Ένα σημαντικό βήμα προς τη διαφάνεια, τη στήριξη των εργαζομένων στον Τύπο και τον εξορθολογισμό της κρατικής χρηματοδότησης των ΜΜΕ παρουσίασε στη Βουλή ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, στο πλαίσιο της συζήτησης για το νέο νομοσχέδιο με τίτλο: «Ενίσχυση της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο».
Ο κ. Μαρινάκης έκανε λόγο για μια νομοθετική πρωτοβουλία που «γεννήθηκε» από αιτήματα των δημοσιογραφικών Ενώσεων και έρχεται να ενισχύσει το θεσμικό πλαίσιο που ξεκίνησε με τον ν.5005/2022, ο οποίος εισήγαγε τα Μητρώα Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου.
Τι αλλάζει για εφημερίδες και ιστοσελίδες
- Ενισχύεται η ενυπόγραφη δημοσιογραφία ως εργαλείο διαφάνειας και περιορισμού της παραπληροφόρησης.
- Οι δημοσιογράφοι που δηλώνονται στα Μητρώα πρέπει να έχουν πραγματική και ενεργή συμμετοχή στα ΜΜΕ.
- Θεσπίζεται υποχρέωση ύπαρξης φυσικού γραφείου και παραστατικών εκτυπώσεων (σε περιοδική βάση) για τα έντυπα μέσα.
- Ορίζεται ρητά ότι γίνεται αναφορά μόνο στον αριθμό συνδρομητών και όχι στα προσωπικά τους στοιχεία.
- Λιγότερη γραφειοκρατία, περισσότεροι έλεγχοι
- Το Μητρώο θα είναι ανοικτό 8 μήνες το χρόνο, με δυνατότητα θεραπείας τυπικών ελλείψεων εντός 20 ημερών.
- Ο αποκλεισμός από το Μητρώο σε περιπτώσεις παραβάσεων μειώνεται από 2 έτη σε 6 μήνες, με εξαίρεση τους υπότροπους.
- Προβλέπεται δειγματοληπτικός έλεγχος στο 15% των μέσων ανά κατηγορία (έντυπα, ηλεκτρονικά, ραδιόφωνα).
Πολιτική θέση: Υπέρ των συνεπών, κατά των “παραθύρων”
Όποιος δεν πληρώνει τους εργαζόμενους, δεν δικαιούται ούτε ένα ευρώ κρατικής χρηματοδότησης, υπογράμμισε ο Υφυπουργός, τονίζοντας ότι ο στόχος είναι να ενισχυθούν οι “νοικοκυραίοι” του Τύπου και να αποκλειστούν όσοι εκμεταλλεύονται το σύστημα.
Ειδικές αναφορές έγιναν και σε συγκεκριμένα άρθρα:
- Άρθρο 29: Καθορίζεται πως τα κομματικά ραδιόφωνα λειτουργούν μόνο με ενεργή κοινοβουλευτική παρουσία.
- Διαφήμιση: Μέσω της πλατφόρμας e-Πασιθέα θα ελέγχεται η κατανομή των κρατικών κονδυλίων, με στόχο τη διασφάλιση του 30% προς τα περιφερειακά ΜΜΕ.
- Δημοσιεύσεις 30%: Έρχεται ρύθμιση σε νομοσχέδιο του Υπ. Ανάπτυξης, ικανοποιώντας πάγιο αίτημα του Περιφερειακού Τύπου.
Ο Παύλος Μαρινάκης έκλεισε την ομιλία του τονίζοντας ότι η κυβέρνηση δεν φοβάται να αναμετρηθεί με παθογένειες δεκαετιών, δεσμευόμενος για τρία ακόμη νομοσχέδια εντός των επόμενων μηνών με στόχο τη ρύθμιση και την εξυγίανση του οικοσυστήματος του Τύπου.
Όλη ο ομιλία Μαρίνάκη για το σχέδιο νόμου
Παρακολουθήσετε σε video όλη την ομιλία του του Υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικού Εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη στην Ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση για το σχέδιο νόμου: «Ενίσχυση της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο – Τροποποιήσεις ν. 5005/2022 και ν. 3548/2007 και λοιπές διατάξεις»:
Τί είπε ο Μαρινάκης για τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο
Θα ήθελα -πριν σας αναφέρω μια σειρά από όσο πιο περιληπτικά μπορώ, βασικά σημεία του νομοσχεδίου, σε συνέχεια μιας διαδικασίας που προηγήθηκε στις Επιτροπές της Βουλής, αλλά και να απαντήσω σε κάποια σημεία, πολλά εκ των οποίων θεωρώ ότι απαντώνται στις νομοτεχνικές βελτιώσεις στο σχέδιο νόμου, στις οποίες θα αναφερθώ σε λίγο- να κάνω μια επισήμανση, η οποία έχει να κάνει και με τη διαδικασία, στις Επιτροπές περισσότερο, αλλά και στις εισηγήσεις των αγορητών των κομμάτων και με αυτό το οποίο ζήσαμε τους προηγούμενους μήνες στη χώρα και κορυφώθηκε σε ένα σημείο ως προς τη συζήτηση στη Βουλή περί ενδεχόμενων ευθυνών.
