Eπανέρχεται το ζήτημα του Σιδηροδρομικού Δικτύου Πελοποννήσου, μετά την αποκάλυψη του Ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Γιάννη Μανιάτη, ότι η πρωτοβουλία για μετατροπή του δικτύου σε ποδηλατόδρομο μήκους 236 χλμ πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στην απάντησή του προς τον κ. Μανιάτη, ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ε.Ε. Ραφαέλε Φίτο τονίζει ότι η Επιτροπή δεν είχε καμία γνώση για το σχέδιο και επισημαίνει τη σημασία της διατήρησης του δικτύου ως μέρος του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), που χρηματοδοτήθηκε με ευρωπαϊκά κονδύλια.
Η αντίθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Ο κ. Φίτο ξεκαθαρίζει ότι:
- Δεν ενημερώθηκαν οι ευρωπαϊκές αρχές για το σχέδιο ποδηλατόδρομου.
- Το σιδηροδρομικό δίκτυο αποτελεί μέρος του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών, με υποχρεώσεις βιώσιμης και αποδοτικής χρήσης μέχρι το 2050.
- Οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις προορίζονται αποκλειστικά για έργα που ενισχύουν την κινητικότητα, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διασύνδεση περιοχών.
Η απάντηση της Επιτροπής κλείνει ουσιαστικά το θέμα της μετατροπής του δικτύου σε ποδηλατόδρομο, θέτοντας ως απόλυτη προτεραιότητα τη διατήρηση και ανάταξη των σιδηροδρομικών γραμμών.
Η ιστορική και οικονομική διάσταση
Το δίκτυο Κορίνθου–Άργους/Ναυπλίου–Τρίπολης–Καλαμάτας ανακαινίστηκε πλήρως μεταξύ 2007–2009 με επένδυση 135 εκατ. ευρώ από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους. Παρείχε 44 σταθμούς σε περιοχές εκτός κεντρικών οδικών αξόνων, με πλήρη ανακαίνιση υποδομών και σύγχρονο εξοπλισμό.
Ωστόσο, τα δρομολόγια διακόπηκαν το 2010, αφήνοντας τις γραμμές ανενεργές, με αποτέλεσμα ζημιές στον εξοπλισμό και βανδαλισμούς στα ΑΣΙΔ και τα κτίρια.
Εναλλακτικές λύσεις και διεθνές ενδιαφέρον
Σημαντικό είναι ότι αξιόπιστοι ελβετικοί φορείς έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη λειτουργία του δικτύου μετρικής γραμμής, για τουριστικούς αλλά και εμπορευματικούς σκοπούς, προσδίδοντας βιώσιμη και τουριστική διάσταση στο έργο.
Το Πράσινο Ταμείο είχε σχεδιάσει προμελέτη ύψους 3,5 εκατ. ευρώ για τον ποδηλατόδρομο, αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν εγκρίνει τη μετατροπή, δημιουργώντας ερωτήματα για τη δυνατότητα επαναλειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου ως πιο βιώσιμης και οικονομικά αποδοτικής λύσης.
Ερώτηση Μανιάτη (06.10.2025)
«Το μετρικό σιδηροδρομικό δίκτυο Κορίνθου-Άργους/Ναυπλίου-Τρίπολης-Καλαμάτας, μήκους 236 χιλιομέτρων, ανακαινίσθηκε πλήρως μεταξύ 2007 και 2009 και εξυπηρετεί 44 σταθμούς σε πολλές περιοχές που δεν συνδέονται άμεσα με τους κεντρικούς οδικούς άξονες.
Το έργο, που χρηματοδοτήθηκε από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους με συνολικά 135 εκατ. ευρώ, ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2009, οπότε και ξεκίνησαν 5+5 δρομολόγια ημερησίως.
Περιλάμβανε πλήρη ανακαίνιση της επιδομής με σύγχρονα σιδηροδρομικά υλικά σιδηροτροχιάς, νέες αλλαγές γραμμής, λειτουργία 65 Αυτόματων Συστημάτων Ισόπεδων Διαβάσεων (ΑΣΙΔ), και αποκατάσταση όλων των γεφυρών.
