Σε αχαρτογράφητα νερά μπαίνουν χιλιάδες ελαιοπαραγωγοί με την ενεργοποίηση του νέου νομικού πλαισίου που ορίζεται από το ΦΕΚ Β’ 1749/10-04-2025, το οποίο τέθηκε σε ισχύ λίγο πριν το φετινό Πάσχα. Πρόκειται για μία ουσιαστική αναμόρφωση του καθεστώτος λειτουργίας τόσο των παραγωγών όσο και των ελαιοτριβείων, με επίκεντρο την αυστηρή καταγραφή, παρακολούθηση και φορολογική διαφάνεια στον τομέα της ελαιοπαραγωγής.
Πλέον, όσοι διαθέτουν ακόμη και λίγες ρίζες ελιές, καλούνται να περάσουν μέσα από έναν κυκεώνα γραφειοκρατίας. Από την εγγραφή στο Ελαιοκομικό Μητρώο, έως τη δήλωση συγκομιδής, οι μικροκαλλιεργητές θα χρειαστεί να συγκεντρώσουν έως και 15 διαφορετικά δικαιολογητικά, να αλληλεπιδράσουν με υποστελεχωμένες δημόσιες υπηρεσίες και να είναι απολύτως συνεπείς στις υποχρεώσεις τους για να αποφύγουν πρόστιμα που φτάνουν έως και τα 5.000 ευρώ.
Τι αλλάζει για τους παραγωγούς – Ποια είναι τα νέα δεδομένα
Με βάση τις διατάξεις του νέου ΦΕΚ:
- Όλοι οι παραγωγοί υποχρεούνται να δηλώσουν τον αριθμό και την ιδιοκτησία των ελαιόδεντρων έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 στο Ελαιοκομικό Μητρώο.
- Από την 1η Οκτωβρίου έως 31 Μαΐου, θα πρέπει να υποβάλουν δήλωση συγκομιδής, ακόμη και αν η παραγωγή τους είναι μηδενική.
- Η μη συμμόρφωση επισύρει πρόστιμα ανάλογα με τον αριθμό των δέντρων και σε περίπτωση υποτροπής τα ποσά αυξάνονται κατά 50%.
Παράλληλα, προβλέπεται η δημιουργία τριμελούς επιτροπής σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, η οποία θα διεξάγει επιτόπιους ελέγχους σε ελαιώνες και ελαιοτριβεία, επιφορτισμένη με την εφαρμογή του νέου συστήματος.
Τέλος η ανωνυμία: Τι αλλάζει για τα ελαιοτριβεία
Αλλάζουν άρδην και τα δεδομένα για τις ελαιοκομικές επιχειρήσεις. Από την φετινή ελαιοκομική περίοδο:
- Οι παραγωγοί θα πρέπει να εμφανίζονται με ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ και 13ψήφιο κωδικό ελαιοτεμαχίου στα τιμολόγια και δελτία παραλαβής.
- Δεν επιτρέπεται πλέον η ανώνυμη παραλαβή καρπού.
- Σε περίπτωση διαπίστωσης ανακριβειών, τα πρόστιμα ξεκινούν από 60€/100 κιλά για λάδι και φτάνουν τα 150€/100 κιλά για επιτραπέζια ελιά.
Δικαιολογητικά – βραχνάς για τους παραγωγούς
Οι παραγωγοί καλούνται να συγκεντρώσουν πολυάριθμα έγγραφα, ανάλογα με την ιδιοκτησιακή κατάσταση των αγροτεμαχίων τους. Τα πιο βασικά περιλαμβάνουν:
- Υπεύθυνες δηλώσεις εγγραφής στο Σ.Γ.Π.-Ε.Τ., παραγωγού και συγκυριούχων.
- Τίτλους ιδιοκτησίας, κτηματολογικά αποσπάσματα και ενοικιαστήρια.
- Ληξιαρχικές πράξεις σε περίπτωση κληρονομιάς.
Οι ΔΑΟΚ των Περιφερειών έχουν ήδη εκφράσει ανησυχία για τον τεράστιο φόρτο εργασίας. Για παράδειγμα, η Μεσσηνία καλείται να διαχειριστεί πάνω από 30.000 ΑΦΜ και 90.000 αγροτεμάχια με μόλις δύο διευθύνσεις.
Ελαιοπαραγωγοί… στο σκοτάδι
Η πλειοψηφία των ελαιοπαραγωγών αγνοεί την ύπαρξη του νέου νόμου, καθώς το ΦΕΚ δεν έτυχε της αναγκαίας δημοσιότητας. Οι λίγοι που το έχουν πληροφορηθεί, προσπαθούν να βρουν απαντήσεις από τις ήδη επιβαρυμένες ΔΑΟΚ, οι οποίες καλούνται να ανταποκριθούν σε πρωτοφανή διοικητική πρόκληση χωρίς τα απαραίτητα μέσα.
Το νέο πλαίσιο, αν και στοχεύει στη διαφάνεια και στον περιορισμό του αδήλωτου εμπορίου, δημιουργεί μια ασφυκτική κατάσταση για τους ελαιοπαραγωγούς –ιδίως τους μικροκαλλιεργητές.