Είδα μια μεγάλη αντίφαση, αρχικά κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στις Επιτροπές γι’ αυτό το νομοσχέδιο. Δηλαδή, αν εξαιρέσω κάποιες σοβαρές επισημάνσεις πολλών εκ των κομμάτων της αντιπολίτευσης, μέρος των οποίων θεωρώ ότι απαντώνται και από το ίδιο το νομοσχέδιο, σημείο – σημείο, αλλά και από τις νομοτεχνικές βελτιώσεις, αλλά και από τις Υπουργικές Αποφάσεις που ούτως ή άλλως προβλέπεται ότι θα βγουν, αν εξαιρέσω αυτό, το οποίο δεν το υποτιμώ και θεωρώ ότι ήταν αρκετές και από πολλά κόμματα της αντιπολίτευσης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης και των υπολοίπων κομμάτων, η εικόνα που παρουσίασε η συντριπτική πλειονότητα της αντιπολίτευσης για την κατάσταση στη χώρα μας, για την ελευθερία του Τύπου, για το Κράτος Δικαίου, ήρθε σε πλήρη αντίφαση, όχι με αυτά τα οποία λέει η Κυβέρνηση, αυτά τα οποία υποστήριξα εγώ ή οι αξιότιμοι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας, της συμπολίτευσης, αλλά με αυτά τα οποία είπαν οι φορείς. Νομίζω ότι αυτό το οποίο έχει αξία να δει κανείς, ένας εξωτερικός παρατηρητής, οι πολίτες που θα παρακολουθήσουν στη συνέχεια, ενδεχομένως, τι συνέβη αυτές τις ημέρες για ένα νομοσχέδιο, το οποίο η αλήθεια είναι ότι δεν είναι και από τα πιο «δημοφιλή» νομοσχέδια, αν είναι όμως κάτι πάρα πολύ εντυπωσιακό, είναι να δει κανείς με αντικειμενικό τρόπο αυτή τη μεγάλη αντίφαση. Από τη μια ακούσαμε για μία χώρα, η οποία είναι στις τελευταίες θέσεις αξιολογήσεων, η οποία διώκει δημοσιογράφους, στην οποία δεν μπορείς να πεις ελεύθερα τη γνώμη σου. Ό,τι χειρότερο δηλαδή μπορεί κανείς να φανταστεί. Τα έχουμε ακούσει πολλές φορές και από την άλλη πλευρά ακούσαμε δεκαεννέα εκπροσώπους φορέων, έντεκα δια ζώσης και τους υπόλοιπους μέσω υπομνημάτων -και όχι, αξιότιμη κυρία εκπρόσωπε της Πλεύσης Ελευθερίας, μια χαρά μπορείς να γράψεις στα υπομνήματα σου τα πάντα. Όταν πιάνεις ένα χαρτί και γράφεις και θετικά, μπορείς να γράψεις και αρνητικά μπορείς να γράψεις. Από όλους τους εκπροσώπους η μεγάλη εικόνα που παρουσιάστηκε ήταν θετική. Ήταν καλύτερη από αυτή την οποία ζούσαν τα προηγούμενα χρόνια, τα χρόνια στα οποία κυβερνούσαν και υποτίθεται πιο «δημοκρατικές» κυβερνήσεις από εμάς που είμαστε μια «δήθεν κακιά και ενάντια στους θεσμούς και στην ελευθερία του Τύπου» κυβέρνηση. Όλοι οι φορείς, εκπρόσωποι δημοσιογράφων, του επαρχιακού τύπου, εφημερίδων, ραδιοφώνων, καναλιών, μικρών εφημερίδων, περιφερειακού τύπου, κεντρικής κυκλοφορίας εφημερίδων, όλοι αναγνώρισαν βήματα προόδου. Κανείς δεν παρουσίασε τη χώρα μας ως μία τριτοκοσμική χώρα. Και όλοι παρουσίασαν κάποιες προτάσεις είτε για το παρόν νομοσχέδιο είτε για επόμενα. Και μάλιστα αναγνώρισαν ότι είχε αξία ο δημόσιος διάλογος, η δημόσια διαβούλευση, γιατί ακριβώς και για αυτό, όπως είχε επισημάνει η κυρία Τσαπανίδου, κράτησαν περίπου μία ώρα οι επισημάνσεις τους.
Ξέρετε τι μου θυμίζει αυτή η αντίφαση; Και εδώ περισσότερο μιλάω με την άλλη μου ιδιότητα, του Κυβερνητικού Εκπροσώπου και βλέπω και εκπροσώπους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας που το βίωσαν αυτό στην πρώτη γραμμή. Θυμάμαι τι ζήσαμε τους προηγούμενους τρεις μήνες στη χώρα. Σε συνέχεια μιας ρητορικής των προηγούμενων ετών, αρχής γενομένης από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Ειδικά όμως τους τελευταίους τρεις μήνες, η λέξη η οποία ακουγόταν σχεδόν παντού, σε κάθε ομιλία εκπροσώπου της αντιπολίτευσης, από την Αριστερά μέχρι την άκρα δεξιά, ήταν συγκάλυψη. Συγκάλυψη με «ξυλόλια που λαθρέμποροι τα μετέφεραν και η κυβέρνηση τους τους προστάτευε». «Μπάζωμα για να κρυφτούν αυτά τα παράνομα υλικά». «Χαμένα βαγόνια». Από βουλευτές περισσοτέρων του ενός κομμάτων και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Ενορχηστρωτές της συγκάλυψης, με πρώτο και κυριότερο τον πρωθυπουργό». Ο Πρόεδρος Βουλής που τώρα είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας που «έκρυβε δικογραφίες». Όλα αυτά δεν τα ακούγαμε σε κάποια άλλη χώρα. Τα ακούγαμε στην Ελλάδα. Εδώ, εναντίον της κυβέρνησης. Και μάλιστα ήταν τόσο ενορχηστρωμένη αυτή η προσπάθεια, εντυπωσιακή, που πράγματι το 80% κάποια στιγμή των πολιτών απαντούσε