Σε μια εποχή που το φαινόμενο του brain drain εξακολουθεί να απομακρύνει τους νέους από τις γενέτειρές τους, δύο μαθητές του 2ου Γενικού Λυκείου Άργους, ο Θάνος και η Φιλιώ Μαυρογιάννη, ανέλαβαν δράση. Μέσα από το βραβευμένο ρεπορτάζ τους στην σχολική εφημερίδα “Φορωνέοι”, το οποίο απέσπασε το βραβείο καλύτερου κειμένου στον 1ο Πανελλήνιο και Παγκύπριο Διαγωνισμό Σχολικών Εφημερίδων «Το ΒΗΜΑ των Μαθητών», καταγράφουν ελπιδοφόρες φωνές από το Άργος.
Συνεντεύξεις με νέους επαγγελματίες και εκπροσώπους της τοπικής οικονομίας αναδεικνύουν πώς η γεωργία νέας γενιάς, η καινοτομία και η αγάπη για τον τόπο μπορούν να γίνουν γέφυρες επιστροφής και παραμονής για τη νεολαία. Μπορεί, τελικά, ένας νέος να μείνει στο Άργος και να προκόψει; Οι απαντήσεις, στο ρεπορτάζ που ακολουθεί.
Το ρεπορτάζ των μαθητών
Σήμερα πολλοί νέοι και νέες αποφασίζουν μετά τις σπουδές τους να αναζητήσουν ένα επαγγελματικό μέλλον μακριά από τον τόπο τους, ακόμα και στο εξωτερικό, καθώς πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν πολλές επαγγελματικές ευκαιρίες στην πόλη και στη χώρα τους. Αναφερόμαστε στο γνωστό φαινόμενο του Brain Drain που μαστίζει την Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Οι λόγοι πολλοί: οικονομική κρίση, λιγοστές θέσεις εργασίας, απουσία σωστού επαγγελματικού προσανατολισμού, στερεότυπα και προκαταλήψεις, χαμηλοί μισθοί, απουσία επαγγελματικής εξέλιξης, κ.α.
Με αφορμή αυτές τις διαπιστώσεις μας, αποφασίσαμε να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας ως έφηβοι που ζουν στο Άργος και που θα θέλαμε κάποια στιγμή να επιστρέψουμε και να προσφέρουμε σε αυτό. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να βρούμε ανθρώπους, οι οποίοι έχουν όντως καταφέρει να βρουν την εργασία που τους αρέσει και να επενδύσουν στον τόπο τους.
Σαν αγροτικός νομός που είμαστε, η έρευνα μας οδήγησε αρχικά στον κύριο Γιώργο Σωτήρη. Ο κύριος Γιώργος είναι 28 χρονών και δηλώνει αγρότης-παραγωγός. Έχει σπουδάσει στο πανεπιστήμιο της Καλαμάτας τεχνολόγος γεωπόνος, με ειδικότητα στη θερμοκηπιακη καλλιέργεια, και ασχολείται στα θερμοκήπιά του με την καλλιέργεια της βιολογικής ντομάτας. Πήρε πολλές γνώσεις από τη σχολή, αλλά το κύριο ερέθισμα του είχε δοθεί από τον πατέρα του, αγρότης και αυτός, που από νεαρή ηλικία τον πήγαινε στα χωράφια και είχε άμεση επαφή με τα φυτά. «Η σύγχρονη γεωργία δεν είναι μόνο τα χωράφια, η τσάπα και η λάσπη», μας είπε «είναι πολλά παραπάνω, όπως η έρευνα, η υιοθέτηση καινοτομιών και η εφαρμογή νέων τεχνολογιών»
Σπουδές και δημιουργία: «η δουλειά του διάλεξε τη σχολή κι όχι η σχολή τη δουλειά του»
Η επιλογή της εργασίας του ήταν… οικογενειακή υπόθεση, όπως μας είπε. Τα θερμοκήπια τα κληρονόμησε από το πατέρα του, όμως θέλησε να τα εξελίξει, να τα πάει ένα βήμα παρακάτω. Γι’ αυτό και η επιλογή της σχολής έγινε με γνώμονα την ενασχόλησή του με αυτά. «Λόγω των σπουδών μπορούσα κατευθείαν να εφαρμόσω αυτά που έλαβα από το πανεπιστήμιο, σε αντίθεση με κάποιον άλλον που δεν γνωρίζει κινδύνους, ζημιές, οικονομικές απώλειες, κ.α.. Επίσης, οι παλαιές μέθοδοι καλλιέργειας, λόγω έλλειψης γνώσεων, δεν ήταν τόσο ορθές ως προς τις απαιτήσεις των φυτών, ώστε να πάρουν τις απαιτούμενες ποσότητες και ποιότητες των προϊόντων. Αντιθέτως, οι νέες μέθοδοι στοχεύουν στις ανάγκες του φυτού έτσι ώστε να πάρει ο καλλιεργητής όσο το δυνατόν τη καλύτερη ποιότητα και ποσότητα των καρπών».
