Την Δευτέρα 25 Αυγούστου εισήχθη ένα νέο νομοσχέδιο για διαβούλευση με τον υποσχόμενο τίτλο: «Απλοποίηση εργατικής νομοθεσίας, ενίσχυση εργαζομένων και υγείας και ασφάλειας στην εργασία». Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα ακόμα αντεργατικό τερατούργημα που έρχεται να προστεθεί στα προηγούμενα και αποτελεί οργανικό κομμάτι του στρατηγικού σχεδίου του Κεφαλαίου.
Είναι αποτέλεσμα του «προστάγματος της ανταγωνιστικότητας», της «δημοσιονομικής πειθαρχίας», της «προσαρμογής στις ανάγκες της οικονομίας της αγοράς». Και γι’ αυτό το σχέδιο έχουν βάλει πλάτη όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, με όποια ταμπέλα κι αν είχαν: «Προοδευτική», «δεξιά», «κεντρώα», «τεχνοκρατική».
Επιχειρούν να διαμορφώσουν ένα νέο ασφυκτικό καθεστώς πειθάρχησης, υποταγής, εντατικοποίησης των εργαζομένων τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα. Από τη μία με το 13ωρο που είναι στη διαβούλευση και θεσμοθετεί τον εξαναγκασμό, που τον βαφτίζει «επιλογή», και από την άλλη το νέο πειθαρχικό δίκαιο στο Δημόσιο, που εισάγεται προς συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή την Πέμπτη 28 Αυγούστου, και νομοθετεί το φίμωμα της αντίστασης, της συνδικαλιστικής δράσης, της αξιοπρέπειας.
Ο στόχος τους είναι καθαρός: Να θωρακιστούν οι όμιλοι με φτηνό, «ευέλικτο», πειθαρχημένο εργατικό δυναμικό. Να μπορούν να εναλλάσσουν τους εργαζόμενους σαν εξαρτήματα. Απέναντι στο κράτος και στη βάρβαρη πολιτική του να επικρατήσει σιγή νεκροταφείου. Μια πολιτική που δεν είναι ελληνική πρωτοτυπία. Είναι στρατηγική της ΕΕ, είναι κατεύθυνση που υπαγορεύεται από τα ευρωπαϊκά συμβούλια, από το ΝΑΤΟ, από τις ανάγκες του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού και των πολέμων που είναι σε εξέλιξη, με θύματα τους ίδιους τους λαούς.
Το νομοσχέδιο που έχει πυρήνα του τις 13 ώρες δουλειάς στον ίδιο εργοδότη δεν έρχεται για να ικανοποιήσει κάποια ανάγκη των εργαζομένων. Βέβαια, στα βαφτίσια είναι όλοι τους μανούλες. Μιλούν για «ελευθερία επιλογής». Ποια είναι η ελευθερία όταν δεν έχεις εισόδημα να ζήσεις; Όταν πρέπει να κάνεις δεύτερη δουλειά για να πληρώσεις το νοίκι και το ρεύμα; Όταν σου λένε ότι αν δεν δουλέψεις 13ωρο, υπάρχουν άλλοι στην ουρά;
Ισχυρίζεται η κυβέρνηση ότι δεν μπορεί να δουλεύει ένας εργαζόμενος 13 ώρες όλο τον χρόνο διότι υπάρχει το όριο των 150 υπερωριακών ωρών ετησίως. Όμως οι 150 ώρες υπερωρίας μπορούν να ξεπεραστούν και σήμερα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όταν η επιχείρηση κάνει επίκληση σε επείγουσα φύση της εργασίας. Τον εμπαιγμό ότι η ένταση της εκμετάλλευσής τους αποτελεί επιλογή των εργαζομένων, συνοδεύει ο εμπαιγμός που διατυπώνεται συχνά στο νομοσχέδιο ότι οι εργοδότες δεν μπορούν να απολύσουν τους εργαζόμενους αν αρνηθούν να δουλέψουν 13ωρο, ή αν αρνηθούν τη διευθέτηση κ.ά. Όμως «ο κόσμος το ‘χει τούμπανο» ότι οι εργοδότες κάνουν απολύσεις επικαλούμενοι άλλους από τον πραγματικό λόγο.
