Η Μονή Αυγού είναι σφηνωμένη στις βορεινές πλαγιές του όρους Αυγό, πάνω από την κοιλάδα των Ιρίων, με θέα την χαράδρα του ποταμού Ράδου, σε μια τοποθεσία που οι ντόπιοι ονομάζουν «βράχια».
Μετά τα Άνω Καρνεζέϊκα, ο επισκέπτης ακολουθεί τον δρόμο δεξιά προς το ρέμα, για να βρεθεί σε λίγα λεπτά στο πανέμορφο φαράγγι του Ράδου. Η χωμάτινη διαδρομή 10 χιλιομέτρων περνά από χαμηλή βλάστηση και ελαιόδεντρα, τα οποία διαδέχεται πυκνό πευκοδάσος. Ο δρόμος που ξεκινά περίπου από το χωριό Πελεή, που βρίσκεται πάνω στον επαρχιακό δρόμο Λυγουριού – Κρανιδίου δεν είναι άσχημος για κανονικό αυτοκίνητο, αλλά με τζιπ είναι ακόμη καλύτερα, καθώς πέτρες υπάρχουν σε όλο το μήκος του.
Το ποτάμι στο δρόμο για τη Μονή
Εικόνες μοναδικής και ξεχωριστής ομορφιάς θα απολαύσουν στον ποταμό Ράδο, κάτω από την Μονή Αυγού, όσοι αποφασίσουν να κάνουν μια στάση στους καταρράκτες του.
Οι λάτρεις της φύσης μπορούν να περπατήσουν στα βράχια του πανέμορφου ποταμιού της Αργολίδας αλλά και να κολυμπήσουν στα νερά του. Η φύση οργιάζει και δίνει την ευκαιρία στον ταξιδιώτη δει από κοντά νεροχελώνες, νερόφιδα και γυρίνους.
Η Μονή Αυγού
Λίγο πριν τη διάβαση του ποταμού, ο επισκέπτης βλέπει τη Μονή να είναι χτισμένη σε ένα τεράστιο κάθετο βράχο, κυριολεκτικά σαν αετοφωλιά. Το Μοναστήρι είναι αφιερωμένο στον Άγιο Δημήτριο το Μυροβλύτη. Πολλές εικασίες υπάρχουν γύρω από την προέλευση του ονόματος «Μονής Αυγού». Η πιο εκλαϊκευμένη αναφέρεται στην παράδοση της πίστης για το άθραυστο αυγό, αλλά επικρατέστερη είναι εκείνη που σχετίζεται με το όρος Αυγό, όπου είναι κτισμένη (σε πολλές τοπικές διαλέκτους η λέξη «αυγό» σημαίνει γυμνή κορυφή).
Η Μονή που βρίσκεται στα όρια του Δήμου Ερμιονίδας, συγκαταλέγεται στις βυζαντινές αρχαιότητες της περιοχής, αποτελώντας ένα αξιολογότατο παράδειγμα Μονής των βράχων.
Ιστορικά στοιχεία
Παρέμεινε άγνωστη στους αρχαιολογικούς κύκλους μέχρι την κήρυξή της σε ιστορικό διατηρητέο μνημείο από τον Γ. Σωτηρίου το 1925. Η Μονή τοποθετείται χρονολογικά σαν σύνολο στον 14ο αιώνα, ενώ στους υπόσκαφους και σπηλαιώδεις χώρους μέσα στα βράχια βρίσκονται τα προγενέστερα από την ίδρυσή της ασκητήρια. Οι σωζόμενες τοιχογραφίες στη μικρή σπηλιά στα ανατολικά του βράχου ανάγονται στον 11ο αιώνα.
