Στην καρδιά της ορεινής Μεσσηνίας, στη γειτονιά της Μέλπειας —του χωριού που κάποτε ήταν γνωστό ως Γαράντζα— δεσπόζει ένα ερειπωμένο κάστρο, φορτωμένο ιστορία, που στέκει αγέρωχο πάνω σε έναν βραχώδη λόφο. Οι ντόπιοι το αποκαλούν «κάστρο της Μέλπειας» ή «κάστρο της Γαράντζας», όμως πίσω από αυτά τα τοπωνύμια κρύβεται ένα ιστορικό παρελθόν που χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Το φρούριο, σύμφωνα με τους μελετητές του Χρονικού του Μορέως, ταυτίζεται με το περίφημο κάστρο της Δημάτρας, που πιθανώς συνδέεται με το σημερινό χωριό Διμάνδρα, στα βορειοδυτικά. Η πρώτη αναφορά σε ενετικά ή φραγκικά αρχεία γίνεται το 1354, με την ονομασία Grembeni (Γκρέμπενη ή Κρεμπενή), τοπωνύμιο που έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα για την ευρύτερη περιοχή.
Αρχιτεκτονική και γεωστρατηγική σημασία
Το κάστρο είναι χτισμένο σε ένα φυσικό ακρωτήριο ανάμεσα σε δύο φαράγγια, προσφέροντας εκπληκτική θέα προς τον Μεσσηνιακό κάμπο. Η πρόσβαση είναι δυνατή μόνο από τα βορειοανατολικά, καθώς οι υπόλοιπες πλευρές είναι απόκρημνες, προσδίδοντας στο φρούριο ισχυρή αμυντική ικανότητα.
Το τείχος ακολουθεί τη φυσική μορφολογία του εδάφους και αποτελείται από δύο περιβόλους με ίχνη παλαιότερης, ίσως αρχαίας, οχύρωσης. Στην επιφάνεια του εσωτερικού περιβόλου διακρίνονται τυφλά αψιδώματα, πιθανώς για την ενίσχυση περιδρόμου. Οι αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες μαρτυρούν την στρατιωτική λογική της εποχής, όπου το φυσικό ανάγλυφο ενσωματώνεται στην άμυνα.
Στο εσωτερικό υπάρχουν λείψανα κτηρίων, δεξαμενών και μιας εκκλησίας, με τον τετράγωνο ακρόπυργο (donjon) να δεσπόζει στο βόρειο άκρο και μία ωοειδούς σχήματος στέρνα να είναι λαξευμένη εν μέρει στον βράχο, στα νοτιοανατολικά.
Ένας χαμένος θησαυρός με αξία για τον πολιτιστικό τουρισμό
Το κάστρο της Μέλπειας παραμένει άγνωστο στους περισσότερους ταξιδιώτες, ωστόσο αποτελεί σημαντικό κομμάτι της μεσαιωνικής ιστορίας της Πελοποννήσου. Η συνύπαρξη φυσικής ομορφιάς, στρατηγικής θέσης και ιστορικής σπουδαιότητας καθιστά το σημείο ιδανικό για ανάπτυξη εναλλακτικού τουρισμού και πεζοπορικών διαδρομών.
Πώς να πάτε
Η Μέλπεια βρίσκεται στον ορεινό όγκο της Δυτικής Μεσσηνίας, περίπου 60 χλμ. από την Καλαμάτα, μέσα σε ένα τοπίο σπάνιας φυσικής ομορφιάς.
Η πρόσβαση στο κάστρο γίνεται από μονοπάτι, κατάλληλο για λάτρεις της πεζοπορίας και της εξερεύνησης.
Κάτι περισσότερο από μια απλή εξόρμηση στη φύση
Η ιστορία, οι θρύλοι και τα μυστικά του κάστρου της Μέλπειας περιμένουν να αποκαλυφθούν σε κάθε ταξιδιώτη που αναζητά κάτι περισσότερο από μια απλή εξόρμηση στη φύση: ένα ταξίδι στον χρόνο, στα μονοπάτια των ιπποτών και των φράγκων, στη σκιά ενός βράχου που αντιστέκεται στον χρόνο.
