Η Βαλύρα, ένα ιστορικό κεφαλοχώρι της Μεσσηνίας, στέκει ανάμεσα σε δύο εποχές: το παρελθόν που τη δόξασε και το μέλλον που περιμένει να της δοθεί. Με ιστορικά εκκλησιαστικά μνημεία, τοπία γεμάτα φως και νερά, γειτονιές με μνήμες και ανθρώπους που ακόμα αγαπούν τον τόπο, το χωριό αυτό δεν έχει χάσει τη σπίθα του. Όμως, η καθημερινότητα δείχνει στάσιμη.
Πού οφείλεται αυτό και –το κυριότερο– ποιος είναι ο δρόμος προς την αναγέννηση;
Η στασιμότητα δεν είναι μοίρα
Δεν φταίνε πρόσωπα ούτε κομματικές κατευθύνσεις. Η στασιμότητα έχει βαθύτερες ρίζες:
Η έλλειψη συλλογικού οράματος. Δεν υπάρχει ένας κοινός στόχος που να εμπνέει ντόπιους και απόδημους.
Η απομάκρυνση της νεότερης γενιάς. Οι νέοι έφυγαν για τις πόλεις, αφήνοντας πίσω τους μια καθημερινότητα που γερνά.
Η εγκατάλειψη της τοπικής ταυτότητας. Τα ιστορικά μνημεία, οι ναοί και οι παραδόσεις δεν προβάλλονται ούτε αξιοποιούνται.
Η Βαλύρα μπορεί να ξαναβρεί τον ρυθμό της
Η αναγέννηση δεν θα έρθει με φιέστες αλλά με βήματα σταθερά και γνήσια:
1. Καθημερινότητα με ποιότητα
Καθαριότητα και αισθητική. Οι δρόμοι, τα πεζοδρόμια, τα κτήρια – όλα χρειάζονται φροντίδα.
Δημιουργία μικρών εστιών ζωής. Μια λειτουργική πλατεία με σκιά και παγκάκια, ένα παλιό σπίτι που γίνεται μικρό μουσείο ή αναγνωστήριο.
Στήριξη της τοπικής παραγωγής. Αγροτικά προϊόντα, μέλι, ελαιόλαδο, βότανα – όχι μόνο για κατανάλωση, αλλά και για εξωστρέφεια.
2. Ανάδειξη των εκκλησιαστικών και ιστορικών μνημείωνΚαταγραφή, σήμανση, φωτογράφηση και προβολή των ναών και παλιών κτισμάτων.
Δημιουργία διαδρομής μνήμης και πίστης για ντόπιους και επισκέπτες.
Εκδηλώσεις που να συνδέονται με την ιστορία, όχι μόνο με τη διασκέδαση.
3. Ενεργοποίηση της κοινότητας
Ένας τοπικός πολιτιστικός πυρήνας με συνεχή παρουσία.
Συμμετοχή των νέων μέσω ψηφιακών μέσων: ντοκιμαντέρ, φωτογραφικά πρότζεκτ, αφήγηση ιστοριών.Συνεργασίες με ανθρώπους της διασποράς για την ανάληψη κοινών δράσεων.
4. Μια νέα ταυτότητα για το χωριό
Βαλύρα, χωριό ιστορίας και πνευματικότητας.
Μια ήρεμη βάση για περιπατητικό και προσκυνηματικό τουρισμό.
Μια φωτογραφική γωνιά της Μεσσηνίας – για όσους αναζητούν το αυθεντικό.
Ο βηματισμός της ελπίδας
Η Βαλύρα δεν χρειάζεται μεγάλες επενδύσεις. Χρειάζεται αγάπη, όραμα και συνεργασία. Όσοι ζουν εκεί, όσοι κατάγονται από εκεί, κι όσοι απλώς την πέρασαν και την ένιωσαν, μπορούν να γίνουν η σπίθα. Μικρές πράξεις – όπως ένα καθαρισμένο μονοπάτι, ένα παγκάκι σε μια παλιά αυλή, ένα άρθρο όπως αυτό – είναι ο σπόρος που μπορεί να φυτρώσει ξανά.
Η αναγέννηση δεν θα έρθει απ’ έξω. Θα έρθει από μέσα.
Γιάννης Λασκαρης
