Επιστολή στον πρωθυπουργό της χώρας Κυριάκο Μητσοτάκη απέστειλε η Ε.Σ.Α.μεΑ., ενόψει των θεσμικών μεταρρυθμίσεων και των τομεακών πολιτικών που πρέπει να ληφθούν για τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις από την κυβέρνηση, με στόχο την ένταξη και την κοινωνική προστασία των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους και την άρση όλων των μορφών διάκρισης σε βάρος τους.
Η ΕΣΑμεΑ τονίζει ότι η αναφορά των ζητημάτων που αναπτύσσει η επιστολή είναι ενδεικτική, καθώς η αποτύπωση των πρωτοβουλιών δράσεων πρέπει να γίνει στην επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα άτομα με αναπηρία και ζητά άμεσα συνάντηση με τον πρωθυπουργό, όπως είχε συμβεί και στην αρχή της πρώτης θητείας του Κ. Μητσοτάκη, τον Αύγουστο του 2019.
Στις γενικές παρεμβάσεις που χρειάζονται η ΕΣΑμεΑ προτάσσει μεταξύ άλλων τις κάτωθι:
- Αναμόρφωση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις σε στενή συνεργασία με το εθνικό αναπηρικό κίνημα και επέκτασή του έως το 2030.
- Έκδοση Π.Δ. για την ίση μεταχείριση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, όπως προβλέπεται και στον πρόσφατα ψηφισμένο νόμο 5023/23.
- Υποστήριξη της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας με ολοκλήρωση της προβλεπόμενης από τον ν.4780/2021 στελέχωσής της και ενίσχυση της συνεργασίας της με τον Συντονιστικό Μηχανισμό ιδιαίτερα κατά την αναμόρφωση και παρακολούθηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης του σημείου 1 του παρόντος.
- Νόμο- πλαίσιο για καθολική προσβασιμότητα.
- Νομοθετική πρωτοβουλία για την άρση των πάσης φύσεως διακρίσεων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στην πολιτική ζωή.
Επιπροσθέτως η Συνομοσπονδία αναφέρει την ανάγκη αύξησης της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στον ενεργό πληθυσμό της χώρας και στις πολιτικές απασχόλησης, ζητήματα ασφαλιστικά, συνταξιοδοτικά, εκπαιδευτικά, υγείας, μεταφορών, ζητήματα που αφορούν στην κοινωνική στέγαση και στην πολιτική προστασία, στον προσβάσιμο τουρισμό κλπ.
Η επιστολή στον Πρωθυπουργό
ΘΕΜΑ: «Η Ε.Σ.Α.μεΑ. σας καταθέτει τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους στη χώρα και ζητά συνάντηση μαζί σας»
«Κύριε Πρωθυπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) σας συγχαίρει για την ανάληψη των καθηκόντων σας στην Πρωθυπουργία της χώρας για δεύτερη συνεχόμενη θητεία και σας εύχεται καλή επιτυχία στο δύσκολο έργο που έχετε κληθεί να επιτελέσετε σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο για τη χώρα και τους πολίτες της, προσδοκώντας ότι από τη θέση αυτή θα προστατέψετε με συγκεκριμένα μέτρα και πολιτικές μία από τις μεγαλύτερες πληθυσμιακά ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και οι οικογένειές τους και θα συνεχίσετε την ανάδειξη των θεμάτων που τους αφορούν ως μία από τις βασικές προτεραιότητες της πολιτικής και της νέας σας Κυβέρνησης.
Η Ε.Σ.Α.μεΑ. και οι οργανώσεις μέλη της, ενόψει των θεσμικών μεταρρυθμίσεων και των τομεακών πολιτικών που πρέπει να ληφθούν για τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις από την κυβέρνηση, σας καταθέτει τις προτάσεις της, με στόχο την ένταξη και την κοινωνική προστασία των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους και την άρση όλων των μορφών διάκρισης σε βάρος τους, το οποίο έχει βάθος τετραετίας.
Γενικές Παρεμβάσεις
- Αναμόρφωση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις σε στενή συνεργασία με το εθνικό αναπηρικό κίνημα και επέκτασή του έως το 2030.
- Αναμόρφωση του Μέρους κεφαλαίου Δ του ν.4488/2017. Επιβάλλεται η αναμόρφωση των σημείων του Μέρους Δ’ του νόμου σχετικά με τον Συντονιστικό Μηχανισμό και τα Σημεία Αναφοράς. Η πρακτική ανέδειξε α) την ανάγκη υποστήριξης του Συντονιστικού Μηχανισμού από μόνιμη Υπηρεσία στο Υπουργείο Επικρατείας με στόχο τη διασφάλιση της διαχρονικής συνέχειας του έργου του και β) τον καθορισμό και αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων των επιμέρους Σημείων Αναφοράς.
