27 Σεπτέμβρη 1831, ώρα 6.30 το πρωί, σχεδόν αξημέρωτα… πέφτει νεκρός στην πόρτα της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα ο Κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας.
Του Τόλη Κοΐνη
Ημέρα πένθους για τον Ελληνισμό. Η μοναδική ελπίδα για τη γρήγορη ολοκλήρωση του «αστικού εκσυγχρονισμού» χάθηκε. Άρχισε μια τεράστια περίοδος ξενοκρατίας, μέχρι που οδηγηθήκαμε στη σημερινή κατάσταση της «αποικίας χρέους».
Τα ερωτήματα είναι δύο, που χρειάζονται διερεύνηση:
Α) Ποιοι όπλισαν τα χέρια των δολοφόνων; Και
Β) Ποιοι ήταν οι δολοφόνοι;
Υπάρχουν δύο μαρτυρίες για το πρώτο ερώτημα:
Α) Η ομολογία του Μακρυγιάννη ότι του είχαν δώσει, τον Ιούλιο του 1831, 2.000 «δίστιλα» για να εξαγοράσει τον φρούραρχο του Παλαμηδιού Ροδίτη για να οργανωθεί αντικαποδιστριακό πραξικόπημα στο Ναύπλιο. Ο Ροδίτης πληροφόρησε τον υπουργό Στρατιωτικών Ρόδιο και η προσπάθεια αυτή απέτυχε… Ο Μακρυγιάννης έχασε τα λεφτά «του» (κάτι θα έπαιρνε και αυτός) και ομολογεί στα απομνημονεύματά του ότι του έστειλαν το μήνυμα από την Ύδρα «Ας το, θα γίνει με άλλο τρόπο»… Ο άλλος τρόπος ήταν η δολοφονία.
Β) Η μαρτυρία του Σπηλιάδη ότι τις ημέρες της δολοφονίας είχε «πάρει» 3.000 «δίστιλα» ο Κακλαμάνος, ο αρχηγός της Αστυνομίας του Ναυπλίου… αυτός όρισε τους δύο χωροφύλακες φρουρούς των Μαυρομιχαλαίων – που έδρασαν μαζί τους- και εκείνο το πρωί όρισε τους δύο φρουρούς του Κυβερνήτη – οι οποίοι δεν τον προστάτευσαν.
Από ποιους ήταν τα λεφτά αυτά; Από Έλληνες αντιπολιτευόμενους ή από ξένη πρεσβεία;
Για το δεύτερο ερώτημα υπάρχει η επίσημη εκδοχή, που θέλει τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη να πυροβολεί τον Κυβερνήτη από απέναντι (στα σκαλάκια του χαμάμ) και τον Γιώργη να τον τραυματίζει με μαχαίρι στην κοιλιά (μπροστά στην πόρτα της εκκλησίας).
Ο Γιώργης δεν ομολόγησε ποτέ την πράξη που κατηγορείται. Στην κατάθεσή του είπε ότι τον Καποδίστρια τον σκότωσε ο θείος του με πυροβολισμό. Προσπάθησε να διαφύγει.Πήγε πρώτα στο σπίτι του στρατηγού Ζεράρ (Γάλλος αξιωματικός στην υπηρεσία της Ελλάδας) και από εκεί στη Γαλλική Πρεσβεία. Παραδόθηκε στις Ελληνικές αρχές και πέρασε στρατοδικείο. Συνέχισε να υποστηρίζει ότι ήταν αθώος.
Συνήγορός του ανέλαβε ο «φιλέλληνας» Εδουάρδος Μάσων… ο οποίος σχεδόν έκανε πως δεν άκουσε την δήλωση του πελάτη του ότι ήταν αθώος. Προσπάθησε μόνο με δικονομικά τεχνάσματα να βγάλει αναρμόδιο το στρατοδικείο… Έπρεπε, κατά τη γνώμη του, ως πρώην Πρωθυπουργός να περάσει από ειδικό δικαστήριο, που θα όριζε η Εθνοσυνέλευση.
Πρώτο περίεργο είναι ποιος όρισε τον Μάσων συνήγορο και ποιος τον πλήρωσε; Ο Γιώργος Μαυρομιχάλης στη διαθήκη του – συντάχθηκε στο «κελί του Κολοκοτρώνη» στο Παλαμήδι- καταγράφει μόνο τα χρέη του… με απλά λόγια δεν είχε μία και χρωστούσε στη μισή Ελλάδα-.
