, των οποίων οι δενδροκαλλιέργειες ζημιώθηκαν από τις Πυρκαγιές έτους 2022.
Εντός των ημερών πρόκειται να λάβουν προκαταβολή οι παραγωγοί, των οποίων οι δενδροκαλλιέργειες υπέστησαν ζημίες από τις Πυρκαγιές του έτους 2023: Έβρος, Ροδόπη, Μαγνησία, Ρόδος, Αχαΐα, Βοιωτία, Αττική κτλ, ύψους 10 εκ. €.
Η πληρωμή για Προγράμματα ΚΟΕ, την περίοδο 2020 – 2023 ανέρχονται στα 100.352.156,93 €.
Το σύνολο των ενισχύσεων, μέσω του τακτικού προϋπολογισμού, στον ΕΛ.Γ.Α., ανέρχεται στα 466.892.156,93 €.
Ενεργοποίηση της κρατικής αρωγής για τις απώλειες σε φυτικό κεφάλαιο σε περιοχές που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές το 2023
Το πλαίσιο της κρατικής αρωγής προς τις επιχειρήσεις που πλήττονται από φυσικές καταστροφές την τελευταία περίοδο έχει διευρυνθεί περιλαμβάνοντας και τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ώστε να ανταποκριθεί στις μεγάλες ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί στον πρωτογενή τομέα μετά από φυσικές καταστροφές και να καλύψει πεδία που μέχρι πρότινος καλύπτονταν από το πλαίσιο των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως οι ζημιές σε φυτικά μέσα παραγωγής.
Η υλοποίηση του πλαισίου αυτού συνεχίζεται με το ειδικό σχήμα κάλυψης των απωλειών σε φυτικό κεφάλαιο για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις που έχουν πληγεί σημαντικά από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2023 και τις πλημμύρες Σεπτεμβρίου 2023 στη Θεσσαλία και σε άλλες περιοχές. Πρόκειται για ένα σχήμα που καλύπτει ζημιές σε φυτικό κεφάλαιο, που μέχρι πρότινος είτε καλύπτονταν, είτε όχι από το πλαίσιο των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) και υλοποιείται από τη Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας σε στενή συνεργασία με τον ΕΛΓΑ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Στο πλαίσιο της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, αποφασίστηκε, για τις παραπάνω φυσικές καταστροφές, η επιχορήγηση για τις απώλειες σε φυτικά μέσα παραγωγής (δενδρώδεις καλλιέργειες, αμπέλια), να διαμορφωθεί κατ’ ανώτατο όριο ανά στρέμμα και είδος φύτευσης, για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, ως εξής: (α) 2.450 ευρώ ανά στρέμμα για δενδρώδεις καλλιέργειες σε ελεύθερη φύτευση, (β) 3.500 ευρώ ανά στρέμμα για δενδρώδεις καλλιέργειες σε παλμέτα, (γ) 2.450 ευρώ ανά στρέμμα για αμπελοειδή, και (δ) 577,5 ευρώ ανά στρέμμα αρωματικών φυτών.
Της τελικής επιχορήγησης προηγείται, μετά από σχετική οριοθέτηση της περιμέτρου των δικαιούχων από τον ΕΛΓΑ, στο 50% της ανώτατης επιχορήγησης, ανά στρέμμα και είδος φύτευσης, ήτοι – για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες – ως εξής: (α) 1.225 ευρώ ανά στρέμμα για δενδρώδεις καλλιέργειες σε ελεύθερη φύτευση, (β) 1.750 ευρώ ανά στρέμμα για δενδρώδεις καλλιέργειες σε παλμέτα, (γ) 1.225 ευρώ ανά στρέμμα για αμπελοειδή, και (δ) 288,75 ευρώ ανά στρέμμα αρωματικών φυτών.
Το εν λόγω σχήμα αφορά και τις περιπτώσεις και των μη κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, όπου λαμβάνουν το ήμισυ της επιχορήγησης και συνεπώς και της προκαταβολής, που αφορά της περιπτώσεις των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών.