Επενδύοντας στη βιολογική καλλιέργεια
«Η ποιότητα ενός προϊόντος αποτελεί τη σημαντικότερη πρόκληση για έναν γεωργό, καθώς κάνει το προϊόν ιδιαίτερα ανταγωνιστικό», συνεχίζει ο κύριος Σωτήρης. «Αυτό επιτυγχάνεται με τη βιολογική καλλιέργεια του προϊόντος, τη φυσική γονιμοποίηση μέσω μελισσών και με χρήση περιορισμένων φαρμάκων. Μέσω κάποιων αυτοματισμών γίνεται εφικτό να μην υπάρχει σπατάλη ρεύματος και νερού, αποθηκεύοντας τα βρόχινα νερά και αντιμετωπίζοντας έτσι την λειψυδρία». Τόνισε ιδιαίτερα ότι ο κλάδος των θερμοκηπίων χωράει και άλλες ειδικότητες στην Ελλάδα, αλλά λόγω του υψηλού κόστους, οι νέοι φοβούνται να κάνουν αυτό το βήμα και να επενδύσουν σε αυτό.
Πώς αποφάσισε να μείνει στον τόπο του και να επενδύσει σε αυτόν;
Ο κύριος Σωτήρης ήταν ξεκάθαρος: «Μεγαλώνοντας μέσα στη φύση και στα χωράφια δεν σκέφτηκα ποτέ να κάνω κάτι άλλο! Μου αρέσει να ξυπνάω 7 το πρωί και να έρχομαι να βλέπω τις ντομάτες να μεγαλώνουν, τα θερμοκήπιά μου να αποδίδουν καρπούς. Η μεγαλύτερη ανταμοιβή μου τόσα χρόνια είναι, όταν παίρνω ένα φυτό που είναι σε ύψος 15 πόντους και το καλλιεργώ για 3 μήνες, χωρίς να έχω καμία οικονομική απολαβή αυτούς τους τρεις μήνες, και φτάνω στην περίοδο που βλέπω να κοκκινίζει η πρώτη ντομάτα!».
Γιατί οι νέοι δεν θέλουν να ασχοληθούν με τη γεωργία;
Ο κύριος Σωτήρης μας απάντησε: « Πιστεύω ότι οι νέοι έχουν χαθεί σε έναν υπολογιστή…Φοβούνται το χωράφι, διότι έχουν ένα πρότυπο από έναν παππού, από έναν μπαμπά, από έναν θείο …όπου χωράφι σημαίνει σκλαβιά! Επίσης, έχει γίνει και μια κακή κατανομή του κλήρου, δηλαδή αυτοί που έχουν τα πολλά χωράφια είναι πλούσιοι και αυτοί που έχουν λίγα είναι φτωχοί και δεν μπορούν να τα αξιοποιήσουν. Δεν χρειάζεται να υπάρχει κάποιος γονιός από πίσω, για να καταφέρεις κάτι μεγάλο και καλό!
Γενικότερα, για να πετύχει κάποιος, πρέπει να έχει πίστη στον εαυτό του, θέληση και να μην τα παρατάει εύκολα.
Η γεωργία στο Άργος έχει μέλλον και εκτός αυτού μπορείς να εκμεταλλευτείς τον τουρισμό και να κάνεις αγροτουρισμό με μια μικρή φάρμα. Η Eυρωπαϊκή Eνωση έχει κάποια προγράμματα, ώστε να βοηθήσουν τους νέους και να τους παρακινήσουν να βρουν κάποια δουλειά που αφορά στη γεωργία, αλλά πρέπει και ο νέος να το θέλει πραγματικά και να αναζητήσει τις ευκαιρίες. Οτιδήποτε κάνεις με αγάπη και θέληση δεν υπάρχει περίπτωση να μην πετύχεις σε αυτό».
