Σε μια Ελλάδα που δείχνει να προχωρά, μια ολόκληρη γενιά μένει πίσω. Οι νέοι ηλικίας 16 έως 35 ετών στην Αργολίδα και την Πελοπόννησο, εργάζονται, σπουδάζουν, προσπαθούν – και όμως δεν τα βγάζουν πέρα. Ποια είναι η ωμή πραγματικότητα για τη νεολαία; Ζωή με 880 ευρώ το μήνα, ενοίκια που «τρώνε» το μισθό, ψυχική φθορά, αναγκαστικός δανεισμός και μια σταθερή επιθυμία φυγής στο εξωτερικό.
Οι νέοι δεν είναι απαιτητικοί. Ούτε κακομαθημένοι. Ζητούν απλώς να ζήσουν – και αυτό φαίνεται να είναι πλέον πολυτέλεια.
Δουλεύω δύο δουλειές και πάλι δεν φτάνει
«Είμαι 28 ετών, έχω τελειώσει σχολή πληροφορικής και δουλεύω part-time το πρωί και σερβίρω το βράδυ. Στο τέλος κάθε μήνα είμαι μείον. Δεν μπορώ να κάνω όνειρα – ούτε για σπίτι, ούτε για οικογένεια. Και δεν ντρέπομαι να το πω: κουράστηκα», λέει στο anagnostis.org ο Δημήτρης, 28 ετών, από το Άργος.
Πολλοί ερωτώμενοι αναφέρουν πως, ακόμη και με δύο ή τρεις δουλειές, τα χρήματα δεν επαρκούν. Κανένα περιθώριο για αποταμίευση, καμία προοπτική ανεξαρτητοποίησης.
Μεγάλο ποσοστό νέων δηλώνει ότι ζει με διαρκές άγχος λόγω οικονομικής πίεσης. Πολλοί αντιμετωπίζουν ψυχοσωματικά συμπτώματα, ενώ το αίσθημα αδιεξόδου κυριαρχεί.
«Ξυπνάω και σκέφτομαι πώς θα πληρώσω το ρεύμα. Κοιμάμαι και σκέφτομαι τι θα γίνει τον επόμενο μήνα. Δεν κάνω σχέδια, μόνο λογαριασμούς», προσθέτει η Χριστίνα, 24 ετών, από τη Νέα Κίο.
Το φαινόμενο του καθημερινού δανεισμού επεκτείνεται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες των νέων. Όχι για πολυτέλειες, αλλά για επιβίωση.
«Έχω χρησιμοποιήσει την πιστωτική κάρτα για να πάρω γάλα και ψωμί. Μιλάμε για βασικά πράγματα. Κάθε μήνα λέω “ίσως βελτιωθεί”, αλλά δεν…», τονίζει η Μαρία, 31 ετών, από το Λυγουριό.
Τα 100 ευρώ που λείπουν
Όταν ρωτήθηκαν τι θα έκαναν αν είχαν 100 ευρώ επιπλέον τον μήνα, οι περισσότεροι απάντησαν «θα τα κρατούσα στην άκρη». Όχι για διασκέδαση, αλλά για ώρα ανάγκης. Άλλοι θα κάλυπταν έξοδα μετακίνησης ή θα πλήρωναν έναν λογαριασμό λιγότερο.
Το να φτιάξεις οικογένεια ή να φύγεις από το πατρικό σπίτι έχει γίνει άπιαστο όνειρο για τη νέα γενιά. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι αυτό απαιτεί οικονομική στήριξη – ή καθόλου.
«Δεν μπορώ να με φανταστώ μάνα στα 30. Πώς; Με ποια στήριξη; Πώς να πληρώνεις ενοίκιο, παιδίατρο και πάνες με 900 ευρώ;», αναρωτιέται η Νάντια, 26 ετών, από την Επίδαυρο.
Όταν το μέλλον δεν φαίνεται
Πολλοί δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον. Άλλοι είναι αναποφάσιστοι, εγκλωβισμένοι σε αβεβαιότητα. Οι ελπίδες έχουν μετατραπεί σε φόβους.
«Κάθε χρόνο λέω ότι του χρόνου θα είναι καλύτερα. Και κάθε φορά κάνω λάθος. Δεν αντέχω να ελπίζω άλλο», λέει ο Γιώργος, 34 ετών, από το Πορτοχέλι.
Όταν δεν μπορείς να ζήσεις αξιοπρεπώς στη χώρα σου, η μετανάστευση παύει να είναι επιλογή και γίνεται διέξοδος. Πολλοί νέοι εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να φύγουν, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
«Δεν θέλω να φύγω. Θέλω να μείνω εδώ, στον τόπο μου. Αλλά δεν γίνεται. Εκεί τουλάχιστον, αν δουλεύεις, ζεις», προβληματίζεται η Έλενα, 30 ετών, από το Κρανίδι.
Η νέα γενιά δεν ζητά χάρη. Ζητά τα αυτονόητα: να δουλεύει και να μπορεί να ζει. Να κάνει οικογένεια, να έχει πρόσβαση στη στέγη, να μην ζει με το κεφάλι σκυφτό από την ντροπή και την εξάντληση. Η φωνή τους δεν είναι παράπονο – είναι καμπανάκι. Αν δεν την ακούσουμε τώρα, η επόμενη γενιά ίσως δεν ζήσει εδώ για να την πει. Πίσω από τα ποσοστά υπάρχουν άνθρωποι: νέοι και νέες με πτυχία, προσόντα, όνειρα και κουρασμένα βλέμματα. Άλλοι παλεύουν να κρατηθούν, άλλοι ήδη ετοιμάζουν βαλίτσες. Αυτό που τους ενώνει είναι το αίσθημα του “δεν αντέχω άλλο”.