Διαφημίζει η κυβέρνηση τις fast track προσλήψεις, για έως 2 ημέρες εργασίας. Πανηγυρίζει για την απλοποίηση των διαδικασιών και την καταπολέμηση της «μαύρης» εργασίας. Αποκρύπτει όμως ότι στην πραγματικότητα κάνει λάστιχο τη ζωή των εργαζομένων. Ότι λύνει τα χέρια της εργοδοσίας για να τους εκβιάζει, να τους απασχολεί όταν θέλει, όποτε θέλει, όσο θέλει και όπου θέλει. Δεν πρόκειται μόνο για fast track προσλήψεις. Θα είναι και fast track οι απολύσεις. Άλλωστε, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ κάθε 100 προσλήψεις τις συνοδεύουν 95 απολύσεις. Κάθε μέρα γίνονται πάνω από 8.000 απολύσεις, και αυτή η κατάσταση θα χειροτερέψει.
Προβλέπεται ότι «Ο εκ περιτροπής απασχολούμενος δύναται να απασχοληθεί πέρα από το πλήρες ημερήσιο ωράριο, σύμφωνα με τα όρια και την αμοιβή της παρ. 3 του άρθρου 194».
Οι εργοδότες θα μπορούν δηλαδή να επιβάλλουν πλέον και υπερωρίες σε εργαζόμενους που ήδη τους έχουν επιβάλει την εκ περιτροπής εργασία, δηλαδή μια μορφή εργασίας μειωμένης απασχόλησης και μειωμένων αποδοχών.
Εδώ καταρρέει η κυβερνητική προπαγάνδα των παρελθόντων ετών όταν εμφάνιζε πάλι σαν «επιδίωξη των εργαζομένων» να δουλεύουν λιγότερες ώρες για να έχουν τάχα χρόνο να ασχοληθούν με τις οικογενειακές ή άλλες προσωπικές υποχρεώσεις αλλά και την εκ περιτροπής ως ένα μέτρο που θα σώζει θέσεις εργασίας επιτρέποντας στον εργοδότη να μειώνει τον χρόνο εργασίας αντί να κάνει απολύσεις.
Επιπλέον σημειώνεται πως με τη ρύθμιση αυτή διευκολύνεται η λειτουργία «επιχειρήσεων που παρουσιάζουν έντονη αυξομείωση στον φόρτο εργασίας εντός της εβδομάδας»: Δηλαδή πρόκειται για μια ακόμα θεσμοθέτηση της δουλειάς όσο – όποτε και για όσο θέλει ο εργοδότης, με τους εργαζόμενους να γίνονται λάστιχο.
Για τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου, αναφέρεται: «Το χρονικό διάστημα των περιόδων αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης δεν υπερβαίνει συνολικά τους δώδεκα (12) μήνες, ενώ δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερο της μίας (1) εβδομάδας (περίοδος αναφοράς)».
Διευκρινίζεται ότι «με τις προτεινόμενες αλλαγές, τα ισχύοντα συστήματα διευθέτησης του χρόνου εργασίας γίνονται πιο ευέλικτα, με γνώμονα την ανάγκη για ορθολογικότερη οργάνωση του χρόνου εργασίας, τόσο των εργαζομένων που επιθυμούν να εφαρμόσουν σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας καθ’ όλο το έτος (π.χ. 4ήμερη 10ωρη εργασία, η οποία εμποδίζεται από το ισχύον σύστημα), όσο και των επιχειρήσεων, που παρουσιάζουν αυξομειώσεις στη δραστηριότητά τους εντός της ίδιας εβδομάδας.
Ειδικότερα, επιτρέπεται να συμφωνείται περίοδος αναφοράς διάρκειας μίας (1) εβδομάδας», αλλά «και επιτρέπεται να συμφωνείται η εφαρμογή συστήματος 4ήμερης εβδομαδιαίας και 10ωρης ημερήσιας εργασίας και γενικώς συστήματος διευθέτησης, που θα ισχύει καθ’ όλο το έτος».