ότι ναι, υπάρχει συγκάλυψη. Τι είχαμε χθες; Χθες είχαμε τη συζήτηση επί των προτάσεων των κομμάτων για το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Σε ποια δικογραφία; Στην κύρια δικογραφία, η οποία επεξεργάζεται, μελετά, ψάχνει να βρει τι συνέβη εκείνη τη μοιραία νύχτα στα Τέμπη. Όλη τη δικογραφία. Πήραν όλα τα κόμματα, όλοι οι βουλευτές, το σύνολο της δικογραφίας για την οποία κάποιοι μιλούσαν χωρίς να την ξέρει ο κόσμος, στον κόσμο και έκατσαν να γράψουν προτάσεις και στη συνέχεια να τη συζητήσουμε στη Βουλή. Και αναρωτιέμαι. Ξέχασαν να μιλήσουν για τα ξυλόλια; Ξέχασαν να μιλήσουν για τα χαμένα βαγόνια; Είδατε κάπου να λένε για νεκρούς τους οποίους εξαφανίσαμε; Μίλησε κανείς για ευθύνες του Πρωθυπουργού ή οποιουδήποτε άλλου – που θα μπορούσε να το κάνει, γιατί ήταν το σύνολο της δικογραφίας, το ξαναλέω- για «μπάζωμα με σκοπό την συγκάλυψη»; Ακούσατε χθες κάτι για λαθρέμπορους που τους κρύβαμε; Όχι μόνο στις προτάσεις, στις προτάσεις, δεν το είδαμε αυτό. Είχαμε τόσες μέρες να τις διαβάσουμε. Στις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών, των εκπροσώπων των κομμάτων. Δηλαδή, κυρίες και κύριοι βουλευτές, αυτό που ζούσαμε τρεις μήνες, είχαν την ευκαιρία τα κόμματα που τα έλεγαν αυτά στον κόσμο -για να τον εξοργίσουν- να το φέρουν εδώ στην Βουλή, να πάρουν ένα σημείο της δικογραφίας, την μία σελίδα, την άλλη σελίδα, τη μία μαρτυρική κατάθεση, ένα στοιχείο και να πουν «είδατε τι σας λέγαμε τόσους μήνες; Αυτή η κυβέρνηση, αυτός ο πρωθυπουργός έκανε ό,τι έκανε». Και τελικά δεν έγινε τίποτα από όλα αυτά. Έγινε μια άλλη συζήτηση για τις πτυχές του δυστυχήματος, για τα αίτιά του -που προφανώς πρέπει να διερευνηθεί κάθε του πτυχή και πολύ σύντομα από το φυσικό δικαστή- και η κατάληξη ήταν η ψήφος των βουλευτών όπου για άλλη μια φορά διαψεύστηκε, η αντιπολίτευση. Μας έλεγαν πριν από μια εβδομάδα ότι προσπαθούμε τεχνητά να ρίξουμε τον πήχη της πλειοψηφίας, ενώ είχαμε πει ότι για μας ο πήχης είναι οι 155, εν προκειμένω 154, γιατί ένας δεν μπορούσε να ψηφίσει τον εαυτό του. Και εκεί λοιπόν, εκτός τόπου και χρόνου. Το λέω, λοιπόν, αυτό γιατί έχοντας την ευθύνη για 15 μήνες, να έχω το χαρτοφυλάκιο του Τύπου, της Επικοινωνίας, της Ενημέρωσης, θεωρώ ότι χειρίζομαι ίσως την πιο χαρακτηριστική πτυχή αυτού που προσπαθεί να κάνει η αντιπολίτευση. Το μαύρο – άσπρο. Και μάλιστα να παρουσιάσει τη χώρα ως κάτι άλλο από αυτό που στην πραγματικότητα είναι.
Θα επανέλθω όμως στη συνέχεια, θέλω να σας μιλήσω για το νομοσχέδιο. Το νομοσχέδιο που συζητάμε δεν είναι ένα ακόμη νομοθέτημα. Δεν είναι ούτε καν ένα «μπάλωμα». Είναι μία πάρα πολύ γενναία νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία γεννήθηκε από τα αιτήματα των Ενώσεων, των δημοσιογράφων, των εργαζομένων στον Τύπο, στην Ενημέρωση. Γιατί γεννήθηκε; Γιατί μετά από 15 χρόνια, το 2022 -και πάλι τότε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και πάλι τώρα η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας- ψηφίστηκε ένας νόμος για τον Τύπο. Ο νόμος αυτός, ν.5005/2022, ίδρυσε τα Μητρώα Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου. Αυτό έκανε ο νόμος αυτός και στον νόμο αυτό για να το πούμε πάρα πολύ απλά, δεν ορίζει η κυβέρνηση ποια μέσα θα κυκλοφορούν. Καμία κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να το κάνει αυτό σε καμία χώρα, αλλά βάζει κάποιους κανόνες. Θα συζητήσουμε εκτενώς για αυτούς, ούτως ώστε να ξέρουν οι πολίτες πού πάνε τα λεφτά τους. Ποια είναι τα λεφτά τους; Οι διαφημίσεις και οι κρατικές επιχορηγήσεις. Μέχρι το 2022, δηλαδή οι Έλληνες φορολογούμενοι πλήρωναν μέσα που δεν ήξεραν, κανείς δεν ήξερε σε ποιον ανήκουν. Μέσα που πολύ πιθανόν να μην πλήρωναν καν τους εργαζόμενούς τους ή στο όνομα μιας εφημερίδας να έγραφε ένας δημοσιογράφος και σε μια ιστοσελίδα ή να έλεγε και ένα θέμα σε μία τηλεόραση. Αυτό συνέβαινε στην Ελλάδα μέχρι το 2022 και από το 2022 μέχρι και σήμερα, περίπου δυόμισι χρόνια από την εφαρμογή αυτού του νόμου είδαμε τι περισσότερο μπορούμε να κάνουμε για την ενίσχυση της διαφάνειας και τη μείωση της γραφειοκρατίας και κυρίως τη στήριξη των δημοσιογράφων και συνολικά των εργαζομένων.
