Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των Εθνικών Συστημάτων Υγείας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, σηματοδοτεί μια νέα εποχή σύγχρονης και ολοκληρωμένης φροντίδας, όπου η τεχνολογία λειτουργεί καταλυτικά για τη βελτίωση της ποιότητας, της αποδοτικότητας και της ασφάλειας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Η ενσωμάτωση προηγμένων πληροφοριακών συστημάτων και η διαλειτουργικότητα των νοσοκομείων διαμορφώνουν το υπόβαθρο για έναν πραγματικά ανθρωποκεντρικό, ψηφιακά υποστηριζόμενο τομέα υγείας.
Ψηφιακή ενοποίηση των νοσοκομείων
Η ανάγκη για ψηφιακή ενοποίηση των Νοσοκομείων, σε κάθε χώρα της Ευρώπης αλλά και στη χώρα μας οδηγεί στην εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών και των πληροφοριακών συστημάτων με κριτήριο την καλύτερη διάγνωση και θεραπεία των ασθενών.
Οι νοσοκομειακές μονάδες του Συστήματος Υγείας στη χώρα έχουν ήδη διασυνδεθεί κατά μεγάλο μέρος, μέσω σύγχρονων συστημάτων Hospital Information Systems, που επιτρέπουν:
- Συλλογή και ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, υποστηρίζοντας τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων.
- Κοινή πρόσβαση στον Εθνικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Ασθενούς, με ασφαλή διαμοιρασμό πληροφοριών μέσω της ΗΔΙΚΑ.
- Ενιαία Ηλεκτρονική Λίστα Χειρουργείων και αυτοματοποιημένη διαχείριση προμηθειών, μειώνοντας τις καθυστερήσεις και τα περιττά κόστη.
Αυτή η ενοποίηση, που ξεκίνησε και σταδιακά ολοκληρώνεται, δημιουργεί ένα ενιαίο ψηφιακό δίκτυο για τα δημόσια νοσοκομεία, με άμεση ανταλλαγή δεδομένων και συντονισμό πόρων.
Ολοκληρωμένο σύστημα φροντίδας ογκολογικών και αιματολογικών ασθενών
Σε όλη την Ευρώπη εφαρμόζονται πληροφοριακά συστήματα, που περιλαμβάνουν τα μηχανήματα, το λογισμικό και τους χρήστες, για την ολοκληρωμένη φροντίδα των ασθενών.
Το ίδιο ξεκίνησε να εφαρμόζεται και στη χώρα μας.
Το νέο πληροφοριακό περιβάλλον υποστηρίζει ειδικά τον ασθενή με νεοπλασματικά νοσήματα, μέσα από:
- Εξειδικευμένο Ογκολογικό Φάκελο Ασθενούς που καταγράφει κάθε στάδιο διάγνωσης και θεραπείας.
- Εφαρμογή Διενέργειας Ογκολογικών Συμβουλίων με υποστήριξη πολυεπιστημονικών ομάδων.
- End-to-end παρακολούθηση θεραπευτικών σχήμάτων, από την επιλογή πρωτοκόλλου ως τη χορήγηση.
- Mobile εφαρμογή για τον ασθενή, με υπενθυμίσεις ραντεβού και αυτοαναφορά συμπτωμάτων.
Η δράση αυτή υλοποιείται πιλοτικά και ενσωματώνεται σταδιακά.
Ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης στα νοσοκομεία
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) εισέρχεται δυναμικά στην καθημερινή κλινική πράξη μέσω:
- Αλγορίθμων προγνωστικής ανάλυσης, που προβλέπουν επιπλοκές με βάση μεγάλα σύνολα δεδομένων (big data).
- Υποστήριξης διάγνωσης εικόνων (computer vision), με αυτοματοποιημένη ανίχνευση παθολογικών ευρημάτων σε ακτινογραφίες και βιοψίες.
- Εξατομικευμένων θεραπευτικών πρωτοκόλλων, προσαρμοσμένων σε βιοδείκτες κάθε ασθενούς.
Η εκπαίδευση των ιατρών στις εφαρμογές AI ενισχύεται από επιμορφωτικά προγράμματα όπως το “ChatGPT και Εφαρμογές ΑΙ για Ιατρούς” του Πανεπιστημίου Αιγαίου, που διεξήχθη διαδικτυακά στις 29–30 Μαρτίου 2025, εξοπλίζοντας τους συμμετέχοντες με δεξιότητες για επεξεργασία ιατρικών δεδομένων και ενσωμάτωση AI στη φροντίδα.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΕΣΥ δεν αποτελεί απλώς τεχνολογική αναβάθμιση, αλλά τη θεμελιώδη προϋπόθεση για ένα πιο αποτελεσματικό, ασφαλές και ανθρωποκεντρικό σύστημα υγείας. Η εφαρμογή των πληροφοριακών εξελίξεων για την εξασφάλιση της κατά το δυνατόν μεγαλύτερη ισότητας και δικαιοσύνης στην παροχή ιατρικών υπηρεσιών, αποτελεί ζητούμενο όλων των πολιτών, ασχέτως τοποθέτησης. Η ολοκληρωμένη διασύνδεση, η εξειδικευμένη υποστήριξη ογκολογικών και αιματολογικών ασθενών και οι εφαρμογές AI ανοίγουν νέους ορίζοντες στην πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη πολιτών και επαγγελματιών και διαμορφώνοντας ένα μέλλον για την υγεία στην Ελλάδα μέσα στο σύγχρονο μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον υγείας.
Τρίπολη, 26-05-2025
Δρ. Γεώργιος Φαράντος
Διδάσκων Τμήματος Πολιτικών Δημόσιας Υγείας ΠΑΔΑ
τ. Καθηγητής Πληροφοριακών Συστημάτων ΕΑΠ