Κατά τη διευθέτηση, όπως σημειώνεται, «ο εργαζόμενος θα απασχολείται δύο (2) ώρες την ημέρα επιπλέον των οκτώ (8) ωρών» δηλαδή 10 ώρες την ημέρα, αλλά θα πληρώνεται για 8 ώρες αφού «η καταβαλλόμενη αμοιβή κατά το χρονικό διάστημα της διευθέτησης της παρ. 1 είναι ίση με την αμοιβή για εργασία σαράντα (40) ωρών εβδομαδιαίως, εφόσον στην επιχείρηση ισχύει εβδομαδιαίο ωράριο σαράντα (40) ωρών».
Και βέβαια, η διευθέτηση μπορεί να εφαρμόζεται επ’ άπειρο αφού «μετά τη λήξη της περιόδου αναφοράς» μπορεί να εφαρμοστεί «εκ νέου το ίδιο ή διαφορετικό σύστημα διευθέτησης».
Σε ό,τι αφορά τον χρόνο εργασίας, το νομοσχέδιο προβλέπει ακόμα τη δυνατότητα των εργοδοτών να επιβάλλουν υπερεργασία και υπερωρία και στις περιόδους μειωμένης απασχόλησης κατά την εφαρμογή της διευθέτησης. Στο άρθρο 7 σημειώνεται: «Κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης της παρ. 1, η υπέρβαση του συμφωνηθέντος μειωμένου εβδομαδιαίου ωραρίου, η οποία επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση, αμείβεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 194».
Ως προς την ετήσια άδεια το νομοσχέδιο προβλέπει τον θρυμματισμό της σε …πενθημεράκια όλο τον χρόνο διαλύοντας έτσι ένα ακόμα κεκτημένο των εργαζομένων που ήταν η ενιαία άδεια, για παράδειγμα το καλοκαίρι μαζί με το επίδομα αδείας. Συγκεκριμένα σημειώνει: «Ο εργαζόμενος δύναται, κατ’ εξαίρεση, να λαμβάνει μέρος της αδείας του, σύμφωνα με τις προσωπικές του ανάγκες, κατόπιν έγγραφου αιτήματός του και αποδοχής από τον εργοδότη. Υποχρεωτικά ένα τουλάχιστον μέρος της αδείας περιλαμβάνει περισσότερες των έξι (6) εργασίμων ημερών επί εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και των πέντε (5) εργασίμων ημερών επί πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας ή προκειμένου περί ανηλίκων των δώδεκα (12) εργασίμων ημερών».
Όσο αφορά την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, η υποκρισία τους απογειώνεται αφού επιβάλλουν με νόμο τον κύριο παράγοντα που προκαλεί τα εργατικά «ατυχήματα», τη δυνατότητα των εργοδοτών να απασχολούν τους εργαζόμενους όσες ώρες θέλουν. Με το νομοσχέδιο συνεχίζει να δίνεται ο «έλεγχος» των μέτρων στους εργοδότες, με συντονιστές και τεχνικούς Ασφαλείας υπαλλήλους των επιχειρήσεων και με προσανατολισμό να τα ρίξουν όλα στην ατομική ευθύνη. Δεν μετράνε ως εργατικά «ατυχήματα» αυτά που συμβαίνουν στον δρόμο, όπως των ΟΤΑ, των delivery, διότι τα θεωρούν τροχαία. Αντίστοιχα, περιστατικά όπως εμφράγματα κ.ά. αντιμετωπίζονται ως «παθολογικά» και όχι ως εργατικά «ατυχήματα», σε συνδυασμό με τη μη αναγνώριση επαγγελματικών αιτιών.