Προβήκαμε σε κάποιες νομοτεχνικές βελτιώσεις του σχεδίου νόμου. Λεκτικά είναι τα περισσότερα. Στέκομαι στο άρθρο 5, όπου ρητώς μιλάμε για αριθμό συνδρομητών. Αυτό ούτως ή άλλως συνέβαινε, αυτό θα συνεχίσει να συμβαίνει. Καταθέτω στα πρακτικά συνολικά τις νομοτεχνικές βελτιώσεις για να είναι στη διάθεση των εκπροσώπων όλων των κομμάτων. Τι θέλουμε να κάνουμε, λοιπόν, τώρα με τη νέα νομοθέτηση; Το πρώτο και κυριότερο είναι να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τη θέση των δημοσιογράφων και των εργαζομένων στα Μέσα. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση σε αυτή τη νομοθέτηση είναι η ενυπόγραφη δημοσιογραφία. Γιατί βάζουμε την ενυπόγραφη δημοσιογραφία, την οποία έχουμε στόχο και με τις Υπουργικές Αποφάσεις και με περαιτέρω βελτιώσεις να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο; Για δύο λόγους. Ο ένας είναι ο προφανής, γιατί είναι ένα ακόμα βήμα στο να μειώσουμε αυτό το «χάος», το οποίο πάνε κάποιοι να δημιουργήσουν με την παραπληροφόρηση. Δεν έχουμε αυταπάτες, έτσι όπως εξελίσσεται η διάδοση των ψεμάτων στο διαδίκτυο δεν κατέχουμε τα απόλυτα όπλα, αλλά προσπαθούμε να το περιορίσουμε τουλάχιστον εκεί που μπορούμε, δηλαδή στη λειτουργία των Μέσων, στα οποία υπάρχουν πλέον κανόνες. Ο δεύτερος λόγος που το κάνουμε είναι γιατί είναι ένα διαχρονικό και πολύ λογικό αίτημα των δημοσιογραφικών ενώσεων. Τι συνέβαινε; Για να έχουν τον ελάχιστο αριθμό δημοσιογράφων τα Μέσα, κάποιες φορές έκαναν κάποιες συμβάσεις με δημοσιογράφους μόνο και μόνο για να δηλώνουν ότι τους έχουν. Το αποτέλεσμα ήταν οι δημοσιογράφοι αυτοί να μην εργάζονται πραγματικά στα Μέσα αυτά, χωρίς να μπορούμε να ξέρουμε και για τις αμοιβές τους. Τώρα, λοιπόν, με τον έλεγχο που θα γίνεται από την υπηρεσία και όχι από την κυβέρνηση, θα βλέπουμε αν οι δημοσιογράφοι που έχουν δηλωθεί σε ένα μέσο στο μητρώο γράφουν στην αντίστοιχη ιστοσελίδα ή στην αντίστοιχη εφημερίδα. Αυτό είναι το δεύτερο σημαντικότερο. Το πρώτο το κάναμε το 2022. Το είπα και πριν. Για εμένα είναι τεράστιας σημασίας να μην μπορεί ένα μέσο να παίρνει έστω και ένα ευρώ διαφήμιση ή χρηματοδότηση εάν δεν πληρώνει ξεχωριστά ένα δημοσιογράφο σε ένα ραδιόφωνο ή μια εφημερίδα, αν μιλάμε για όμιλο μέσων. Και αυτό άλλαξε, εφαρμόζεται και μάλιστα είναι εκτός μητρώων Μέσα που δεν τηρούν αυτή τη δέσμευση. Το δεύτερο το οποίο κάνουμε είναι, ότι σεβόμαστε τα χρήματα των φορολογουμένων, βάζοντας και ενισχύοντας τους υπάρχοντες κανόνες. Όπως σας είπα πριν, μέχρι το ’22 πληρώναμε Μέσα που δεν ξέραμε σε ποιον ανήκουν. Άκουσα ότι με τα μητρώα προσπαθούμε -το είπαν εκπρόσωποι δύο κομμάτων, της Νέας Αριστεράς και της Πλεύσης Ελευθερίας- «βάζουμε τα μητρώα για να ξέρουμε που πάνε τα λεφτά και να ελέγχουμε την χρηματοδότηση». Στα μητρώα, αυτή τη στιγμή έχουμε 385 έντυπα και 569 ιστοσελίδες. Είναι περίπου το 80%. Μέσα σε αυτά, είναι εφημερίδες όπως ο Ριζοσπάστης και άλλες εφημερίδες. Δεν θέλω να πω περισσότερες, οι οποίες είναι πολύ απέναντι στην κυβέρνηση. Μάλιστα με πολλές φορές πρωτοσέλιδα, τα οποία και εμού συμπεριλαμβανομένου και πολλών άλλων και του πρωθυπουργού και συγγενών του, συκοφαντικά πέραν των ορίων. Άρα, αυτό το επιχείρημα είναι εκτός τόπου και χρόνου. Γιατί δεν ελέγχει η κυβέρνηση με βάση το αν της αρέσει ή όχι το πρωτοσέλιδο ή το περιεχόμενο ενός μέσου, ποιος θα είναι στο μητρώο. Το ελέγχει η υπηρεσία με βάση αντικειμενικά κριτήρια, όπως είναι ο αριθμός εργαζομένων, φορολογική ενημερότητα, ασφαλιστική ενημερότητα και πολλά άλλα. Τι κάνουμε σε αυτό το νομοσχέδιο επιπλέον; Πραγματική λειτουργία γραφείου. Γιατί το