Τον Δεκέμβριο του 2010, τα δρομολόγια σταμάτησαν και η νεοκατασκευασθείσα γραμμή έκλεισε.
Έκτοτε, χωρίς καμία επιτήρηση των υποδομών, ο εξοπλισμός βανδαλίστηκε, όλα τα ΑΣΙΔ καταστράφηκαν και τα κτίρια λεηλατήθηκαν.
Δύο μεγάλοι ελβετικοί σιδηροδρομικοί οργανισμοί, που ασχολούνται με τον τουριστικό σιδηρόδρομο, ενδιαφέρονται για το σύνολο της υποδομής και τα κτίρια του άξονα.
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε προκήρυξη διαγωνισμού του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) για τη μετατροπή του άξονα σε ποδηλατόδρομο μήκους 244 χλμ. Η πρωτοβουλία αυτή προφανώς μόνο ως αστείο μπορεί να εκληφθεί, δεδομένου ότι η γεωμετρία της γραμμής και οι κατά μήκος κλίσεις, καθώς και οι γέφυρες, καθιστούν τη χρήση της ως ποδηλατοδρόμου, ανέφικτη και επικίνδυνη.
Ερωτάται η Επιτροπή:
Γνωρίζει και συμφωνεί με την αλλαγή χρήσης σε ποδηλατόδρομο, ενός σιδηροδρομικού άξονα που πρόσφατα ανακαινίστηκε και με ευρωπαϊκά κονδύλια;»
Απάντηση Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Fitto (24.11.2025)
«Οι ελληνικές αρχές δεν ενημέρωσαν την Επιτροπή σχετικά με το εν λόγω σχεδιαζόμενο έργο. Στο πλαίσιο του 3ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης 2000-2006, το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Πελοποννήσου χρηματοδότησε δύο έργα για την αναβάθμιση των σιδηροδρομικών γραμμών Κορίνθου–Ανδρίτσας και Άργους–Ναυπλίου και των σιδηροδρομικών γραμμών Ανδρίτσας–Καλαμάτας, Ζευγολατιού–Καλονέρου και Λεύκτρου–Μεγαλόπολης με τη συνεισφορά του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Στο πλαίσιο του 1ου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα, η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε τον νόμο για την αναδιάρθρωση του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος τον Μάρτιο του 2011. Στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης, η χώρα έκλεισε τις ζημιογόνες σιδηροδρομικές γραμμές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του σιδηροδρομικού δικτύου της Πελοποννήσου.
Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα τμήματα Κορίνθου–Ανδρίτσας, Ανδρίτσας–Καλαμάτας και Ζευγολατιού–Καλονέρου αποτελούν μέρος της ολοκληρωμένης πολιτικής του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) για το δίκτυο επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών, όπως ορίζεται στον κανονισμό 2024/1679. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν μέτρα για την προώθηση της αποδοτικής και βιώσιμης χρήσης όλων των υφιστάμενων και προγραμματισμένων υποδομών μεταφορών του ΔΕΔ-Μ, σύμφωνα με τα ορόσημα που προβλέπονται στον προαναφερθέντα κανονισμό, τα οποία ισχύουν έως το 2050 για το εκτεταμένο δίκτυο ΔΕΔ-Μ.
Η χρηματοδότηση της Ένωσης μπορεί να στηρίξει επιλέξιμες δράσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων του ΔΕΔ-Μ, ιδίως μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» για μελέτες και έργα. Η Ελλάδα μπορεί επίσης να συνδυάζει στήριξη από άλλα μέσα της ΕΕ (π.χ. ταμεία της πολιτικής συνοχής), τηρώντας όλους τους ειδικούς ανά πρόγραμμα κανόνες, τις διατάξεις για τις κρατικές ενισχύσεις και τα ποσοστά συγχρηματοδότησης. Η διπλή χρηματοδότηση εξακολουθεί να απαγορεύεται»
