Η ΑΑΔΕ περνά δυναμικά στη νέα ψηφιακή εποχή της φορολογικής διοίκησης, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και κάνοντας πιο απλή τη διαχείριση κληρονομιών και περιουσιακών στοιχείων.
Στόχος των νέων παρεμβάσεων είναι να προσφέρουν ταχύτερη εξυπηρέτηση, αυτοματοποιημένη ενημέρωση και λιγότερη ταλαιπωρία για τους πολίτες που καλούνται να τακτοποιήσουν φορολογικά ζητήματα μετά από απώλεια συγγενικού προσώπου.
Στο προσεχές διάστημα, η φορολογική διοίκηση πρόκειται να ενεργοποιήσει τρεις νέες ψηφιακές ρυθμίσεις, οι οποίες αλλάζουν ριζικά τη διαδικασία κληρονομικών δηλώσεων και ενημέρωσης του Μητρώου.
1. Υποβολή Ε9 μέσω συμβολαιογράφων
Η πρώτη ρύθμιση αφορά την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων Ε9 για τους αποβιώσαντες, η οποία πλέον θα μπορεί να γίνεται από τους συμβολαιογράφους που χειρίζονται την υπόθεση, χωρίς να χρειάζεται να εμπλακούν οι κληρονόμοι.
Ανάλογα με την περίπτωση:
- Με διαθήκη: Αν υπάρχει δημοσιευμένη διαθήκη έως 31 Δεκεμβρίου του έτους θανάτου, η δήλωση Ε9 υποβάλλεται από τον ορισμένο κληρονόμο έως 31 Ιανουαρίου του επόμενου έτους.
- Χωρίς διαθήκη (εξ αδιαθέτου): Αν δεν υπάρχει διαθήκη, η υποβολή γίνεται από τους νόμιμους κληρονόμους, στην ίδια προθεσμία.
- Αποποίηση κληρονομιάς: Σε περίπτωση αποποίησης, το Ε9 μπορεί να υποβληθεί χωρίς πρόστιμο, έως το τέλος του επόμενου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας αποποίησης.
Η αλλαγή αυτή απλουστεύει σημαντικά τη διαδικασία, μειώνοντας την ανάγκη για επισκέψεις στις εφορίες και προσφέροντας πλήρη ψηφιακή διαχείριση.
2. Αυτόματη ενημέρωση του Φορολογικού Μητρώου
Με τη δεύτερη ρύθμιση, η ληξιαρχική πράξη θανάτου θα αποστέλλεται αυτόματα στο πληροφοριακό σύστημα της ΑΑΔΕ, εξαλείφοντας την ανάγκη φυσικής παρουσίας στη ΔΟΥ.
Το νέο σύστημα θα:
- Ενημερώνει αυτόματα το Φορολογικό Μητρώο για τον θάνατο.
- Απενεργοποιεί τους κωδικούς πρόσβασης στο myAADE.
- Διακόπτει σχέσεις (γάμου ή συμφώνου συμβίωσης).
- Αντλεί στοιχεία για διαθήκες και πιστοποιητικά συγγενών από άλλες υπηρεσίες.
Με αυτόν τον τρόπο, η ενημέρωση του Μητρώου γίνεται άμεσα, χωρίς καθυστερήσεις και χωρίς φυσικά δικαιολογητικά.
3. Ψηφιακή ενημέρωση για φορολογικές υποχρεώσεις κληρονόμων
Μέχρι το τέλος του έτους, η ΑΑΔΕ θα ενεργοποιήσει και μια νέα υπηρεσία ειδοποιήσεων, μέσω της οποίας οι κληρονόμοι θα ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο για:
- προθεσμίες υποβολής δηλώσεων,
- πληρωμές δόσεων,
- εκκρεμότητες του αποβιώσαντος,
- καθώς και τυχόν απαιτούμενες ενέργειες.
Η νέα λειτουργία φιλοδοξεί να προλάβει καθυστερήσεις και πρόστιμα, ενισχύοντας τη διαφάνεια και τη σωστή ενημέρωση των πολιτών.
Ποιες αλλαγές ισχύουν ήδη
Η ΑΑΔΕ έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή τρεις σημαντικές φορολογικές διατάξεις που αφορούν κληρονομιές και μεταβιβάσεις ακινήτων.
Απαλλαγή φόρου κληρονομιάς για πρώτη κατοικία
Προβλέπεται πλήρης απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς για σύζυγο ή τέκνα που αποκτούν ακίνητο μέσω κληρονομιάς, με όρους παρόμοιους με εκείνους που ισχύουν για την αγορά πρώτης κατοικίας. Η νέα ρύθμιση εξασφαλίζει δικαιότερη φορολογική μεταχείριση και αποτρέπει καταχρήσεις.
Αφαίρεση χρεών του θανόντος από την κληρονομιά
Τα χρέη προς το Δημόσιο μπορούν να εκπίπτουν από την κληρονομιαία περιουσία, εφόσον οι κληρονόμοι υποβάλουν σχετική αίτηση πριν από την οριστική περαίωση ή μέσα σε δέκα χρόνια από την εκκαθάριση.
Περιορισμοί σε μεταβιβάσεις αγροτεμαχίων
Όσοι απέκτησαν αγροτεμάχια με απαλλαγή φόρου μεταβίβασης δεν μπορούν να τα μεταβιβάσουν πριν περάσουν 15 έτη, εκτός αν πληρώσουν τον φόρο με βάση τη μεγαλύτερη αξία (τρέχουσα ή αρχική).
