Μπροστά στη θέα του εκπληκτικού πελάγους της Μεσογείου, με τις αποχρώσεις του ηλιοβασιλέματος να στολίζουν τον ουρανό, ένα ιδιαίτερο γεγονός ήρθε να πλαισιώσει το τοπίο και να παραδώσει στο κοινό μία εικόνα μοναδική. Όταν εμφανίστηκε ξαφνικά μία αγέλη από δελφίνια, φυσητήρες και ζιφιούς να θέλουν να κάνουν τη βόλτα τους στα νερά του Ιονίου Πελάγους, οι κάμερες του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος» δεν έχασαν την ευκαιρία να απαθανατίσουν με τον φακό τις εντυπωσιακές εικόνες.
Οι εναέριες λήψεις πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία των επιστημόνων του Ινστιτούτου στο πλαίσιο προγραμμάτων για επιστημονικούς σκοπούς μεν, αλλά και σε μία προσπάθεια ευαισθητοποίησης των πολιτών για την ανάγκη προστασίας των συγκεκριμένων θαλάσσιων ζώων. Οι εικόνες αυτές καταγράφονται για πρώτη φορά στη Μεσόγειο, ενώ δεν αποκλείεται να είναι και οι μοναδικές σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος» μελετά τους φυσητήρες της Ελληνικής Τάφρου -από την Κεφαλονιά μέχρι την νότια Κρήτη και την Ρόδο- τα τελευταία 25 χρόνια και γνωρίζει τους περισσότερους έναν προς ένα, χάρη στη μέθοδο της φωτοταυτοποίησης.
Ο φυσητήρας είναι ο θρυλικός Moby Dick. Οι αρσενικοί μπορούν να φτάσουν τα 20 μέτρα μήκος στους ωκεανούς και τα 15-16 μέτρα στη Μεσόγειο και την Ελλάδα. Οι φυσητήρες της Μεσογείου απειλούνται άμεσα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Μόνο περίπου 200 ζουν σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Η πλειονότητά τους ζει κατά μήκος της Ελληνικής Τάφρου, που έχει αναγνωριστεί ως περιοχή ΙΜΜΑ – περιοχή παγκοσμίου σημασίας για τα κητώδη.
Οι φυσητήρες ζουν μαζί με τα παιδιά τους σε μεγάλες οικογένειες (κοινωνικές ομάδες), που μετακινούνται μαζί. Η καθημερινή κοινωνική τους ζωή περιλαμβάνει ποικίλα περιστατικά, που συχνά μοιάζουν με τα δικά μας. Μετά από αρκετές καταδύσεις διατροφής, η κοινωνική ομάδα συναντιέται στην επιφάνεια, ώστε οι μητέρες να μπορέσουν να θηλάσουν τα μικρά τους.
Θλιβερό είναι, ωστόσο, το γεγονός ότι στην πραγματικότητα οι θάλασσες μας δεν είναι γεμάτες με κητώδη πλάσματα, αλλά σταδιακά τείνουν να «αδειάζουν». Ο αριθμός των φυσητήρων, των ζιφιών και των δελφινιών σταδιακά μειώνεται και μεταξύ των παραγόντων που ευθύνονται για τον αφανισμό τους περιλαμβάνονται οι συγκρούσεις με τα πλοία, η κατάποση πλαστικών απορριμμάτων, η χρήση στρατιωτικών σονάρ και ο μαζικός θάνατος που επιφέρουν, η ηχορύπανση που προκαλείται από τις έρευνες για υδρογονάνθρακες, η υπεραλίευση της τροφής τους και πολλοί άλλοι.
Οι επιστήμονες χρειάστηκαν περισσότερους από δύο μήνες στην ανοιχτή θάλασσα για να συλλέξουν το υλικό συχνά κάτω από δύσκολες ή ακόμη και επικίνδυνες συνθήκες. Συνειδητά, πάντως, στα στιγμιότυπα επιλέχθηκε να αναδειχθεί η ομορφιά και ο πλούτος των θαλασσών μας, ως μία ανάσα ελπίδας κι αισιοδοξίας, ως η κινητήριος δύναμη για να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για ό,τι πολύτιμο έχει απομείνει στο περιβάλλον μας.
Ένας «καμβάς» από τη φύση για εμάς. Ένα δώρο που σίγουρα αξίζει να προστατέψουμε. Όλοι μαζί μπορούμε να χαρίσουμε τη ζωή στους θαλάσσιους γείτονές μας και η ανταμοιβή τους; Να δίνουν χρώμα στον μάλλον… άδειο καμβά των ανθρώπων.