Μια συμβουλή για τους εφήβους;
«Η συμβουλή που θα έδινα στον έφηβο θα ήταν ότι στη ζωή όλα θέλουν ένα μέτρο, όλα θα κάνουν τον κύκλο τους. Καλές και οι βόλτες, τα μηχανάκια, όμως πρέπει στο πίσω μέρος του μυαλού σου να έχεις και τον βιοπορισμό σου, το πως θα βγεις στην κοινωνία, πως θα είσαι ένας σωστός πολίτης με μια επαγγελματική κατάρτιση».
Ένας προσωπικός του στόχος για το μέλλον είναι να αυξήσει την ποσότητα και την ποιότητα της παραγωγής του και ίσως, να κατασκευάσει ένα ακόμα θερμοκήπιο!
Συνεχίζοντας την έρευνα μας, απευθυνθήκαμε στον Πρόεδρο του Εμπορικού Επιμελητηρίου Αργολίδας, κύριο Φώτη Δαμούλο, για να μας μιλήσει για τις προκλήσεις της τοπικής μας οικονομίας. Ο κύριος Δαμούλος θεωρεί κομβική τη χρονική περίοδο μετά το 2010: «Συνέβησαν πολλά αρνητικά γεγονότα που δεν θα είχαμε σκεφτεί ποτέ μας, όπως οικονομική κρίση, μνημόνια, ενεργειακή κρίση, πανδημία, με τεράστιο κόστος για τις επιχειρήσεις».
Ποια εικόνα παρουσιάζει η τοπική οικονομία μας;
«Η παραγωγή, ειδικότερα στη περιοχή μας, έχει φθίνουσα πορεία και με τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν τόσα χρόνια είχαμε και φθίνουσα βιοτεχνία. Μάλιστα, τώρα πια πληττόμαστε πολύ εύκολα έναντι άλλων πιο δυνατών οικονομιών. Αλλά και ο τουρισμός, που θα έπρεπε να είναι ένα επιπλέον εισόδημα της Αργολίδας, είναι ένας κλάδος, ο οποίος δέχεται παρά πολλές επιρροές θετικές και αρνητικές από ξένους παράγοντες».
Ποια είναι η λύση του προβλήματος;
«Θα πρέπει να φτιάξουμε ένα παραγωγικό μοντέλο, το οποίο θα μας κάνει ισχυρούς, γιατί θα είμαστε εμείς αυτοί που θα παράγουμε, επομένως θα βάζουμε εμείς τους κανόνες στην αγορά και στην οικονομία και αυτό θα μας δίνει μια σταθερότητα, για να μπορέσουμε σιγά-σιγά να ορθοποδήσουμε!».
Ποια επαγγέλματα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην περιοχή μας;
«Στη περιοχή μας τα επαγγέλματα, τα οποία αυτόν τον καιρό συναντούν αρκετές δυσκολίες και θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουν την πολιτική τους, είναι αυτά που σχετίζονται με το εμπόριο. Λόγω του internet και των ηλεκτρονικών καταστημάτων (e-shop), η νέα, κυρίως, γενιά απορρίπτει τα φυσικά καταστήματα και προτιμά να ψωνίζει ηλεκτρονικά, λόγω χαμηλότερου κόστους. Αλλά και οι χειρωνακτικές εργασίες έχουν υποστεί και θα υποστούν δυσκολίες στο μέλλον, κυρίως λόγω της τεχνολογίας. Εξάλλου, βρισκόμαστε στην 4ο βιομηχανική επανάσταση, επακόλουθο της οποίας θα αποτελέσει η μείωση του εργατικού δυναμικού».
Ποιες προτάσεις μπορείτε να κάνετε στους νέους, ώστε να κάνουν μια σωστή επαγγελματική επιλογή στον τόπο τους;
«Ως πρόεδρος του επιμελητηρίου είναι δύσκολο να πω στα παιδιά σε ποια κατεύθυνση να στραφούν, γιατί θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί το παραγωγικό μοντέλο της χώρας μας. Με έναν πολύ καλό επαγγελματικό προσανατολισμό που μπορούν να εφαρμόσουν τα σχολεία θα μπορούν να στρέψουν την νεολαία σε κλάδους που κρίνουμε εμείς ότι θα είναι χρήσιμοι στα επόμενα χρόνια».
