Από τις αρχές του 2026, όλα τα μικροδέματα από τρίτες χώρες που εισάγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα περνούν υποχρεωτικά από τους τελωνειακούς ελέγχους, ανεξαρτήτως αξίας. Με την απόφαση του ECOFIN, καταργείται ο κανόνας που εξαιρούσε από δασμούς αγορές έως 150 ευρώ, μεταβάλλοντας σημαντικά το πλαίσιο λειτουργίας του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Η Ελλάδα τάχθηκε υπέρ της άμεσης εφαρμογής του νέου καθεστώτος, το οποίο θεωρεί αναγκαίο για την προστασία των δημοσίων εσόδων, την ενίσχυση του θεμιτού ανταγωνισμού και την ασφάλεια των προϊόντων που καταλήγουν στα χέρια των καταναλωτών.
Γιατί αλλάζει το πλαίσιο εισαγωγών μικροδεμάτων
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπιστώνει εδώ και χρόνια ότι ο μεγάλος όγκος φθηνών προϊόντων από πλατφόρμες όπως Temu, Shein, Banggood, Trendyol και άλλες, δημιουργεί σοβαρές στρεβλώσεις στην αγορά. Η ισχύουσα απαλλαγή έως 150 ευρώ επέτρεψε συστηματικές υποτιμολογήσεις, «σπάσιμο» παραγγελιών και παράκαμψη δασμών, πλήττοντας το ευρωπαϊκό λιανεμπόριο αλλά και τα έσοδα των κρατών-μελών.
Σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ, έως και τα 2/3 των μικροδεμάτων δηλώνονται με χαμηλότερη από την πραγματική αξία τους. Με την κατάργηση της εξαίρεσης, στόχος είναι η δημιουργία ενός πιο δίκαιου συστήματος, με έλεγχο ποιότητας, ασφάλειας και ίσους όρους ανταγωνισμού.
Το νέο πλαίσιο: δασμοί και τέλος διαχείρισης
Τα δέματα από τρίτες χώρες θα επιβαρύνονται πλέον:
- με δασμούς, ανεξαρτήτως αξίας
- με ΦΠΑ, που ήδη καταβάλλεται μέσω IOSS
- με τέλος διεκπεραίωσης (handling fee), το οποίο αναμένεται να κυμανθεί γύρω στα 2 ευρώ ανά πακέτο
Το τέλος διαχείρισης αναμένεται να ισχύσει μετά τα μέσα του 2026, όταν ολοκληρωθεί η εφαρμογή της νέας τελωνειακής αρχιτεκτονικής.
Τι σημαίνει για τους καταναλωτές
Για τους Ευρωπαίους αγοραστές, οι αλλαγές μεταφράζονται σε:
- αυξημένες τελικές τιμές στα πολύ φθηνά προϊόντα
- πιθανές καθυστερήσεις στις παραδόσεις λόγω επιπλέον τελωνειακών διαδικασιών
- περιορισμένη ελκυστικότητα αγορών με υπερβολικά χαμηλό κόστος
- πιθανές αλλαγές στις πολιτικές δωρεάν αποστολής και επιστροφών μεγάλων πλατφορμών
Το μέτρο αναμένεται να επηρεάσει κυρίως τους καταναλωτές που κυνηγούν χαμηλές τιμές σε φθηνά προϊόντα από ασιατικές αγορές, αν και η ΕΕ υποστηρίζει πως θα βελτιωθεί η ασφάλεια και η ποιότητα των ειδών που εισάγονται.
Οι επιπτώσεις για τα e-shops και το λιανεμπόριο
Για τα ευρωπαϊκά και ελληνικά e-shops, το νέο μέτρο θεωρείται ανάσα, καθώς μειώνει την τεράστια διαφορά τιμολόγησης με ανταγωνιστές εκτός ΕΕ.
Η Ελλάδα, ως βασική πύλη εισόδου προϊόντων από την Κίνα, πίεσε για ταχεία εφαρμογή των αλλαγών, σε μια προσπάθεια να στηριχθούν οι εγχώριες επιχειρήσεις που οφείλουν να συμμορφώνονται με αυστηρούς κανόνες και κόστη.
Το χρονοδιάγραμμα – Τι αποφάσισε το ECOFIN
Το ECOFIN αποφάσισε:
- κατάργηση απαλλαγής έως 150€ στις αρχές του 2026
- υιοθέτηση μιας μεταβατικής, απλοποιημένης διαδικασίας τελωνείου
- νέα αναθεώρηση της Οδηγίας το 2028, με σύστημα ψηφιακής εκκαθάρισης όλων των αγορών από τρίτες χώρες
- κατάθεση των εθνικών προτάσεων έως τις 12 Δεκεμβρίου
Στόχος είναι η εφαρμογή ενός συστήματος που θα μειώνει τις καθυστερήσεις, παρά τον τεράστιο όγκο μικροδεμάτων που σήμερα περνούν ατελώς.
Θέσεις και αντιδράσεις
Η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισε ότι όλα τα δέματα θα περνούν πλέον από κανονικούς τελωνειακούς ελέγχους, προς όφελος του καταναλωτή και του υγιούς ανταγωνισμού.
Ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Σταύρος Καφούνης, μίλησε για ανάγκη κατάργησης της «κερκόπορτας» του αθέμιτου ανταγωνισμού.
Ο υπουργός Οικονομίας, Κυριάκος Πιερρακάκης, τόνισε ότι η Ελλάδα στηρίζει πλήρως το μέτρο και ζητά επιτάχυνση της εφαρμογής του.