Στα βορεινά του όρους Αυγό, στο οροπέδιο της Τραχειάς και δυτικά του στην πεδιάδα των Ιρίων, κατάκεινται ερείπια αρχαίων φρουρίων και μεσαιωνικών κτισμάτων, μαρτυρώντας ότι η οχυρή και εύφορη αυτή περιοχή, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο παρελθόν. Τα διάσπαρτα ερείπια στο περιβάλλον της Μονής και η θέση τους στο χώρο θυμίζουν φρουριακό συγκρότημα. Ο φρουριακός χαρακτήρας της Μονής, εκτός από τη θέση της στο φρύδι του γκρεμού, δίνεται και από τα υπερυψωμένα κτίσματα με τις πολεμίστρες και τα πώρινα φουρούσια, που διαμορφώνονται στις φυσικές κοιλότητες του βράχου, αριστερά της εισόδου του κυρίου κτίσματος.
Το κτίσμα
Το κυρίως κτίσμα της Μονής, που είναι υπόσκαφο στα βράχια, αποτελείται από ισόγειο, δύο ορόφους με κελιά και βατό σήμερα δώμα, απ’ όπου προεξέχει ο τρούλος και μια καμάρα του καθολικού που βρίσκεται στο δεύτερο όροφο της Μονής.
Το καθολικό είναι δισυπόστατο, δηλαδή είναι αφιερωμένο σε δύο αγίους, γεγονός που συνηθιζόταν στις ενετοκρατούμενες περιοχές κατά το 16ο αιώνα. Το νότιο τμήμα του, που είναι εξ ολοκλήρου διαμορφωμένο μέσα στο βράχο, είναι αφιερωμένο στον Άγιο Δημήτριο το Μυροβλύτη, ενώ το βορεινό του τμήμα, που έχει θέση πλαγίου νάρθηκα, είναι αφιερωμένο στους Αγίους Θεοδώρους και φέρει τοιχογραφίες του 17ου αιώνα. Οι δύο ναΐσκοι χωρίζονται με δίλοβο άνοιγμα, το οποίο στηρίζεται σε κολόνα, που φέρει ιωνικό κιονόκρανο.
Από την επανάσταση του 1821 μέχρι τη φωτιά του 1854
Η Μονή πήρε μέρος στον Αγώνα του 1821. Ο αρχιμανδρίτης Διονύσιος, μοναχός της Μονής, υπηρέτησε ως έφεδρος υπό τις διαταγές του Αρσενίου Κρέστα, του γνωστού Παπαρσένη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Μονή πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ στις 15 Ιουνίου 1825.
Επαναλειτούργησε μετά την απελευθέρωση, αλλά διαλύθηκε το 1833 με απόφαση των τότε Αρχών. Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία από την Π. Μοσχονά, με Βασιλικό Διάταγμα που εκδόθηκε στα χρόνια της αντιβασιλείας του Όθωνα, διαλύθηκαν όσα μοναστήρια είχαν λιγότερο από έξι μοναχούς. Έτσι, αποφασίστηκε η διάλυση της Μονής Αυγού, παρά την καλή οικονομική της κατάσταση, συγχρόνως με άλλες τέσσερις Μονές του νομού Αργολίδας.
Η αξιόλογη περιουσία της, όπως καταγράφεται σε πίνακες του 1833, οι οποίοι βρίσκονται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, εκποιήθηκε και τα αντίστοιχα έσοδα πέρασαν στο Δημόσιο Ταμείο. Τα ιερά κειμήλιά της δεν αναφέρεται πού κατέληξαν.
Από τα έγγραφα στα Αρχεία του νομού Αργολίδας προκύπτει ότι το καθολικό της Μονής κάηκε το Δεκέμβριο του 1854.
Η σημερινή εικόνα
Η Μονή εορτάζει δύο φορές το χρόνο, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου στις 26 Οκτωβρίου και των Αγίων Θεοδώρων το πρώτο Σάββατο της Μ. Τεσσαρακοστής. Παρά το γεγονός ότι η μονή είναι ακατοίκητη για αιώνες και με αρκετά σημάδια εγκατάλειψης, αξίζει να σημειωθεί ότι τον τελευταίο καιρό έχει γίνει μία αξιόλογη προσπάθεια αποκατάστασής μέρους της από εθελοντές ντόπιους.
Η πανοραμική θέα αποκαλύπτει όλο το φαράγγι και την θάλασσα των Ιρίων.
Το πανέμορφο μοναστήρι από ψηλά αλλά και από μέσα, στο παρακάτω βίντεο:
