Η οδός Σταϊκοπούλου τις τελευταίες ημέρες έγινε το επίκεντρο ενός ιδιότυπου «πολέμου» μεταξύ νόμου και αυθαιρεσίας, Αρχών και συμφερόντων. Η τραγική απώλεια της 5ης Ιουνίου ξύπνησε για λίγο τη θεσμική μας νάρκη.
του Τάκη Πασσαλή
Ένα θύμα, μια φωτιά, ένας δρόμος – και ξαφνικά, η πολιτεία θυμήθηκε ότι οι κανονισμοί δεν υπάρχουν για να στολίζουν φακέλους, αλλά για να προστατεύουν ζωές.
Ας βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.
Η Σταϊκοπούλου δεν είναι πεζόδρομος. Ούτε και η Αμαλίας. Είναι οδοί ήπιας κυκλοφορίας, και άρα υπάγονται στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Η ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων επί του οδοστρώματος απαγορεύεται ρητώς και διέπεται από τις κανονιστικές διατάξεις του Δήμου, καθώς και τα άρθρα του Προεδρικού Διατάγματος του 1988 – τελεία και παύλα.
Το ίδιο απαγορεύεται και η στάθμευση Ι.Χ. στις οδούς αυτές, που όμως έχει γίνει συνήθεια – και ανοχή. Η καθημερινή εικόνα με τα αυτοκίνητα διπλοπαρκαρισμένα, με τις ράμπες αναπήρων και τις διαβάσεις τυφλών, μπλοκαρισμένες και με μηχανάκια επάνω στα πεζοδρόμια, δεν τιμά καμία διοίκηση.
Και το πρόβλημα δεν είναι μόνον η Σταϊκοπούλου. Η ίδια κατάσταση επικρατεί στη Γειτονιά του Γιαλού, πίσω από τον Άγιο Νικόλαο, στην Αμαλίας, στην Πλατεία Συντάγματος, την Πλατεία Πολιτικού Νοσοκομείου, Πλατεία Αγίου Νικολάου και αλλού. Τραπέζια πάνω σε δρόμους. Ομπρέλες στη μέση στενών. Σταντ με εμπορεύματα μπροστά από εξόδους. Παράνομες κατασκευές. Όλα ανεκτά – μέχρι να συμβεί το κακό.
Το έχουμε ξαναδεί. Το έχουμε ξαναπεί. Δεν έγινε χθες το πρόβλημα.
Το Προεδρικό Διάταγμα του 1988 (ΦΕΚ 38/Δ/1989), που ορίζει την Παλιά Πόλη του Ναυπλίου ως παραδοσιακό τμήμα με αυστηρούς περιορισμούς δόμησης και χρήσης, ισχύει μόνο στα χαρτιά. Εφαρμόζεται κατά το δοκούν, παραβιάζεται κατά σύστημα, και αγνοείται επιδεικτικά από δημοτικές και κρατικές αρχές εδώ και δεκαετίες.
Το κυκλοφοριακό χάος και η παράνομη στάθμευση, ειδικά σε κρίσιμα σημεία του ιστορικού κέντρου, συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα μαζί με την αυθαίρετη κατάληψη των κοινόχρηστων χώρων. Δεν είναι μόνο θέμα αισθητικής ή ευταξίας – είναι άμεσο ζήτημα πρόσβασης για Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης.
Η επιχειρηματικότητα δεν μπορεί να προβάλλεται ως άλλοθι για παραβίαση των κανόνων. Πριν ξεκινήσει κάποιος μια επιχείρηση, οφείλει να γνωρίζει και να αποδέχεται το ισχύον νομικό πλαίσιο που διέπει τον χώρο στον οποίο δραστηριοποιείται. Το να ζητά κανείς ‘προσαρμογές’ εκ των υστέρων, επειδή οι νόμιμοι περιορισμοί δεν εξυπηρετούν τα επιχειρηματικά του πλάνα, αποτελεί στρέβλωση της έννοιας του κράτους δικαίου. Το Ναύπλιο δεν είναι άγραφος καμβάς για πειραματισμούς – είναι παραδοσιακός και προστατευόμενος τόπος με συγκεκριμένες υποχρεώσεις.
Τι χρειαζόμαστε:
1. Άμεση και καθολική αποτύπωση των καταλήψεων σε όλο το ιστορικό κέντρο, όχι μόνο στη Σταϊκοπούλου.
2. Μόνιμη επιτροπή ελέγχου, με τη συμμετοχή αρχών και των εκλεγμένων εκπροσώπων των δημοτών.
3. Εφαρμογή του ισχύοντος νομικού πλαισίου χωρίς εξαιρέσεις, ούτε “φιλικές διευθετήσεις”.
4. Απόδοση ευθυνών για την πολυετή απραξία και την αποτυχία πρόληψης.
5. Επανεξέταση της σχέσης της πόλης με τον δημόσιο χώρο – ο σεβασμός του είναι δείγμα πολιτισμού, όχι πολυτέλεια.
Η Παλιά Πόλη δεν είναι σκηνικό για τουριστικές selfies. Είναι ζωντανός οργανισμός, με ιστορική, κοινωνική και πολεοδομική αξία, που ευτυχώς κατοικείται ακόμα από μόνιμους κατοίκους. Δεν της αξίζει να μετατρέπεται σε εργοτάξιο εξυπηρέτησης τραπεζοκαθισμάτων και παζάρι εμπορικής αυθαιρεσίας.
Η τραγωδία, αλλά και η προηγούμενη φωτιά του 2013, καθώς και μία άλλη παλαιότερα στον ίδιο δρόμο, ήταν προειδοποιήσεις. Αν δεν υπάρξει τώρα τομή, η επόμενη φορά δεν θα είναι “έκτακτο γεγονός” — θα είναι αποτυχία μεθοδευμένη.
Ώρα να πούμε τα πράγματα όπως είναι.
Ώρα να διαλέξουμε:
Θέλουμε Πόλη ή Πάρκο διασκέδασης;
Κοινό συμφέρον ή ατομικό βόλεμα;
Νομιμότητα ή συνεχής ανοχή της ανομίας;
Γιατί στο Ναύπλιο δεν υπάρχει μόνο “πόλεμος τραπεζοκαθισμάτων”. Υπάρχει μια ήττα καθημερινή από το ανεξέλεγκτο παρκάρισμα, την απουσία ελέγχου και την ατιμωρησία που ριζώνει. Και αυτό, οφείλουμε να το ονομάσουμε όπως είναι: πολιτική αποτυχία με διαχρονικές ευθύνες.
Η πολιτική βούληση εφαρμογής του Αυτονόητου υπάρχει;
Ανάπλι 15-6-2025