Η εκτίμηση και καταγραφή των ζημιών στα φυτικά μέσα παραγωγής των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, καθώς και η συγκέντρωση των απαιτούμενων στοιχείων διενεργείται από τον ΕΛΓΑ, με τον οποίο, όπως και με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, υπάρχει στενή συνεργασία με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για την έκδοση των σχετικών αποφάσεων ώστε να προχωρήσει άμεσα η διαδικασία των προκαταβολών.
- Πληρωμές προκαταβολών για τις ζημιές από “Daniel” και “Elias”
Παρά το γεγονός ότι, μετά την 10η Σεπτεμβρίου, όταν ολοκληρώθηκαν τα ακραία καιρικά φαινόμενα στην Θεσσαλία, εδόθησαν συνεχείς παρατάσεις χρονικής διάρκειας, για την υποβολή δηλώσεων ζημιών από τους παραγωγούς, έχουν καταβληθεί προκαταβολές ύψους 150 εκ. €, εκ των οποίων 132.988.584 € για περίπου 30.000 δηλώσεις ζημίας απώλειας φυτικής παραγωγής και 16.528.449 € για περίπου 2.500 δηλώσεις απώλειας ζωικού κεφαλαίου.
Το ad hoc Πρόγραμμα, για την πληρωμή αποζημιώσεων στην Θεσσαλία και τις άλλες Περιφερειακές Ενότητες, των οποίων οι καλλιέργειες επλήγησαν από τον ‘’Daniel’’, έχει αρχικώς εκτιμηθεί ως κόστος αποζημιώσεων στα 260 εκ. €.
Το Υπουργείο Οικονομικών διέθεσε αμέσως τα 150 εκ. €, τα οποία ήδη διετέθησαν στους παραγωγούς και την 8η Φεβρουαρίου 2024 απέστειλε μέσω της Τραπέζης της Ελλάδος, σε διάθεση του ΕΛ.Γ.Α., επιπλέον 110 εκ. €.
Την 14η Φεβρουαρίου 2024 καταβάλλονται επιπλέον 5,5 εκ. € σε παραγωγούς, των οποίων οι καλλιέργειες δεν έλαβαν προκαταβολή και καλύπτουν 30.000 στρέμματα έναντι 1.133.000 στρεμμάτων, οι οποίοι ήδη έλαβαν προκαταβολή.
Επιπροσθέτως, ενεργοποιείται το μέτρο 5.2 του ΠΑΑ, μέσω του οποίου οι κτηνοτρόφοι θα αναπληρώσουν τις απώλειες ζωικού κεφαλαίου, με την ενίσχυσή του στο 100% της αξίας της αγοράς, με την υποβολή τιμολογίων και την άμεσο χρηματοδότησή τους, μέσω της Τράπεζας Πειραιώς.
Β. Ελληνοποιήσεις προϊόντων
Τι κάνουμε: Μικρά Κλιμάκια. Έχουν ξεκινήσει σαρωτικοί έλεγχοι στην αγορά από μικτά κλιμάκια της Γενικής Διεύθυνσης Τροφίμων του ΥΠΑΑΤ, του ΕΦΕΤ, του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και των κατά τόπους κτηνιατρικών υπηρεσιών των ΔΑΟΚ με τη συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας (χερσαίες πύλες εισόδου) και του Λιμενικού Σώματος (λιμάνια).
Οι έλεγχοι σε προϊόντα γάλακτος και σε οπωροκηπευτικά πραγματοποιούνται στις πύλες εισόδου της χώρας, σε λιμάνια, στα τελικά σημεία πώλησης (super markets και λοιπά σημεία λιανικής πώλησης) σε όλη τη χώρα. Έλεγχοι γίνονται και σε βυτιοφόρα μεταφοράς γάλακτος και σε φορτία γαλακτοκομικών και οπωροκηπευτικών προϊόντων στις πύλες εισόδου.