- Παράλληλα, κρίνεται αναγκαία η αναδιατύπωση του άρθρου 72 του Μέρους Δ’ σχετικά με το Πλαίσιο για την προαγωγή εφαρμογής της Σύμβασης ώστε να αποσαφηνιστεί ο ισότιμος ρόλος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) και του Συνηγόρου του Πολίτη στην παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης. Ταυτόχρονα πρέπει να ολοκληρωθεί και η έκδοση όσων κανονιστικών ή κοινών κανονιστικών πράξεων που προβλέπονται στο εν λόγω Μέρος Δ εκκρεμούν.
- Έκδοση Π.Δ. για την ίση μεταχείριση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, όπως προβλέπεται και στον πρόσφατα ψηφισμένο νόμο 5023/23.
- Υποστήριξη της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας με ολοκλήρωση της προβλεπόμενης από τον ν.4780/2021 στελέχωσής της και ενίσχυση της συνεργασίας της με τον Συντονιστικό Μηχανισμό ιδιαίτερα κατά την αναμόρφωση και παρακολούθηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης του σημείου 1 του παρόντος.
- Νόμος – πλαίσιο για καθολική προσβασιμότητα. Θεωρούμε σημαντικό να θεσμοθετηθεί σε στενή συνεργασία με το αναπηρικό κίνημα, νόμος – πλαίσιο για την καθολική προσβασιμότητα (φυσικά, δομημένα και ψηφιακά περιβάλλοντα, υπηρεσίες και αγαθά, διαδικασίες κ.λπ.) στο πνεύμα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, ο οποίος α) θα προσαρμόζει και ενοποιεί την εθνική νομοθεσία με τις σχετικές νεότερες ευρωπαϊκές οδηγίες, πολιτικές και πρότυπα, β) θα κωδικοποιεί τα διάφορα εθνικά σχετικά νομοθετικά κείμενα και προδιαγραφές αποκαθιστώντας ταυτόχρονα τη μεταξύ τους συμβατότητα, επιλύοντας τις αδυναμίες και συμπληρώνοντας τα κενά της σχετικής ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας, γ) θα ορίζει διαδικασία και όργανα αξιολόγησης και πιστοποίησης της προσβασιμότητας σε όλα τα επίπεδα και τομείς, δ) θα αξιοποιεί τις αναδυόμενες τεχνολογίες για την αποφυγή διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, ε) θα διασφαλίζει την οικονομική προσιτότητα των ψηφιακών τεχνολογιών και βοηθημάτων στα άτομα με αναπηρία κ.λπ.
- Νομοθετική πρωτοβουλία για την άρση των πάσης φύσεως διακρίσεων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στην πολιτική ζωή.
Τομεακές παρεμβάσεις
Αύξηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στον ενεργό πληθυσμό της χώρας
- Κρίνουμε απαραίτητη την ανάπτυξη οργανωμένης προσπάθειας για την αύξηση της εργασιακής ένταξης, καθώς και της εργασιακής απορρόφησης των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις που αναζητούν εργασία. Πρέπει να υπάρξει συγκροτημένη πολιτική μέσω μίας εθνικής στρατηγικής για την επαγγελματική εκπαίδευση, κατάρτιση και απασχόληση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, που θα περιλαμβάνει ενδεικτικά:
- Μεταρρύθμιση επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης υπουργείου Παιδείας.
- Μετατροπή των Σχολών ΟΑΕΔ Αθήνας και Θεσσαλονίκης σε ΙΕΚ.
- Θέσπιση ποσοστού εισαγωγής των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στα δημόσια ΙΕΚ της χώρας.
- Υλοποίηση Προγραμμάτων άτυπης επαγγελματικής κατάρτισης για τα άτομα με αναπηρία και προώθησή τους στην απασχόληση.
- Πλήρης αποδέσμευση του επιδόματος αναπηρίας από την εργασία.
Πολιτικές Απασχόλησης
- Αναμόρφωση του ν.2643/98 για τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
- Θέσπιση προγραμμάτων νέων θέσεων απασχόλησης τουλάχιστον 3ετούς διάρκειας.
- Επικαιροποίηση και υλοποίηση Πορίσματος της ομάδας εργασίας για θέματα ατόμων με αναπηρία της ΔΥΠΑ. Συγκρότηση ομάδας εργασίας μεταξύ ΔΥΠΑ και Ε.Σ.Α.μεΑ. για να εξεταστεί η πορεία εφαρμογής των προτάσεων που περιλαμβάνονται στο Πόρισμα της ομάδας εργασίας για θέματα ατόμων με αναπηρία του 2021 και εξέταση της επικαιροποίησής του.
