Στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ελιάς, που ανακηρύχθηκε από την UNESCO το 2019 και πραγματοποιείται στις 26 Νοεμβρίου κάθε έτους, έγινε με παραδοσιακές πρακτικές η συγκομιδή του καρπού της Γηραιότερης Ελιάς της Πελοποννήσου από τους κατοίκους της Απιδέας Λακωνίας, ενώ ανήκει στον Ενοριακό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου του εν λόγω οικισμού.
Στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Ελιάς είναι να ενθαρρύνει την προστασία της ελιάς και των αξιών που ενσαρκώνει, προκειμένου να εκτιμηθεί η σημαντική κοινωνική, πολιτισμική, οικονομική και περιβαλλοντική σημασία της για την ανθρωπότητα. Από την αρχαιότητα συμβολίζει την ειρήνη, τη σοφία και την αρμονία και σήμερα η διατήρηση και η καλλιέργεια της είναι μια αυξανόμενη επιτακτική ανάγκη καθώς ο κόσμος καταπολεμά και προσαρμόζεται στην κλιματική αλλαγή, ενώ ο εορτασμός της ενισχύει τις προσπάθειες περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και αναδεικνύει την ελιά ως στοιχείο ενότητας και ποικιλομορφίας όλων των πολιτισμών, υπερβαίνοντας τα σύνορα και επιτρέποντας γόνιμες ανταλλαγές μεταξύ των λαών.
Έτσι, η εκδήλωση συγκομιδής της εν λόγω εντυπωσιακής μνημειακής ελιάς, που έχει χαρακτηριστεί Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης καθώς η περίμετρος της φτάνει τα 14,10 μέτρα και η ηλικία της ξεπερνά τα 2.000 έτη, στοχεύει συμβολικά στην ευαισθητοποίηση σε σχέση με τη συνεισφορά της ελιάς στη βιώσιμη ανάπτυξη, τη δράση για το κλίμα και τα οφέλη της στο πλαίσιο της μεσογειακής διατροφής, ενώ επιδιώκει στο να αποτελέσει ο ιστορικός τόπος της Γηραιότερης Ελιάς της Πελοποννήσου χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Σύμφωνα με την χημική ανάλυση του ελαιόλαδου που παρήχθη από την υπεραιωνόβια Μυρτολιά της Απιδέας του Δήμου Ευρώτα, το λάδι της κατατάχθηκε στην ανώτατη κατηγορία, ως Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο (Premium Extra Virgin Olive Oil), με φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά που το καθιστούν ανεκτίμητο προϊόν για την ανθρώπινη υγεία. Είναι γεγονός ότι το ελαιόλαδο και οι επιτραπέζιες ελιές είναι απαραίτητα για τη μεσογειακή διατροφή, αναγνωρισμένα για τα θρεπτικά και προληπτικά οφέλη τους. Η ελαιοκαλλιέργεια υποστηρίζει εκατομμύρια αγροτικές οικογένειες παγκοσμίως, παρέχοντας μέσα διαβίωσης, επισιτιστική ασφάλεια και προστασία του περιβάλλοντος, ενώ οι ελαιώνες συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, χάρη στην ικανότητά τους να δεσμεύουν το ατμοσφαιρικό CO₂.
Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι η Γηραιότερη Ελιά της Πελοποννήσου πρόσφατα εντάχθηκε στο «Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης», που απαριθμεί 71 μνημειακά δέντρα σε όλη την Πελοπόννησο, στο πλαίσιο μιας εμβληματικής τελετής αποκαλυπτηρίων σήμανσής της. Το σήμα του Δικτύου, που είναι εμπνευσμένο από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και έχει φιλοτεχνήσει η καταξιωμένη Μεσσήνια ομογενής ζωγράφος Joanna Kordos, περιβάλλεται από δύο κλαδιά ελιάς ως σύμβολο ειρήνης και ελευθερίας και φέρει επίσης το λογότυπο της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» καθώς τελούσε υπό την αιγίδα της. Στο εν λόγω ερευνητικό Δίκτυο, μεταξύ άλλων μνημειακών εντυπωσιακών δέντρων που σχετίζονται με την Ελληνική Επανάσταση, έχουν ενταχθεί η ελιά του κάστρου της Μονεμβασίας, η «Μάνα» ελιά της Καλαμάτας και η ελιά της Ιεράς Μονής Παναγίας Ελεούσης Λυγιάς Ηλείας.
Τέλος, να αναφερθεί ότι σύντομα θα υποβληθεί αίτηση στο Υπουργείο Πολιτισμού για ένταξη του εν λόγω Δικτύου στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως Καλή Πρακτική, βάσει της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, καθώς σύμφωνα με το ΥΠΠΟ το Δίκτυο συνιστά μια καλή πρακτική διαφύλαξης και ανάδειξης του τρόπου με τον οποίο η συλλογική μνήμη αποτυπώνεται στον φυσικό χώρο και στο τοπίο.
