Μια Γερμανίδα τουρίστρια αποφάσισε, ύστερα από δεκαετίες, να επιστρέψει στην Ελλάδα ένα θραύσμα ιωνικού κιονοκράνου που είχε αποσπάσει παράνομα το 1960 από τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας. Το πολύτιμο εύρημα, που προέρχεται από το Λεωνιδαίο, επαναπατρίστηκε επίσημα στις 10 Οκτωβρίου 2025, σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο της Αρχαίας Ολυμπίας (ΣΠΑΠ).
Η πράξη αυτή, πέρα από τη συμβολική της αξία, υπογραμμίζει τη σημασία της ηθικής αποκατάστασης και της διεθνούς συνεργασίας στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το Λεωνιδαίο και η αρχαιολογική του σημασία
Το θραύσμα που επεστράφη προέρχεται από ιωνικό κιονόκρανο του Λεωνιδαίου, το οποίο χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα π.Χ.. Το Λεωνιδαίο, ονομασμένο από τον δωρητή του Λεωνίδη από τη Νάξο, αποτελούσε κατάλυμα επιφανών επισκεπτών του ιερού χώρου και είναι το μεγαλύτερο κτήριο του ιερού της Ολυμπίας, με εντυπωσιακές ιωνικές στοές.
Η συγκεκριμένη αρχαιότητα, ύψους 24 εκ. και πλάτους 33,5 εκ., παρουσιάζει τεχνοτροπικές ομοιότητες με άλλα δείγματα της περιόδου και προσθέτει σημαντικά στοιχεία στην αρχαιολογική τεκμηρίωση του χώρου.
Η απόφαση της επιστροφής
Η τουρίστρια, που κράτησε το αντικείμενο στη συλλογή της για 65 χρόνια, παρακινήθηκε να το επιστρέψει βλέποντας τις πρόσφατες επιστροφές αρχαιοτήτων που πραγματοποιήθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Μύνστερ. Το πανεπιστήμιο ανέλαβε να μεσολαβήσει για την επίσημη παράδοση του αντικειμένου στις ελληνικές αρχές, συμβάλλοντας καθοριστικά στην πράξη του επαναπατρισμού.
Το Πανεπιστήμιο του Μύνστερ, σταθερός σύμμαχος της Ελλάδας
Το Πανεπιστήμιο του Μύνστερ έχει αποδειχθεί πολύτιμος συνεργάτης του Υπουργείου Πολιτισμού. Το 2019, επέστρεψε τον σκύφο του Σπύρου Λούη, του πρώτου Έλληνα Ολυμπιονίκη, που πλέον εκτίθεται στο Μουσείο Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων. Το 2024, παρέδωσε επίσης μια μαρμάρινη ανδρική κεφαλή ρωμαϊκών χρόνων από τη Θεσσαλονίκη.
Ο Dr. Torben Schreiber, επιμελητής του Αρχαιολογικού Μουσείου του Πανεπιστημίου, δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Ποτέ δεν είναι αργά να γίνει το σωστό, το ηθικό και το δίκαιο. Θα συνεχίσουμε να επιστρέφουμε κάθε αντικείμενο που αποδεικνύεται προϊόν παράνομης διακίνησης».
Η Ελλάδα πρωτοστατεί στη μάχη κατά της αρχαιοκαπηλίας
Η συγκεκριμένη επιστροφή προστίθεται σε μια σειρά επιτυχιών της Ελλάδας στον αγώνα κατά της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων. Μέσα από διεθνείς συνεργασίες, συντονισμένες ενέργειες και εκστρατείες ευαισθητοποίησης, η χώρα καταφέρνει να ανακτά πολύτιμα πολιτιστικά αγαθά που ανήκουν στη συλλογική της μνήμη.
Ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού Γεώργιος Διδασκάλου, κατά την τελετή, τόνισε πως:
«πρόκειται για μία ιδιαίτερα συγκινητική στιγμή. Η πράξη αυτή αποδεικνύει ότι ο πολιτισμός και η ιστορία δε γνωρίζουν σύνορα αλλά απαιτούν συνεργασία, υπευθυνότητα και αμοιβαίο σεβασμό. Κάθε τέτοια επιστροφή αποτελεί μία πράξη αποκατάστασης της δικαιοσύνης και ταυτόχρονα μία γέφυρα φιλίας ανάμεσα στους λαούς».
Παρόντες στην τελετή
Στην τελετή επαναπατρισμού παρευρέθηκαν ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΠΟ Γεώργιος Διδασκάλου, η Dr. Katja Sporn (Διευθύντρια του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών), ο Dr. Oliver Pilz (Διευθυντής των γερμανικών ανασκαφών στην Ολυμπία), ο Dr. Torben Schreiber, καθώς και στελέχη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας και τοπικοί φορείς.
