Είναι μια αρχαιολογική έκθεση σε συνεργασία του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείο της Αθήνας με το Μουσείο της Μελβουρνης και η συμμετοχή από την Αργολίδας
«κι εκείνοι, το κατάρτι ορθώνοντας, τ᾿ άσπρα πανιά σήκωσαν,
κι ο αγέρας πίσω τους τα φούσκωνε, και στην καρένα γύρω
του καραβιού, γοργά που αρμένιζε, το μαύρο κύμα αχούσε»
Ομήρου, Ιλιάδα Α 480-83
(μτφρ: Ν. Καζαντζάκη – Ι. Θ. Κακριδή).
Οι αρχαίοι Έλληνες υπήρξαν σπουδαίοι ταξιδευτές. Από νωρίς στην ιστορία τους εστίασαν το ενδιαφέρον τους στη θάλασσα. Ζώντας σε μία ορεινή λωρίδα γης περικυκλωμένη από νησιά στη νότια Ευρώπη, ανέπτυξαν μία ισχυρή ναυτική δύναμη, που ήρθε σε επαφή με μακρινούς τόπους και ανθρώπους. (Εικ.1).
Από τους καλύτερους ναυτικούς της Μεσογείου, οι αρχαίοι Έλληνες αντάλλασσαν αγαθά και ιδέες, αναζητούσαν νέους τόπους για μόνιμη ή περιστασιακή διαμονή, επέκτειναν τη δύναμή τους όχι μόνο ειρηνικά αλλά και βίαια. Αυτά τα ταξίδια άνοιξαν τους πνευματικούς ορίζοντες τους, επηρέασαν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους και διαμόρφωσαν τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις τους. Οι αλληλεπιδράσεις με μακρινούς ανθρώπους και τόπους ήταν καθοριστικές για τη δημιουργία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Μέσα από 44 εμβληματικά έργα τέχνης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, που καλύπτουν μία χρονική περίοδο τεσσάρων χιλιετιών, ο επισκέπτης πλοηγείτε σε καινούργιες θάλασσες της αρχαίας ελληνικής ιστορίας. Το νοητό νήμα που διαπερνά την έκθεση αφορά στο πώς τα ταξίδια και οι επαφές με άλλους λαούς και πολιτισμούς ζωογόνησαν το πνεύμα και επέδρασσαν στο αρχαιοελληνικό γίγνεσθαι. Τα εκθέματα, τα οποία παρουσιάζονται σε τρεις άξονες και οκτώ θεματικούς σταθμούς, εικονογραφούν την ελληνική εμπορική διασπορά αλλά και τις πολεμικές αναταράξεις, τις ακμάζουσες ελληνικές αποικίες αλλά και τις παροικίες ξένων στον ελλαδικό χώρο, τις εγχώριες θρησκευτικές αντιλήψεις αλλά και την ενσωμάτωση νέων λατρευτικών στοιχείων. Είναι ένα εκκρεμές που αέναα κινείται ανάμεσα στην αρχαιοελληνική ιδιοσυγκρασία και σε διαμορφωτικές εμπειρίες μέσα από την επικοινωνία. Μέσα από την ώσμωση προέκυψε η ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Η διαρκής ανάγκη των ανθρώπων για ταξίδια και εξερευνήσεις δεν θα πάψει ποτέ. Είναι και θα είναι πάντοτε μία εμπειρία για τους ανοικτούς ορίζοντες του μυαλού και της ψυχής.
Ανάμεσα στα τέχνεργα που περιλαμβάνονται στην έκθεση ξεχωρίζει ένα χρυσό αβαθές κύπελλο με ανάγλυφη διακόσμηση που αποδίδει θαλασσινό τοπίο, από τη Μιδέα (Δενδρά) Αργολίδας και χρονολογείται ανάμεσα στα 1500–1300 π.Χ. (Εικ.4)
Σήμερα, στην Αυστραλία ζει μία από τις πολυπληθέστερες ελληνικές κοινότητες παγκοσμίως. Η περιφέρεια της Βικτώριας θεωρείται ο πυρήνας της ελληνο-αυστραλιανής παροικίας.
Η έκθεση «Ανοικτοί Ορίζοντες. Αρχαία ελληνικά ταξίδια και επαφές» είναι προϊόν δημιουργικής συνέργειας του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με το Μουσείο της Μελβούρνης και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και των Μουσείων της Βικτώριας Αυστραλίας, φιλοξενείται από τις 23 Απριλίου έως τις 14 Αυγούστου 2022, στο Μουσείο της Μελβούρνης, στην Αυστραλία.
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Χαρ. Τζιαμπάσης, αρχαιολόγος