Δεύτερο περίεργο είναι ότι αγνόησε εντελώς τον ισχυρισμό του πελάτη του… γιατί τότε θα ήταν υποχρεωμένος ή αυτός ή ο Μαυρομιχάλης να πουν ποιος τράβηξε την θανάσιμη μαχαιριά που αποτέλειωσε τον Κυβερνήτη.
Ο Μαυρομιχάλης οδηγήθηκε μάλλον εσπευσμένα στο εκτελεστικό απόσπασμα. Οι τέσσερις χωροφύλακες καταδικάστηκαν για αμέλεια και για συνεργία.
Το 1832 κύλησε σαν χρόνος αναρχίας. Το 1833 τον Γενάρη έρχεται ο νέος βασιλιάς, συνοδευόμενος από τρεις Αντιβασιλείς. Από αυτούς τον τομέα της Δικαιοσύνης τον ανέλαβε ο Γεώργιος Λουδοβίκος φον Μάουρερ. Πριν γίνει αντιβασιλιάς στην Ελλάδα ήταν καθηγητής Νομικής και νομικός σύμβουλος του Βασιλιά της Βαυαρίας.
Βρίσκοντας είτε έγκλειστους στις φυλακές είτε υπό κατηγορία προσωρινά ελεύθερους τους τέσσερις χωροφύλακες, όφειλε να ασχοληθεί με τη δολοφονία του Καποδίστρια. Δεν είχε προκαταλήψεις, ούτε φιλία με τις Πρεσβείες των μεγάλων δυνάμεων. Αυτός κοίταζε τα Γερμανικά συμφέροντα. Ενδιαφέρθηκε προσωπικά και έκανε έρευνα.
Είχε στενό συνεργάτη τον Εδουάρδο Μάσων. Τον διόρισε εισαγγελέα. (Ήταν αυτός που στην δίκη του Κολοκοτρώνη απαίτησε να κόψουν τον κεφάλι του Γέρου).
Ο Μάουρερ είχε σχηματίσει ξεκάθαρη γνώμη για το ποιοι σχεδίασαν και ποιοι εκτέλεσαν τη δολοφονία του Καποδίστρια.
Στην αρχή συνεργάστηκε με το Αγγλικό κόμμα. Πρωθυπουργός της (κατ’ όνομα Ελληνικής) Κυβέρνησης ορίστηκε ο Σπ. Τρικούπης. Ένα ταξίδι στο Ναύπλιο του (Άγγλου υπηκόοου) κόντε Ρόμα ήταν η αφορμή να συλληφθεί με ανυπόστατες κατηγορίες ο Κολοκοτρώνης (κλασική προβοκάτσια). Μόλις συνελήφθη ο Κολοκοτρώνης παραιτήθηκε ο Τρικούπης. Ανέλαβε πάλι Αγγλόφιλος… ο Μαυροκορδάτος. Μόλις καταδικάστηκε σε θάνατο ο Γέρος, παραιτήθηκε αμέσως ο Μαυροκορδάτος. Το πρωί, που ο Μάουρερ περίμενε να πέσει το κεφάλι το Γέρου, επεμβαίνει ο Άγγλος πρέσβης και απαιτεί μη εκτέλεση της ποινής. Ο Μάουρερ ήταν πια τελειωμένος. Οι Άγγλοι δεν τον ήθελαν στην Ελλάδα.
Μετά από δύο μήνες έφτασε η διαταγή από το Μόναχο. Τον έπαυαν από Αντιβασιλιά και τον διέταζαν μέσα σε μια εβδομάδα να έχει εγκαταλείψει την Ελλάδα!!!!
Τότε χάθηκε και ο φάκελος με τα στοιχεία που είχε μαζέψει ο Μάουρερ για τη δολοφονία του Καποδίστρια. Ο φάκελος βρέθηκε στα αρχεία του Φόρεϊν Όφις.
Δεν έχει αποχαρακτηριστεί.
Όπως επίσης και δεν έχει δημοσιευτεί η αλληλογραφία της Αγγλικής Πρεσβείας στο Ναύπλιο και του Κυβερνήτη των Ιονίων νήσων για το διάστημα Αυγούστου- Οκτωβρίου του 1831, δηλαδή ο φάκελος της δολοφονίας του Καποδίστρια.
Άρα η παλιά Ναυπλιώτικη παροιμία «Τα μυστικά φάγανε τον Κυβερνήτη» φαίνεται να είχε και να έχει ισχύ.
