Μια δυναμική εκδήλωση διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας στο Κηποθέατρο «Νίκος Καζαντζάκης» στο Ηράκλειο με επίκεντρο το μοναδικό μινωικό μνημείο στον λόφο Παπούρα στο Καστέλλι Πεδιάδος. Η πρωτοβουλία Save Papoura συγκέντρωσε πλήθος κόσμου, από πολίτες και μαθητές μέχρι πανεπιστημιακούς και αρχαιολόγους, οι οποίοι ζήτησαν την προστασία και ανάδειξη ενός αρχαιολογικού χώρου που θεωρείται μοναδικός για την Κρήτη και τον ευρύτερο αιγαιακό χώρο.
Η εκδήλωση περιλάμβανε ομιλίες, καλλιτεχνικά δρώμενα και παρουσιάσεις αρχαιολογικών στοιχείων που αφορούν τον λόφο Παπούρα. Μέσα από λόγια επιστημόνων και νέων ανθρώπων, αναδείχθηκε η ιστορική σημασία του χώρου αλλά και η ανάγκη άμεσης κινητοποίησης για τη διάσωσή του.
Το μνημείο στον λόφο Παπούρα
Σύμφωνα με τα πρώτα ανασκαφικά δεδομένα, στην κορυφή του λόφου Παπούρα αποκαλύφθηκε μια κυκλική κατασκευή διαμέτρου περίπου 50 μέτρων, χρονολογούμενη στην 3η χιλιετία π.Χ., δηλαδή πριν την ίδρυση των μινωικών ανακτόρων.
Η κατασκευή αποτελείται από διαδοχικούς λιθόκτιστους δακτυλίους με εσωτερικά δωμάτια και διαδρόμους που παραπέμπουν σε λαβύρινθο. Πρόκειται για εύρημα μεγάλης σπανιότητας, το οποίο καταδεικνύει υψηλή τεχνογνωσία και οργανωμένη κοινωνική δομή στις πρώιμες μινωικές κοινότητες.
Η θέση του μνημείου, σε περίοπτο σημείο με πανοραμική θέα προς όλη την Πεδιάδα, τα Λασιθιώτικα όρη, τον Γιούχτα και τον Κόφινα, υποδηλώνει τελετουργική και θρησκευτική χρήση, πιθανώς ως χώρος κοινοτικής λατρείας.
Εκτός από την κεντρική κυκλική κατασκευή, στα πρανή του λόφου εντοπίστηκαν αρχαίο μονοπάτι, μινωικό κτηριακό συγκρότημα και λατρευτικό σπήλαιο, γεγονός που ενισχύει την άποψη πως ο χώρος λειτουργούσε ως μνημειακό και τελετουργικό κέντρο.
Αρχαιολογική σημασία
Η ανασκαφή της Παπούρας προσφέρει νέα στοιχεία για τον Μινωικό πολιτισμό και την κοινωνική οργάνωση της Κρήτης κατά την 3η χιλιετία π.Χ. Η πιθανή επαναχρησιμοποίηση του χώρου στους αρχαϊκούς χρόνους (7ος αι. π.Χ.), όταν αναπτύσσονταν ισχυρές πόλεις όπως η Λύκτος και το Σμάρι, αποδεικνύει τη διαχρονική αξία και χρήση του μνημείου.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρόκειται για μνημείο με ανυπολόγιστη σημασία, το οποίο δεν έχει ακόμη μελετηθεί πλήρως και απαιτεί συστηματική προστασία. Η διατήρηση και ανάδειξή του θεωρείται κρίσιμη όχι μόνο για την τοπική κοινωνία της Πεδιάδας, αλλά και για την αρχαιολογική έρευνα στην ανατολική Μεσόγειο.
Το μήνυμα της πρωτοβουλίας Save Papoura
Η πρωτοβουλία Save Papoura υπογράμμισε ότι ο λόφος Παπούρα δεν είναι μόνο ένα μνημείο της Κρήτης, αλλά μια παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά που πρέπει να διαφυλαχθεί. Η εκδήλωση έκλεισε με την κοινή δέσμευση ότι η προστασία του μνημείου αποτελεί συλλογικό χρέος πολιτών και θεσμών.
Με συνθήματα υπέρ της διάσωσης του χώρου και με συμμετοχή της νεολαίας, το μήνυμα ήταν σαφές: η Παπούρα πρέπει να προστατευθεί άμεσα, ώστε να συνεχίσει να αποτελεί ζωντανό κρίκο ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν της Κρήτης.
Η εκδήλωση για τη σωτηρία του Μνημείου στο λόφο της Παπούρας, εξελίχθηκε σε μια μεγαλειώδη κινητοποίηση. Ανέδειξε την ενότητα και τη δύναμη της κοινωνίας απέναντι στην επιχειρούμενη καταστροφή και την απαίτηση της να προστατευθεί και να αναδειχθεί ένα σπουδαίο και σπάνιο Μνημείο.
Ο κόσμος με τη δυναμική του παρουσία, μετέτρεψε το Κηποθέατρο σε σημείο αναφοράς αγώνα και ελπίδας, ενισχύοντας τη φωνή για την -πάση θυσία- σωτηρία του Μνημείου της Παπούρας, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας Βασίλης Κεγκέρογλου.
Λίνα Μενδώνη για λόφο Παπούρα
Εντωμεταξύ, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, απαντώντας στις επίκαιρες ερωτήσεις του Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Χάρη Μαμουλάκη «Από την κορυφή του πολιτισμού, στο βωμό της ιδιωτικοποίησης, το ιστορικό μνημείο λόφου Παπούρα» και του Βουλευτή ΚΚΕ Μανώλη Συντυχάκη «Για την προστασία των πολύ σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων στον λόφο της Παπούρας, κοντά στο Καστέλλι Πεδιάδος, στην ΠΕ Ηρακλείου Κρήτης», υπογράμμισε ότι «η τελική λύση διασφαλίζει τόσο την πλήρη προστασία και ανάδειξη του μνημείου όσο και την ασφάλεια των πτήσεων του νέου αεροδρομίου Καστελλίου». Παράλληλα, επεσήμανε πως «υποχρέωση και δέσμευση του Υπουργείου Πολιτισμού είναι να εξασφαλίζει τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων, ώστε η κάλυψη των αναγκών για ποιοτική διαβίωση και πρόοδο των πολιτών να συνυπάρχει αρμονικά με το μοναδικό και αναντικατάστατο κεφάλαιο της πολιτιστικής κληρονομιάς, πολύτιμο για την εξέλιξη και την ευημερία της κοινωνίας. Αυτό κάναμε στη Θεσσαλονίκη στο σταθμό Βενιζέλου και το πετύχαμε απολύτως. Αυτό κάνουμε σε πολλά άλλα έργα, αυτό θα συμβεί και με τις αρχαιότητες στο λόφο Παπούρα και το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι».
Άκης Γκάτζιος
Κων/νος Τζιαμπάσης