Και από πάνω μας λένε ότι θα ενισχυθεί η Επιθεώρηση Εργασίας. Ποια Επιθεώρηση; Αυτή που βαφτίστηκε «ανεξάρτητη αρχή» με τον νόμο Χατζηδάκη, για να διώξει την ευθύνη από πάνω της η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας; Που οι ελάχιστοι εργαζόμενοί της δέχονται απειλές και εκβιασμούς όταν πάνε να ελέγξουν εργοδότες; Τι ελεγκτικό μηχανισμό επικαλούνται, όταν ο ίδιος ο κρατικός μηχανισμός έχει μετατραπεί σε υπηρέτη της εργοδοσίας;
Χορτάσαμε από μεγάλα λόγια, αλλά καμία αναφορά δεν γίνεται από την κυβέρνηση για προσλήψεις προσωπικού ώστε να καλυφθούν τα τεράστια κενά που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, που ακόμα και να καλυφθούν δεν μπορούν να καλύψουν τα κενά, αφού με βάση τα στοιχεία του 2023, για κάθε επιθεωρητή αντιστοιχούν 9.452 εργαζόμενοι. Αυτή είναι η κατάσταση και αν νομίζουν κυβέρνηση και εργοδοσία ότι οι εργαζόμενοι θα κάτσουν με τα χέρια σταυρωμένα, είναι γελασμένοι.
Το νομοσχέδιο δεν αφορά μόνο τους εργαζόμενους και τα σωματεία του ιδιωτικού τομέα. Παρότι έχει πεδίο εφαρμογής τον ιδιωτικό τομέα, αφορά και τους δημοσίους υπαλλήλους. Γιατί κάθε επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα είναι προπομπός για συνολικότερη επίθεση στους εργαζομένους. Γιατί υπάρχουν εργαζόμενοι που δουλεύουν στις υπηρεσίες του κράτους και εμπίπτουν στις διατάξεις του νομοσχεδίου, π.χ. εργολαβικοί εργαζόμενοι. Γιατί στις οικογένειες των εργαζομένων δεν δουλεύουν όλοι μόνο στον ιδιωτικό ή μόνο στον δημόσιο τομέα. Γιατί έχει εκτοξευτεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων που δουλεύουν και στον ιδιωτικό τομέα ως δεύτερη δουλειά.
Με αυτή την έννοια, η απάντηση στην κυβέρνηση πρέπει να είναι ενιαία. Ιδιαίτερα που αυτήν την περίοδο του καλοκαιριού έφερε σαν τον κλέφτη για διαβούλευση το νομοσχέδιο για το 13ωρο και για ψήφιση την αλλαγή του πειθαρχικού δικαίου των δημοσίων υπαλλήλων.
Δεν πρόκειται για μια απλή αυστηροποίηση των πειθαρχικών ποινών των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά για ένα απαράδεκτο, κυνικό και αντεργατικό σχέδιο, που στόχο έχει να ενισχύσει το κλίμα φόβου και τρομοκρατίας μέσα στους χώρους δουλειάς, να ποινικοποιήσει τη συνδικαλιστική και πολιτική δράση, με στόχο να προχωρά η αντιλαϊκή πολιτική «άνευ αντιρρήσεως». Έρχεται να ενισχύσει και να θωρακίσει τον αντιδραστικό Δημοσιοϋπαλληλικό Κώδικα που διατήρησαν σε ισχύ όλες οι κυβερνήσεις ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ.
Το νομοσχέδιο βαφτίζει πειθαρχικά παραπτώματα ενέργειες και δράσεις που συνδέονται με την κοινωνική, πολιτική και συνδικαλιστική δράση των δημοσίων υπαλλήλων, βάζοντας στο ίδιο καζάνι των πειθαρχικών παραπτωμάτων και των πειθαρχικών ποινών τα αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου.
Αποτελεί τη φυσική συνέχεια του πογκρόμ πειθαρχικών διώξεων εναντίον αγωνιστών εργαζομένων, των εκφρασμένων κυβερνητικών προθέσεων για κατάργηση της μονιμότητας στο Δημόσιο. Συνδέεται με την προσπάθεια, εν μέσω σοβαρών και επικίνδυνων εξελίξεων σε διεθνές επίπεδο, να επιβληθεί σιγή νεκροταφείου στους χώρους δουλειάς, να υποταχθούν οι εργαζόμενοι στη γραμμή «τα κεφάλια μέσα» για να μη διαταραχθούν η κερδοφορία του κεφαλαίου και η προσαρμογή των επιλογών του στην πολεμική οικονομία.