- Άμεση απαλοιφή του όρου «ανίκανος για κάθε βιοποριστικό επάγγελμα», από τις γνωματεύσεις των ΚΕΠΑ και αποσύνδεση του όρου από τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης γονέων και συζύγων ατόμων με αναπηρία, αλλά και εγγραφής ή μη εγγραφής στα μητρώα ανέργων της ΔΥΠΑ και συμμετοχής σε προγράμματα της ΔΥΠΑ.
- Άρση κάθε διακριτικής μεταχείρισης σε βάρος των ατόμων με βαριές αναπηρίες που συντελεί στον αποκλεισμό τους από τις ευκαιρίες απασχόλησης ή/και κατάρτισης – μαθητείας.
Ασφαλιστικά – Συνταξιοδοτικά
- Ολοκλήρωση της ενιαιοποίησης των κανόνων συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ, επαναφορά ευνοϊκών ρυθμίσεων για τη συνταξιοδότηση των γονέων/ συζύγων/ αδελφών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριά αναπηρία, μη περικοπή της σύνταξης σε περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχων λόγω αναπηρίας, περαιτέρω αποσύνδεση των προνοιακών επιδομάτων από τις συντάξεις κ.α.
- Θεσμοθέτηση τιμητικής σύνταξης στη μητέρα παιδιού με βαριά αναπηρία (όπως τέκνο με βαριά νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, πολλαπλές βαριές αναπηρίες, βαριά κινητική αναπηρία, χρόνιες ψυχικές διαταραχές), σε περίπτωση που δεν θεμελιώνει η ίδια συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Η τιμητική αυτή σύνταξη να αποδοθεί όταν η μητέρα συμπληρώσει τα 62 έτη και ανεξαρτήτως κοινωνικο-οικονομικών, περιουσιακών και άλλων κριτηρίων, αναγνωρίζοντας την προσφορά της στην κοινωνία, στην πολιτεία και στο παιδί της και αναγνωρίζοντας ότι αυτή η γυναίκα στερήθηκε τη δυνατότητα να μετέχει στην εργασία όπως άλλοι πολίτες, λόγω της αναπηρίας του παιδιού της και η οποία, εξαιτίας της απουσίας δομών στήριξης αφιερώθηκε στη φροντίδα αυτού του ατόμου.
Εκπαίδευση
- Απαιτείται τολμηρή, βαθιά θεσμική μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης, για τη διασφάλιση του δικαιώματος του ατόμου με αναπηρία και χρόνια πάθηση στη μόρφωση, στην εκπαίδευση και στην επαγγελματική εκπαίδευση. Μέχρι σήμερα δεν έχουν πραγματοποιηθεί ούτε καν δειλά βήματα προς τη γνήσια και πραγματική συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας.
- Άμεση υλοποίηση και συμπλήρωση του νόμου για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις», στα θέματα που αφορούν στα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις, σύμφωνα με τις προτάσεις που είχε καταθέσει η ΕΣΑμεΑ επ΄ αυτού.
- Εισαγωγή υποχρεωτικού μαθήματος επί των αρχών του Καθολικού Σχεδιασμού σε όλες τις σχολές όλων των επιπέδων που σχετίζονται με το σχεδιασμό και υλοποίηση πάσης φύσεων περιβαλλόντων (φυσικών και ψηφιακών).
Πολιτική Υγείας
- Θεσμοθέτηση της συμμετοχής εκπροσώπου της Ε.Σ.Α.μεΑ. σε όλους τους Φορείς Σχεδιασμού, Εφαρμογής και Αξιολόγησης πολιτικών για την υγεία.
- Επαναφορά εκπροσώπου της Ε.Σ.Α.μεΑ. στο Δ.Σ. του ΕΟΠΥΥ. Εναρμόνιση του υπουργείου Υγείας με την κοινή δημοκρατική λογική εκπροσώπηση των ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και κατάργηση της κλήρωσης
- Διασφάλιση της καθολικής προσβασιμότητας σε όλα τα άτομα με κάθε είδους αναπηρία σε όλες τις δομές υγείας και τα Νοσοκομεία.
- Εθνικής Στρατηγικής Αποκατάστασης.
- Ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας σε επίπεδο υποδομών και εξειδικευμένου προσωπικού νοσοκομειακής φροντίδας προκειμένου να μπορεί να διαχειριστεί με επάρκεια τη φροντίδα των ατόμων με αναπηρία, όπως αυτισμό, νοητική αναπηρία, βαριές κινητικές και πολλαπλές αναπηρίες, όταν χρειάζονται περίθαλψη και αποκατάσταση.
- Ισότιμη πρόσβαση των ανασφάλιστων ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στις δομές υγείας και στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
- Εκπαίδευση/κατάρτιση, σε συνεργασία με την Ε.Σ.Α.μεΑ., του ιατρικού, νοσηλευτικού και διοικητικού προσωπικού όλων των δομών υγείας σε θέματα συναλλαγής και εξυπηρέτησης ατόμων με αναπηρία.