βάζουμε αυτό; Αυτό το βάζουμε για να ξέρουμε αν αυτές οι συμβάσεις οδηγούν σε πραγματική εργασία, με έναν ακόμα τρόπο να το ελέγξουμε. Αν υπάρχει ένα υποτυπώδες γραφείο σε ένα μέσο, να ξέρουμε πού βρίσκεται αυτό το μέσο, ποιοι είναι μέσα σε αυτό το μέσο, πώς δουλεύουν ή κάτι άλλο, τα έντυπα τα οποία τυπώνουν -πού θα έρθω και εκεί για να απαντήσω στα κόμματα και στο άρθρο 5 και στο 2ο, γιατί στο 1 με τους συνδρομητές απαντάται μέσω νομοτεχνικής- τί άλλο κάνουμε; Να πρέπει κάθε τόσο και όχι κάθε μέρα, να προκύπτει ότι τυπώνεις τα φύλλα σου, γιατί κάποιοι πήγαιναν «από το παράθυρο» να μπουν στα μητρώα σε βάρος των συνεπών εφημερίδων και εκδοτών, τύπωναν ένα φύλλο και έλεγαν «έχω τυπώσει 1.000». Αυτό προφανώς δεν μπορούμε να το κάνουμε αποδεκτό. Άρα, εδώ γεννήθηκε και η ανάγκη, κατόπιν αιτήματος της αντίστοιχης ένωσης του περιφερειακού Τύπου για τα παραστατικά των εκτυπώσεων. Το τρίτο που κάνουμε είναι να καταπολεμούμε τη γραφειοκρατία και σε αντίθεση με ό,τι κατηγορηθήκαμε, να μην έχουμε τιμωρητικό χαρακτήρα. Πώς το κάνουμε αυτό; Καταρχάς, με το να είναι 8 μήνες ανοιχτό το μητρώο. Κάποιος ο οποίος μπορεί να μην έχει μία προϋπόθεση να μην την πληροί, να μην έχει ένα χρόνο μετά τη δυνατότητα να μπει, αλλά κάθε ημέρα να μπορεί 8 από τους 12 μήνες του χρόνου να ενταχθεί στο μητρώο. Το δεύτερο πράγμα που κάνουμε είναι να δίνουμε τη δυνατότητα για 20 μέρες, αν δεν έχεις κάποιο τυπικό στοιχείο, όπως το προβλέπει ο νόμος, να το θεραπεύσεις. Το τρίτο που κάνουμε είναι ότι από τα δύο χρόνια που προέβλεπε αποκλεισμό το 2022 ο νόμος και εφαρμόζεται μέχρι σήμερα, το κάνουμε έξι μήνες και αν είσαι υπότροπος τότε πάει στα δύο χρόνια. Ο λόγος είναι πάρα πολύ απλός, γιατί θέλουμε να συμμορφωθούν τα μέσα και όχι να «τα πετάξουμε εκτός» για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Τι κάνουμε όμως άλλο; Ενισχύουμε τους ελέγχους και στο 15% πλέον ανά κατηγορία μέσων θα γίνονται έλεγχοι. Αυτό γιατί συμβαίνει; Γιατί είναι και πολιτική πρόθεση σε όλα τα επίπεδα και πρέπει να τρέξουμε συνολικά σε όλους τους τομείς της πολιτικής. Ναι, εμείς θέλουμε να επιβραβεύσουμε τους συνεπείς και θέλουμε να έχουν συνέπειες, όχι τιμωρητικού χαρακτήρα, αυτοί οι οποίοι δεν είναι συνεπείς. Ναι, θέλουμε, αν η πίτα είναι 10 ευρώ, οι συνεπείς, οι νοικοκυραίοι, εκδότες, εργαζόμενοι να πάρουν παραπάνω χρηματοδότηση και αυτοί οι οποίοι πάνε να «μπουν από το παράθυρο» να μην πάρουν χρηματοδότηση. Ναι, αυτό αν με ρωτάτε, είναι πρόθεσή μας. Το ποιοι είναι και ποιοι δεν είναι, δεν θα το κρίνουμε εμείς, αλλά η Υπηρεσία. Μόνιμοι υπάλληλοι της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης που και σε κλιμάκια με επιτόπιους ελέγχους…
Τώρα, θα πάω λίγο σε κάποια σημεία τα οποία έθιξαν τα κόμματα, γιατί νομίζω ότι θα προσπαθήσω για άλλη μια φορά να τα απαντήσω, νομίζω ότι τα περισσότερα από αυτά δεν προβλέπονται στο νομοσχέδιο, αυτά τα οποία αναφέρεστε. Για το άρθρο 5 για τον αριθμό συνδρομητών είμαστε σαφείς. Το λέει πλέον και ρητώς το νομοσχέδιο καταθέσαμε νομοτεχνική. Μιλάμε μόνο για αριθμό συνδρομητών, όχι για στοιχεία συνδρομητών. Άρα, δεν υπάρχει κανένα τέτοιο θέμα. Για τα αποδεικτικά εκτυπώσεων, δεν λέει το άρθρο 5 ότι κάθε μέρα πρέπει οι εφημερίδες να ανεβάζουν παραστατικά εκτυπώσεων. Δεν το λέει πουθενά αυτό. Θα βγει Υπουργική Απόφαση που θα ορίζει το κάθε πότε θα πρέπει να γίνεται αυτό. Κατόπιν διαβούλευσης με τις τρεις ουσιαστικά Ενώσεις του Περιφερειακού Τύπου και την ένωση των ιδιοκτητών εφημερίδων καθημερινής κυκλοφορίας, των μεγάλων, δηλαδή, εφημερίδων. Σας λέω από τώρα, ότι είναι αδύνατον