Βαρύ τίμημα για τις καθυστερήσεις του έργου του Δυτικού Διαδρόμου στην Πελοπόννησο, θα πληρώσει ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος καλείται να καταβάλλει με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας το ποσό των 5 εκατομμυρίων ευρώ.
Η ΡΑΕ, επιβάλλει στον Διαχειριστή ένα από τα μεγαλύτερα πρόστιμα στην ιστορία της, με το σκεπτικό ότι ο ΑΔΜΗΕ δεν προέβη ως όφειλε στην έγκαιρη ενημέρωσή της σχετικά με τα προβλήματα του έργου, με αποτέλεσμα τις σοβαρές δυσλειτουργίες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και τις στρεβλώσεις που προκλήθηκαν στην αγορά Εξισορρόπησης από το πάγωμα του έργου.
Πρόκειται για μια εξέλιξη την οποία είχε προαναγγείλει ο πρόεδρος της ΡΑΕ κ. Θανάσης Δαγούμας από την έκθεση πεπραγμένων της Αρχής τον Απρίλιο, λέγοντας ότι οι διαχειριστές δεν πρέπει να επαναπαύονται στο εγγυημένο έσοδο αλλά να προασπίζουν και το συμφέρον των καταναλωτών. Σε συνέχεια μάλιστα και των όσο είχε δηλώσει πριν το Πάσχα σε δημοσιογράφους, εκτιμάται ότι πρόστιμα θα επιβληθούν σύντομα και σε άλλες εταιρείες όπως ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΔΕΣΦΑ κ.α.
Τι αναφέρει η απόφαση για τον ΑΔΜΗΕ
Ο ΑΔΜΗΕ, σύμφωνα με την ΡΑΕ άφησε να κυλίσει άπρακτο ένα μεγάλο χρονικό διάστημα που προσδιορίζεται από τον Μάρτιο έως τον Νοέμβριο του 2020.
Κατά την επίμαχη περίοδο δεν έγινε καμία ενέργεια, όπως επισημαίνεται για να ολοκληρωθεί το έργο, το οποίο συνδέεται στενά με την ομαλή λειτουργία της αγοράς και την ασφάλεια του Συστήματος όπως αυτό φάνηκε και στην περίπτωση της τελευταίας πυρκαγιάς του αυτομετασχηματιστή στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου.
Έτσι δημιουργήθηκε πρόσφορο έδαφος για την εμφάνιση σοβαρών στρεβλώσεων λόγω του ότι οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που βρίσκονται στην Πελοπόννησο διαμορφώνουν τις τιμές στην Αγορά Εξισορρόπησης όπως αυτές θέλουν λόγω της αναγκαστικής τους λειτουργίας.
Θα μπορούσε ο ΑΔΜΗΕ να προβλέψει την συμφόρηση στην Πελοπόννησο λόγω της περιορισμένης μεταφορικής ικανότητας του Συστήματος και να προβεί σε συγκεκριμένες προτάσεις τροποποίησης του Κανονισμού Αγοράς Εξισορρόπησης, πράγμα που δεν έκανε.
Η ΡΑΕ ενημερώθηκε τον Δεκέμβριο του 2020
Αξιοσημείωτη παρατήρηση είναι ότι ο Διαχειριστής ενημέρωσε την Αρχή μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο για τον Δυτικό Διάδρομο και μάλιστα κατόπιν δική της όχλησης για τις καθυστερήσεις στο έργο της Πελοποννήσου.
Αν και για 26 μήνες (Νοέμβριο 2018 έως Δεκέμβριο 2020) υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις ότι τόσο το Μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων όσο και η Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας προέβαλαν ισχυρή αντίσταση για την κατασκευή των πυλώνων πλησίον του μοναστηριού.
Όπως επισημαίνεται ο ΑΔΜΗΕ θα έπρεπε να δείξει ιδιαίτερη επιμέλεια στην περίπτωση της Μονής αφού είναι γνωστή η σχέση Ορθοδοξίας και περιβάλλοντος με σημαντικές πρωτοβουλίες σχετικές με την περιβαλλοντική διαχείριση.