Πολιτικές κοινωνικής στήριξης
- Εναρμόνιση της αύξησης των επιδομάτων αναπηρίας σύμφωνα με τις αυξήσεις που δίνονται στις συντάξεις κάθε έτος.
- Αναμόρφωση της πολιτικής της υπηρεσίας του Προσωπικού Βοηθού για τα άτομα με αναπηρία.
- θέσπιση εθνικής στρατηγικής συμπερίληψης και διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία στην κοινότητα με σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του. [που ια συμπεριλάβει τη Δραστική αλλαγή του σημερινού αποτυχημένου μοντέλου
- Ριζική αναμόρφωση του θεσμικού καθεστώτος των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας.
- Αξιολόγηση λειτουργίας των Κέντρων Διημέρευσης ατόμων με αναπηρία, των ΣΥΔ και των ΚΔΑΠμεΑ.
Δικαιοπρακτική Ικανότητα
- Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τη δικαστική συμπαράσταση και την αντικατάσταση του συστήματος υποκαθιστάμενης λήψης αποφάσεων με ένα σύστημα υποστηριζόμενης λήψης αποφάσεων, που σέβεται τη θέληση και τις προτιμήσεις των ατόμων με αναπηρία
Στρατηγική Κοινωνικής Στέγασης
- Θεωρούμε αδιανόητη τη μη συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στα μέτρα της Στρατηγικής Κοινωνικής Στέγασης που ανακοινώθηκαν από την Κυβέρνηση. Κρίνεται επιβεβλημένη η συμπερίληψη της αναπηρίας σε κάθε Πρόγραμμα της Στρατηγικής με διακριτό τρόπο, όπως ισχύει για τους πολύτεκνους και τους τρίτεκνους, με πρόσθετη προσαύξηση 20% λόγω αναπηρίας ή/και χρόνιας πάθησης.
Στρατηγική Πολιτικής Προστασίας
- Εκπόνηση ενός σύγχρονου, ολοκληρωμένου και συμπεριληπτικού σχεδίου Πολιτικής Προστασίας με έμφαση στην κλιματική αλλαγή, με στοχευμένες και διακριτές πολιτικές για τα άτομα με αναπηρία.
Θέματα μεταφορών
- Ολοκλήρωση της πολιτικής για την εφαρμογή της ενιαίας κάρτας για την ελεύθερη διέλευση των οχημάτων των ατόμων με αναπηρία από τους σταθμούς διοδίων όλων των αυτοκινητόδρομων της χώρας και της κάρτας στάθμευσης.
- Διασφάλιση προσβασιμότητας υπεραστικών συγκοινωνιών και ΤΑΧΙ και βελτίωση της προσβασιμότητας όλου του μεταφορικού δικτύου.
- Κατάρτιση, σε συνεργασία με την Ε.Σ.Α.μεΑ., των στελεχών του μεταφορικού τομέα σε θέματα συναλλαγής και εξυπηρέτησης ατόμων με αναπηρία.
Τουρισμός για Όλους (Προσβάσιμος Τουρισμός)
Απαιτείται μια εμβληματική πρωτοβουλία που θα στοχεύει σε μια «Ελλάδα προσβάσιμη σε όλους τους επισκέπτες της», με στόχο την διασφάλιση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα σε όλη την τουριστική αλυσίδα, όπως αυτή περιγράφεται στις Συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO). Η πρόταση της Ε.Σ.Α.μεΑ. διασφαλίζει τόσο την επέκταση της τουριστικής περιόδου, την ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και τη δημιουργία συνθηκών προώθησής του σε νέες δυναμικές αγορές όσο και τις καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και κοινωνικής συμμετοχής και συμπερίληψης στους Έλληνες, στους ευρωπαίους αλλά και από όλο τον κόσμο πολίτες με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Η συμπεριληπτική ελληνική κοινωνία για όλους τους κατοίκους της χώρας και τους επισκέπτες της προϋποθέτει μια συμπεριληπτική πολιτική σε όλα τα επίπεδα οργάνωσης και λειτουργίας της Πολιτείας. Αυτό το όραμα είμαστε βέβαιοι ότι το ενστερνίζεστε και εσείς.
Είναι προφανές ότι η αναφορά των ανωτέρων ζητημάτων που σας καταθέτει η Ε.Σ.Α.μεΑ. με την επιστολή της είναι ενδεικτική – η αποτύπωση των πρωτοβουλιών δράσεων πρέπει να γίνει στην επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα άτομα με αναπηρία. Ζητάμε άμεσα να έχουμε συνάντηση μαζί σας, τηρώντας την παράδοση: όπως μας συναντήσατε στην έναρξη της πρώτης σας θητείας τον Αύγουστο του 2019, να συναντηθούμε και στην έναρξη της δεύτερης θητείας σας στην Πρωθυπουργία της χώρας τον Αύγουστο του 20213».