Τα ευρήματα των ελέγχων από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ αποστέλλονται στην Α’ βάθμια Επιτροπή Επιβολής Κυρώσεων του ΥΠΑΑΤ. Ειδικότερα:
Την τριετία 2021-2023 έχουν εξεταστεί από την Πρωτοβάθμια Επιτροπή ΕΠ&Π, συνολικά 166 υποθέσεις και έχουν επιβληθεί πρόστιμα ύψους περίπου 1.275.000 €. Η συντριπτική πλειονότητα των υποθέσεων αυτών αφορούσαν σε τυροκομικά προϊόντα (152 υποθέσεις) και τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί σε επιχειρήσεις τυροκομικών προϊόντων είναι 1.108.700 ευρώ.
Το 2024, ήδη τον πρώτο μήνα, έχουν εξετασθεί 18 υποθέσεις που αφορούσαν σε τυροκομικά προϊόντα, ενώ ήδη έχει προγραμματιστεί η εξέταση και άλλων υποθέσεων εντός του Φεβρουαρίου. Οι έλεγχοι από τα μικτά κλιμάκια θα συνεχιστούν και θα επεκταθούν και σε άλλα προϊόντα.
Γ. Κοινή Αγροτική Πολιτική 2023-2027
Η ελληνική κυβέρνηση με τη διαπραγμάτευση που έκανε στις Βρυξέλλες ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, εξασφάλισε για τη χώρα μας ποσό ύψους 19,3 δις €. Πρόκειται για το ίδιο ακριβώς ποσό με την προηγούμενη ΚΑΠ, όταν χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία, το Βέλγιο, υπέστησαν μείωση από 10-15%.
Ωστόσο, ο 1ος χρόνος εφαρμογής της ΚΑΠ 2023-2027 ανέδειξε προβλήματα και δυσκολίες για τους αγρότες. Το υψηλό φιλοπεριβαλλοντικό πρόσημό της, στο πλαίσιο της εφαρμογής της Πράσινης Συμφωνίας, δημιουργεί περαιτέρω υποχρεώσεις (καλλιεργητικές και κανονιστικές/εφαρμοστικές) για τους αγρότες, που οδηγούν σε αύξηση του κόστους παραγωγής και σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με τις τρίτες χώρες (στις οποίες δεν υπάρχουν ανάλογες περιβαλλοντικές υποχρεώσεις).
Ενέργειες που έχουν γίνει:
Ι) Αίτημα τροποποίησης του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027. Το αίτημα κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2023. Οι αιτούμενες αλλαγές, έχουν γίνει δεκτές (ενημέρωση από Επιτροπή) και βρίσκεται στο στάδιο των τελικών υπογραφών.
ΙΙ) Παράλληλα, προσπαθήσαμε να χτίσουμε συμμαχίες σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να υπάρξουν αλλαγές στην ΚΑΠ. Με δική μας πρωτοβουλία, ενεργοποιήσαμε το EU MED-9 στον αγροτικό τομέα, το μέτωπο των 9 ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου και μαζί προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες του πρωτογενούς τομέα και να δώσουμε απαντήσεις στις προκλήσεις της εποχής. Η πρώτη συνεδρίαση έγινε στις Βρυξέλες στις 14 Ιανουαρίου 2024, όπου τέθηκε, μεταξύ άλλων, επιτακτικά το ζήτημα των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης και της απλούστευσης των διαδικασιών της ΚΑΠ Η επόμενη συνάντηση του EU MED-9 έχει προγραμματισθεί στις 26 Φεβρουαρίου με θέμα συζήτησης την τροποποίηση της ΚΑΠ 2023-2027.
ΙΙΙ) Στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας, στις 26 Φεβρουαρίου 2024, θα συζητηθεί, με πρωτοβουλία της Βέλγικης Προεδρίας και με τη στήριξη της Ελλάδας, το θέμα των αναγκαίων τροποποίησεων της ΚΑΠ με στόχο τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους αγρότες.
Τέλος, σήμερα στο Κολέγιο των Επιτρόπων ψηφίζεται η δυνατότητα 127.000 Ελλήνων αγροτών να καλλιεργήσουν 1,5 εκ. στρέμματα, τα οποία θα έπρεπε να παραμείνουν σε αγρανάπαυση. Η πρόταση που υποβλήθηκε από τη Γαλλία είχε την απόλυτη στήριξη και την υπογραφή της Ελλάδας.