Τονίζεται επίσης ότι ο μοναχισμός επιδιώκει τον εντοπισμό χώρων που δημιουργούνται ιδανικές συνθήκες για την επίτευξη του μοναστικού βίου, χαρακτηριστικά που δεν έπρεπε να υποτιμηθούν από τον Διαχειριστή, συνυπολογίζοντας ότι η Ορθόδοξη εκκλησία, ως οργανικό τμήμα της κοινωνίας, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την προστασία του περιβάλλοντος.
O ΑΔΜΗΕ όπως υπογραμμίζεται, είχε γνώση της σοβαρότητας του προβλήματος καθώς είχε προσφέρει αντισταθμιστικά στο μοναστήρι ύψους 700.000 ευρώ για να ξεπεράσει τα εμπόδια! Η προσφορά σύμφωνα με τον Ρυθμιστή τέτοιου ποσού δείχνει ότι έχει υπολογίσει ότι το κόστος από την αλλαγή όδευσης θα είναι μεγαλύτερο.
Σύμφωνα με την ΡΑΕ, στην έγκριση του δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης (ΔΠΑ) του ΕΣΜΗΕ, επισημαίνεται ότι ο Διαχειριστής θα καταβάλει κάθε δυνατή ενέργεια με στόχο να ολοκληρωθεί ο δυτικός διάδρομος μέσα στο β’ εξάμηνο του 2019 αφού ήδη καθυστερούσε από το 2018. Ταυτόχρονα καλούσε τον ΑΔΜΗΕ στο εξής στα υποβαλλόμενα ΔΠΑ, να υπάρχει ξεχωριστή ενότητα με την πρόοδο του συγκεκριμένου έργου με τεκμηρίωση για τυχόν καθυστερήσεις και με εξάμηνες αναφορές, πράγμα που δεν έκανε.
Εάν ξέραμε, θα είχαμε λάβει τα μέτρα μας
Σύμφωνα με την ΡΑΕ εάν ο ΑΔΜΗΕ είχε εγκαίρως προβεί στην ενημέρωση της Αρχής για την πορεία του έργου, θα ήταν δυνατόν να εκκινήσει και να αξιολογήσει με αποτελεσματικότερο τρόπο την δημιουργία δεύτερης ζώνης προσφορών για το σύστημα της Πελοποννήσου ως προτεινόμενη λύση της επερχόμενης προβληματικής κατάστασης στην αγορά Εξισορρόπησης. Παράλληλα γνωρίζοντας το πρόβλημα, θα ήταν σε θέση να ασκήσει με πιο αποτελεσματικό τρόπο το έργο της πριν την έναρξη των νέων αγορών και να προχωρήσει στην εξεύρεση λύσεων και ρυθμιστικών κανόνων πριν την εφαρμογή του target model.
Η ΡΑΕ υποστηρίζει ότι τέτοιες συμπεριφορές εκθέτουν την αγορά και τους συμμετέχοντες και δεν καλλιεργούν κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των συμμετεχόντων, προσβάλλοντας και το κύρος της ΡΑΕ. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι κατά την Αρχή η έγκαιρη ενημέρωσή της από τον ΑΔΜΗΕ ήταν επιβεβλημένη και υπό το πρίσμα της αρμοδιότητάς του ως διαχειριστή της αγοράς Εξισορρόπησης.
Κατόπιν αυτό, η ΡΑΕ προχώρησε στην επιβολή προστίμου, το οποίο αντιστοιχεί περίπου στο 2% των εσόδων του ΑΔΜΗΕ για το 2019.
Το πρόστιμο είναι συνάρτηση της βαρύτητας και της συχνότητας της παράβασης λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων, την οικονομική ευρωστία του φορέα, την επίπτωση της παράβασης στην λειτουργία της αγοράς, το βαθμό συνεργασίας με την ΡΑΕ κ.α. Να σημειωθεί ότι η ΡΑΕ βάσει του νόμου δύναται να επιβάλλει κυρώσεις έως το 10% του ετήσιου τζίρου των διαχειριστών.