αυτό να το ελέγχουμε και κάθε μέρα, όμως θα βάλουμε ένα διάστημα, μια περιοδικότητα, κάθε τόσο. Και βέβαια στους ελέγχους θα ζητούνται, όταν θα πηγαίνει εκεί η Υπηρεσία, για κάποιες ημέρες πίσω. Αυτό λοιπόν που πρέπει να έχουν οι εφημερίδες είναι να τα έχουν. Κάθε 10, 15, 20 μέρες, να ανεβάζουν ένα μέρος αυτών, προφανώς, ενδεικτικά και όταν θα πηγαίνει εκεί η Υπηρεσία απροειδοποίητα, να μπορούν να τα δείξουν για κάποιες ημέρες πίσω. Αυτό πάνω κάτω θέλουμε να λέει -το λέω για να δεσμευτώ και στους ανθρώπους αυτούς και σε εσάς- η Υπουργική Απόφαση που θα βγει. δεν λέει όμως το άρθρο 5 αυτό που, καλοπροαίρετα εγώ θεωρώ, γιατί μου το είπαν και πολλοί βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και των άλλων κομμάτων και άνθρωποι των Ενώσεων, επισημάνθηκε, ίσως είναι η κυριότερη επισήμανση που έχω ακούσει.
Άρθρο 29. Ραδιόφωνα. Όχι, δεν είναι φωτογραφική διάταξη. Το λέω για 15η φορά. Σε καμία περίπτωση. Είναι πάρα πολύ σαφές τι θέλουμε να κάνουμε. Είναι μια ερμηνευτική διάταξη. Για να έχεις ένα ραδιόφωνο ως κοινοβουλευτικό κόμμα πρέπει να είσαι κοινοβουλευτικό κόμμα. Στην κριτική, «γιατί τώρα μετά από 13 χρόνια;», η απάντηση είναι γιατί τώρα πήγε να γίνει μια μεταβίβαση. Άρα, το ΕΣΡ τώρα φιλτράρει αυτό το κρίνει, αποφασίζει αν θα πρέπει να γίνει ή να μη γίνει. Και διαπίστωσε το ΕΣΡ ένα νομικό κενό. Ξεκάθαρο. Ενώ ο νόμος λέει πότε το παίρνεις, δεν λέει τι γίνεται μετά που δεν έχεις την νομιμοποιητική βάση. Και έχω πει, για να είμαι καθαρός, ότι σκοπεύω όλες τις συχνότητες, οι οποίες λειτουργούν εδώ και δεκαετίες με προσωρινές άδειες -νομίμως λειτουργούσες είναι, ούτε καν άδειες- να προχωρήσω στη διαδικασία αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένης και αυτής της συχνότητας. Τι θα ήταν λοιπόν τίμιο; Να έρθουμε εμείς μετά, ενώ θα έχει ξεκινήσει να λειτουργεί ένα ραδιόφωνο με άλλη επωνυμία και άλλη διεύθυνση και να το κλείσουμε; Γιατί ναι, το ΕΣΡ αποφασίζει, αλλά αυτό είναι η φιλοσοφία μας: εμείς δεν θέλουμε ένα κομματικό ραδιόφωνο που λειτουργεί ως κοινοβουλευτικό, όταν το κόμμα αυτό δεν είναι στη Βουλή. Σας το λέω και τί θα προβλέπει, ποιος είναι ο στόχος μας για το νομοσχέδιο του Νοεμβρίου. Αυτό ούτως ή άλλως θα ισχύει και μόνιμα. Άρα, αν δεν το κάναμε τώρα, που μας ζητήθηκε ως ύπαρξη κενού και είναι ερμηνευτική διάταξη, δεν αλλάζουμε το νόμο, θα γινόταν, κατόπιν της ψήφου των βουλευτών, κάποιους μήνες μετά. Και θα είχαμε εκ των υστέρων παράπονα, πιο δικαιολογημένα θα έλεγα εγώ, εφόσον -το ξαναλέω τώρα ή μετά πάρει την όποια απόφαση το ΕΣΡ- γιατί το ΕΣΡ αποφασίζει και όχι εμείς. Για τη διαφήμιση άκουσα πάρα πολλά. Η διαφήμιση, δυστυχώς, για πάρα πολλά χρόνια δεν υπόκειτο σε έλεγχο. Έχετε δίκιο. Πάρα πολλά χρόνια και κάποια χρόνια δικά μας. Δηλαδή ενώ υπήρχαν κανόνες, το 30% σε περιφερειακά μέσα, δεν το έλεγχε κανένας αυτό κεντρικά. Τώρα ελέγχεται. Είναι το e-Πασιθέα, σας καλώ να το δείτε. Είναι κάτι καινούργιο. Εφαρμόζεται κάποιους μήνες και περιμένω προτάσεις και από τα κόμματα και από τους φορείς, για το πώς μπορούμε να αυστηροποιήσουμε τις κυρώσεις σε περίπτωση που σε μία διαφημιστική καμπάνια, ενώ έπρεπε να πάει το 30% στα περιφερειακά Μέσα, δεν έχει πάει. Αλλά δεν είναι ότι δεν υπάρχει πλέον έλεγχος, υπάρχει και παρά υπάρχει. Για τις κρατικές δημοσιεύσεις, για τις δημοσιεύσεις, το περιβόητο αίτημα του «30% του περιφερειακού Τύπου». Δεν ήταν εξαγγελία, σας το απάντησα και στις Επιτροπές. Ήταν ανακοίνωση. Γιατί το ανακοίνωσα; Γιατί μιλούσαμε με τους εκπροσώπους του Τύπου. Είναι το κεντρικό τους αίτημα και ήδη έχει ενταχθεί σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης, το οποίο πρόκειται να ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες στη Βουλή. Έχει τελειώσει η δημόσια διαβούλευση, θα μπει στις Επιτροπές και θα πάρει το δρόμο του για την Ολομέλεια και μπαίνει στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης, γιατί είναι το επισπεύδον Υπουργείο. Μπορεί να είναι συναρμοδιότητα λόγω του Τύπου και δική μας, αλλά είναι το βασικό Υπουργείο. Το έχει στο νομοσχέδιό του και θα το ψηφίσει. Εάν δεν είχε νομοσχέδιο, αξιότιμη εκπρόσωπε της Πλεύσης Ελευθερίας το Υπουργείο Ανάπτυξης σχετικά σύντομα θα το βάζαμε εμείς, αλλά έχει και το έχει εντάξει. Εδώ θα είμαστε στη Βουλή να δούμε αν θα γίνει ή όχι. Δεν νομίζω ότι θα λέγαμε κάτι με τέτοια βεβαιότητα αν δεν ξέραμε ότι θα ψηφιστεί και ότι θα είναι στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης. Χρηματιστήριο, Μέσα που είναι στο χρηματιστήριο. Δεν αλλάζουμε κάτι. Η αρχική μετοχική σύνθεση δεν ήταν υποχρεωτικό να δηλώνεται. Ήταν εξαίρεση. Και επεκτείνεται η εξαίρεση και στην κατά τη διάρκεια αλλαγή των μετοχικών συνθέσεων, υπό τον όρο να τηρούνται όλες οι δημοσιεύσεις του νόμου για τους μετόχους άνω του 5%. Αυτό γιατί γίνεται; Επεκτείνεται ουσιαστικά η υπάρχουσα διάταξη, η ισχύουσα διάταξη, γιατί το Χρηματιστήριο έχει καθημερινές αλλαγές, αλλά η διαφάνεια τηρείται, γιατί ελέγχουμε ποιοι είναι οι μέτοχοι των συγκεκριμένων Μέσων.
Θέλω να πω δυο λόγια ακόμα κλείνοντας. Γιατί νομίζω για το νομοσχέδιο απάντησε στα σημεία τα οποία ακούστηκε η μεγαλύτερη κριτική. Και λέω ξανά, ότι έπρεπε να κρατήσουμε μια ισορροπία μεταξύ κάποιων Ενώσεων που ήθελαν πιο αυστηρά μέτρα και κάποιων Ενώσεων που θεωρούσαν ότι είναι πολύ αυστηρά αυτά τα μέτρα. Η ισορροπία ποια είναι; Αυτός που πραγματικά λειτουργεί και σέβεται τους εργαζομένους του, να πληρώνεται τις κρατικές ενισχύσεις και τις διαφημίσεις.
Κλείνω περίπου όπως ξεκίνησα, σχετικά με την Ελευθερία του Τύπου και το Κράτος Δικαίου. Μιλώντας λίγο ευρύτερα για το δικό μου χαρτοφυλάκιο, μόνο για την Ελευθερία του Τύπου και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Θέλω να ρωτήσω, αν συμφωνούμε όλοι -τα περισσότερα κόμματα νομίζω συμφωνούν- ότι το σημείο αναφοράς για την Ελευθερία του Τύπου και το Κράτος Δικαίου είναι η ετήσια έκθεση για το Κράτος Δικαίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αυτό είναι το σημείο αναφοράς για όλα τα κράτη – μέλη. Ακούω συνέχεια λοιπόν τη φράση ότι «η Ελλάδα είναι στην τελευταία θέση». Η Ελλάδα στην τελευταία έκθεση, το περσινό καλοκαίρι είχε τέσσερις συστάσεις για όλα τα ζητήματα, όχι μόνο για τα ζητήματα Τύπου. Συνολικά για το Κράτος Δικαίου, συνολικά. Ήταν δύο λιγότερες από πρόπερσι, που είχε έξι συστάσεις. Με συστάσεις πάει, δηλαδή γίνεται μια αναφορά και ανά κράτος γίνονται συστάσεις. Θέλω να ρωτήσω αν ξέρετε πόσα κράτη έχουν περισσότερες συστάσεις από την υποτίθεται «τελευταία Ελλάδα»; 18 κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν περισσότερες συστάσεις για το Κράτος Δικαίου και την Ελευθερία του Τύπου από την υποτίθεται «τελευταία Ελλάδα». Και εδώ απαντώ, δεν είναι εδώ ο κ. Τζανακόπουλος αυτό που είπε ότι το «να κάνεις αντιπολίτευση στην κυβέρνηση δεν σημαίνει ότι κάνεις αντιπολίτευση και στη χώρα». Όχι πάντα. Όταν παρουσιάζεις τη χώρα σου ως ένα καθεστώς δυσφημείς σε όλο τον κόσμο, τη χώρα σου, όταν δυσφημείς τις γυναίκες και τους άνδρες του Λιμενικού Σώματος, δεν δυσφημείς την κυβέρνηση, δυσφημείς την χώρα σου. Όταν μιλάς για ανύπαρκτα νεκρά παιδιά, δεν ξεφτιλίζεις τη κυβέρνηση. Ξεφτιλίζεις τη χώρα σου. Δείτε το. Και το λέω πραγματικά καλοπροαίρετα, θέλοντας να πιστεύω ότι μετά και την εμπειρία αυτών των τριών μηνών σε όσα είπα στην αρχή, πήραν κάποιοι κάποια μαθήματα, δεν πάει πουθενά αυτό. Δεν το «αγοράζει» κανένας λογικός πολίτης και δεν βοηθάει κανέναν. Εγώ λοιπόν αυτό το οποίο λέω είναι ότι καμία αριστερή ή κεντροαριστερή κυβέρνηση δεν κατήργησε την απλή δυσφήμηση και για τους δημοσιογράφους. Πάγιο αίτημα των δημοσιογράφων. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη το έκανε. Καμία δήθεν προοδευτική κυβέρνηση δεν θέσπισε ιδιώνυμο για τις απειλές κατά δημοσιογράφων. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη το έκανε. Καμία από τις κυβερνήσεις της «Αριστεράς και της προόδου», εντός πολλών εισαγωγικών, δεν ήρθε να πει «όχι» «ο πρόεδρος και ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΤ δεν θα είναι αποκλειστική επιλογή του εκάστοτε υπουργού ή υφυπουργού Τύπου, αλλά θα προκύπτουν με μια διαδικασία ΑΣΕΠ». Η κυβέρνηση Μητσοτάκη το έκανε και το εφάρμοσε και αυτό. Καμία από τις κυβερνήσεις αυτές που φωνάζουν για τις καταχρηστικές αγωγές κατά δημοσιογράφων, δεν προχώρησε σε νομοθετήματα για τις αγωγές slapps. Μάθετέ το, όλο αυτό συμβαίνει -και έχουμε μία ακόμα υποχρέωση να υλοποιήσουμε- από τη δική μας κυβέρνηση. Και καμία κυβέρνηση από τις «ευαίσθητες» κυβερνήσεις για τα δικαιώματα των εργαζομένων στον Τύπο, δεν ήρθε να βάλει κανόνες ούτως ώστε για να παίρνει όποιος εκδότης, έστω και ένα ευρώ, να πληρώνει τους δημοσιογράφους και να τους πληρώνει ξεχωριστά για κάθε δουλειά που κάνουν. Να είναι ασφαλιστικά ενήμερος. Και αυτό η κυβέρνηση Μητσοτάκη το έκανε. Και αυτή είναι η μεγάλη μας διαφορά, κυρίες και κύριοι Βουλευτές. Εμείς περνάμε από τα λόγια στις πράξεις, στη νομοθέτηση και στην εφαρμογή.
Κλείνω λέγοντας, ότι όταν καθίσαμε να δούμε με τους συνεργάτες μου τι εκκρεμότητες έχει το χαρτοφυλάκιο του Τύπου και της Ενημέρωσης, είδαμε ένα «βουνό» προσωρινών καταστάσεων, άλυτων πραγμάτων. Προσωρινά λειτουργούν τα ραδιόφωνα, προσωρινά λειτουργούν τα περιφερειακά κανάλια, νόμιμα λειτουργούν, αλλά με άδειες οι οποίες παρατείνονται. Μέχρι το ’22 αχαρτογράφητο τοπίο στις εφημερίδες, στις ιστοσελίδες, δεκαετίες ολόκληρες. Για πόσα χρόνια, κύριε Γιαννούλη, η ΕΡΤ δεν έχει ένα νομοσχέδιο; Πρόβλημα διαχρονικό. Εκεί, λοιπόν, έχεις δύο δρόμους: «να κλωτσήσεις κι εσύ το κουτάκι λίγο παρακάτω» ή να προσπαθήσεις έχοντας πολύ μεγάλη βοήθεια από τους φορείς, από την κοινοβουλευτική ομάδα, από τους συνεργάτες σου, να λύσεις ένα – ένα τα προβλήματα. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε. Γι’ αυτό και σας καλώ αν όχι το σύνολο, πολλές από αυτές τις διατάξεις, που είναι πραγματικά αιτήματα Ενώσεων, να τις στηρίξετε. Και το ίδιο θα σας καλέσω, να είμαστε καλά πρώτα ο Θεός, να κάνετε και στα επόμενα τρία νομοσχέδια που θέλω τους επόμενους μήνες να φέρω, μαζί με τη συνδρομή της Γενικής Γραμματείας και την πολύτιμη συνδρομή της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας, στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Γιατί, βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι πολλές φορές με το ρίσκο να γίνει δυσάρεστη, να μην αφήσει για το μέλλον «καυτές πατάτες», αλλά να προσπαθήσει να βρει λύσεις. Και όταν προσπαθείς να βρεις λύσεις, ακούς και καλύτερες, αλλά σίγουρα δεν θα αφήσουμε τίποτα αχαρτογράφητο, γιατί θέλουμε κάθε ευρώ των πολιτών να πηγαίνει στους συνεπείς και θέλουμε οι συνεπείς να επιβραβεύονται και αυτοί που δεν είναι συνεπείς να προσαρμόζονται και να γίνουν συνεπείς, αλλιώς να μην παίρνουν ούτε ένα ευρώ. Να είστε καλά. Ευχαριστώ πολύ.