Και αυτό το νομοσχέδιο αφορά όλους τους εργαζόμενους. Γιατί π.χ. στήριζαν τον αγώνα όλων των εργαζομένων οι δηλώσεις της δασκάλας που ζήταγε να έρθει σχολικός νοσηλευτής σε σχολείο όπου μαθητής με πρόβλημα υγείας δεν πήγαινε. Η εναντίωση εργαζομένων στο Μουσείο της Αλεξανδρούπολης για ξενάγηση ΝΑΤΟικών στρατευμάτων. Η πρωτοβουλία δασκάλας να φτιάξει με τους μαθητές της εικαστικό έργο για την Παλαιστίνη. Αυτοί ήταν εργαζόμενοι στο Δημόσιο που πέρασαν από πειθαρχικό συμβούλιο. Αντίστοιχα, και ο αγώνας των εκπαιδευτικών για σχολείο που μορφώνει και δεν εξοντώνει, που κατά χιλιάδες τους στέλνουν στα πειθαρχικά συμβούλια.
Σε αυτή τη ζοφερή κατάσταση όλα τα σωματεία να μπουν μπροστά και να απαιτήσουν από την κυβέρνηση να αποσύρει αυτά τα νομοθετικά εκτρώματα. Η απεργία των δημοσίων υπαλλήλων, την Πέμπτη 28 Αυγούστου, απαιτείται να είναι μαζική και να στηριχτεί από όλους τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Να δοθεί πρώτη δυναμική απάντηση στην κυβέρνηση και τα κόμματα του Κεφαλαίου ότι: Δεν θα δεχτούμε τον εργασιακό μεσαίωνα! Όλοι οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, οργανωμένα με τα συνδικάτα τους να αγωνιστούν για την ανατροπή αυτής της πολιτικής και την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων μας.
Να παλέψουμε ανυποχώρητα για:
Να καταργηθούν όλοι οι αντεργατικοί νόμοι της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ που καταργούν το Δώρο, υπονομεύουν τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και νομιμοποιούν τις «ευέλικτες» και ελαστικές μορφές απασχόλησης. 7ωρο – 5ήμερο – 35ωρο, σταθερή δουλειά με δικαιώματα για όλους τους εργαζομένους. Όχι στις ελαστικές μορφές απασχόλησης, στην απλήρωτη εργασία και στις απλήρωτες υπερωρίες, στη «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας.
Να αποσυρθεί το νομοσχέδιο για το νέο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων.
Αυξήσεις στους μισθούς και Συλλογικές Συμβάσεις. Ρήτρα αναπροσαρμογής των μισθών με βάση τον πληθωρισμό. Επαναφορά της συλλογικής διαπραγμάτευσης της ΕΓΣΣΕ.
Επαναφορά δικαιωμάτων όπως οι τριετίες, συμπεριλαμβανομένης της περιόδου 2012 – 2023, η αρχή της ευνοϊκότερης Σύμβασης, η μετενέργεια και η συρροή, η κυριακάτικη αργία, η πληρωμή υπερωριών.
Ουσιαστική προστασία των εργαζόμενων γυναικών και της μητρότητας μέσα από τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.
Ουσιαστικές αυξήσεις στις συντάξεις. Επαναφορά 13ης και 14ης σύνταξης. Ενσωμάτωση της «προσωπικής διαφοράς» και κατάργηση της «εισφοράς αλληλεγγύης». Καμία σύνταξη κάτω από το 80% του μισθού.
Επίδομα ανεργίας για όλους τους ανέργους, χωρίς προϋποθέσεις, στο 80% του μισθού.
Μέτρα για την υγεία και την ασφάλεια στους χώρους δουλειάς.
Θανάσης Κολιζέρας,
Αντιπρόεδρος της Πανελληνίας Ομοσπονδίας Εργατοτεχνιτών και Υπαλλήλων Γάλακτος, Τροφίμων και Ποτών