Η ταυτότητα του έργου
Ο Δυτικός Διάδρομος ξεκίνησε να σχεδιάζεται το 2006 αλλά άρχισε να κατασκευάζεται από τον ΑΔΜΗΕ το 2018. Σήμερα, έχει ολοκληρωθεί το 98% της νέας γραμμής Μεγαλόπολης – Πάτρας που περιλαμβάνει 310 πυλώνες και 100 χιλιόμετρα εναέριων γραμμών επί της Πελοποννήσου.
Όμως για 19 μήνες το έργο είναι μπλοκαρισμένο από τις μοναχές της μονής Αγίων Θεοδώρων στα Καλάβρυτα, οι οποίες απειλούν θεούς και δαίμονες εάν τοποθετηθούν οι δύο τελευταίοι πυλώνες που βρίσκονται σε απόσταση 500 μέτρων από το μοναστήρι και έχουν ξεκινήσει ένα δικαστικό πόλεμο που έχει φέρει σε πλήρες αδιέξοδο την ολοκλήρωση του έργου.
Η τελευταία πυροσβεστική κίνηση της κυβέρνησης ήταν η δήλωση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, ότι για το έργο θα μελετηθεί εναλλακτική όδευση.
Το βραχυκύκλωμα του Δυτικού Διαδρόμου
Η Πελοπόννησος είναι η μοναδική περιοχή της ηπειρωτικής χώρας που σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ δεν είναι συνδεδεμένη στην υπερυψηλή τάση (400 kV). Διασυνδέεται με την Αττική με γραμμές 150 kV όπως τα νησιά, με σοβαρές επιπτώσεις για την επάρκεια του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, την περεταίρω διείσδυση των ΑΠΕ και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει μάλιστα κρύψει ότι οι επιπτώσεις από τον ενεργειακό αποκλεισμό της Πελοποννήσου δεν πλήττουν μόνο τους καταναλωτές της περιοχής αλλά και ολόκληρης της χώρας καθώς οι μεγάλες μονάδες παραγωγής στην Πελοπόννησο (όπως η Μεγαλόπολη V), δεν μπορούν να συνεισφέρουν στην κάλυψη της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια συνολικά στη χώρα, αφού δεν υπάρχει επαρκής χώρος στο Σύστημα να μεταφερθεί η παραγόμενη ενέργεια.
Είναι επείγουσα ανάγκη να διασφαλιστεί η επάρκεια του συστήματος, ώστε σε περίπτωση φυσικών καταστροφών ή δυσμενών συγκυριών (πχ βλάβες σε άλλες μονάδες στη χώρα) οι καταναλωτές να μη βρεθούν χωρίς ρεύμα.
Επιπλέον, το πρόβλημα της «συμφόρησης» στη διακίνηση της ηλεκτρικής ενέργειας ωθεί υψηλότερα το κόστος στη νέα αγορά ενέργειας (Target Model) εξαιτίας της μικρότερης δυνατότητας απορρόφησης της προσφοράς για την κάλυψη της ζήτησης κάτι που είδαμε σε όλη του την έκταση την προηγούμενη περίοδο και εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε σε μικρότερη ένταση.
Παράλληλα, η Πελοπόννησος παραμένει «κορεσμένη» γεωγραφικά ζώνη της χώρας για επενδύσεις πράσινης ενέργειας και έργα ΑΠΕ με συνολική ισχύ πάνω από 600 MW που έχουν ήδη πάρει προσφορές σύνδεσης με τον όρο ηλέκτρισης της γραμμής αυτής.
Οι καθυστερήσεις στο Δυτικό Διάδρομο και η νέα όδευση με νέα μελέτη περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) προβλέπεται να φέρουν καθυστερήσεις επιπλέον δύο ετών.