Οι προτάσεις του επιμελητηρίου για την Αργολίδα είναι κυρίως γύρω από τα τεχνικά επαγγέλματα, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην αγροτική παραγωγή. Παλαιότερα, η Αργολίδα είχε πολύ μεγάλο εξαγωγικό ενδιαφέρον σε σύγκριση με άλλες περιοχές της Ελλάδας και σήμερα, δυστυχώς, παρουσιάζει φθίνουσα πορεία. Παραδείγματος χάρη, έχουν μειωθεί κατά πολύ οι βιοτεχνίες.
Οι νέοι και οι νέες θα πρέπει να συζητήσουν με τους γονείς, τους καθηγητές τους, ποιες είναι οι ανάγκες της οικονομίας. Δεν είναι σωστή επιλογή να σπουδάζουν όλοι το ίδιο επάγγελμα. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μεγάλη έλλειψη στα τεχνικά επαγγέλματα. Τα άτομα που δεν μπορούν να τα καταφέρουν στα μαθήματα είναι ωφελιμότερο να στραφούν στις τεχνικές σχολές, στις οποίες μπορεί να έχουν μεγαλύτερη έφεση. Η νοοτροπία ότι ο τεχνίτης είναι ο «μουτζούρης», «ο κοινωνικά υποδεέστερος» πρέπει να πάψει. Προσπαθούμε να το αλλάξουμε αυτό, αλλά δεν είναι εύκολο, καθώς και οι γονείς θέλουν πάντα να κατευθύνουν τα παιδιά τους, ώστε να αναλάβουν «μια διευθυντική θέση». Γι’ αυτό και είναι μόδα να στέλνουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό να γίνουν γιατροί!».
Ποια εφόδια θεωρείτε ότι πρέπει να διαθέτει ένας νέος και μια νέα σήμερα;
«Ασφαλώς, ένα πτυχίο, να είναι γνώστης των νέων τεχνολογιών και εννοείται να γνωρίζει ξένες γλώσσες. Τα παιδιά του εξωτερικού σε σύγκριση με της Ελλάδας υστερούν αρκετά. Ένας Έλληνας σήμερα έχει τελειώσει το πανεπιστήμιο του, το μεταπτυχιακό του, το διδακτορικό του, μιλά ξένες γλώσσες. Ενώ στο εξωτερικό τε λειώνουν τα βασικά, και αυτό εί-ναι όλο. Δεν δίνουν τώρα πια βάση στα χαρτιά αλλά στην εμπειρία. Επομένως, το να αναλωθούμε να μαζέψουμε χαρτιά είναι ανούσιο. Για να κάνουν οι νέοι έναν σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό θα πρέπει να μάθουν τι ζητάει η αγορά!».
Ποια συμβουλή θα δίνατε σε έναν έφηβο και μια έφηβη;
«Η συμβουλή που θα έδινα σε έναν έφηβο και μια έφηβη του Λυκείου θα ήταν να είναι μελετηρός/ή ,να τελειώσει αυτό που αγαπάει με πολύ μεγάλη προσπάθεια και να διαλέξει τον κλάδο που πραγματικά θέλει, χωρίς τη γνώμη τρίτων. Και να συνεχίζει να ανανεώνει τις γνώσεις και τις δεξιότητες στο μέλλον, για να διεκδικήσει πράγματα προς όφελος του/της. Επίσης, απαιτείται επιμέλεια και σοβαρότητα, γιατί αυτό που θέλουν να δουν οι επιχειρήσεις είναι έναν επαγγελματία που θα πάει να δουλέψει, έχοντας πραγματικό ενδιαφέρον για τη δουλειά του. Όταν αγαπάς αυτό που κάνεις σίγουρα θα πετύχεις».
Σε ανάγκη για τεχνικά επαγγέλματα
Στη περιοχή μας τα επαγγέλματα, τα οποία αυτόν τον καιρό συναντούν αρκετές δυσκολίες και θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουν την πολιτική τους, είναι αυτά που σχετίζονται με το εμπόριο. Για να κάνουν οι νέοι έναν σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό θα πρέπει να μάθουν τι ζητάει η αγορά ! Η συμβουλή που θα έδινα σε έναν έφηβο και μια έφηβη του λυκείου θα ήταν να είναι μελετηρός/ή, να τελειώσει αυτό που αγαπά-ει με πολύ μεγάλη προσπάθεια και να διαλέξει τον κλάδο που πραγματικά θέλει, χωρίς τη γνώμη τρίτων. Όταν αγαπάς αυτό που κάνεις, σίγουρα θα πετύχεις!
