Δικαίωμα άρνησης υπερωριακής εργασίας και κατ’ επέκταση άρνησης 13ωρης απασχόλησης αποκτούν οι εργαζόμενοι, σύμφωνα με τις νομοτεχνικές βελτιώσεις που περιλαμβάνονται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή.
Η διάταξη προβλέπει ότι η άρνηση παροχής επιπλέον εργασίας δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο απόλυσης ή να οδηγήσει σε οποιαδήποτε δυσμενή μεταβολή των όρων εργασίας του εργαζομένου. Ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να προβεί σε βλαπτική διάκριση ή πειθαρχική κύρωση, σε περίπτωση που ο εργαζόμενος δεν επιθυμεί να επεκτείνει την εργασία του πέραν του κανονικού ωραρίου.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση ενσωματώθηκε στο άρθρο που αφορά τη 13ωρη ημερήσια απασχόληση, έπειτα από πρόταση των κοινωνικών εταίρων, την οποία αποδέχθηκε το Υπουργείο Εργασίας. Παράλληλα, ορίζεται ότι η εφαρμογή του 13ώρου δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 37 ημέρες ετησίως, χωρίς να αλλάζει το ανώτατο όριο εβδομαδιαίας εργασίας που παραμένει στις 48 ώρες, ούτε το ετήσιο όριο υπερωριών των 150 ωρών.
Βασικές αλλαγές του νέου εργασιακού νομοσχεδίου
Το νομοσχέδιο εισάγει σειρά διατάξεων που επηρεάζουν άμεσα τη σχέση εργοδότη – εργαζομένου και τον τρόπο δήλωσης της απασχόλησης:
- Καταργείται η υποχρέωση ενημέρωσης της Επιθεώρησης Εργασίας για τις έγγραφες συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης.
- Θεσπίζεται προσαύξηση 40% στις υπερωρίες για εργαζόμενους σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας.
- Επεκτείνεται η δυνατότητα ημερήσιας υπερωριακής απασχόλησης από 3 σε 4 ώρες, διατηρώντας ωστόσο το ετήσιο όριο των 150 ωρών.
- Η 13ωρη ημερήσια εργασία επιτρέπεται μόνο εφόσον τηρείται η 11ωρη ανάπαυση και το συνολικό εβδομαδιαίο όριο δεν ξεπερνά τις 48 ώρες.
- Η καταγγελία σύμβασης εργασίας θεωρείται άκυρη εάν ο εργαζόμενος αρνηθεί υπερωρία.
- Κάθε αδικαιολόγητη μείωση αποδοχών λόγω εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή.
- Νέες ρυθμίσεις για την άδεια εργαζομένων: λαμβάνεται κατά κανόνα συνεχόμενη, ωστόσο μπορεί να κατατμηθεί κατόπιν έγγραφου αιτήματος του εργαζομένου και αποδοχής από τον εργοδότη.
- Επανακαθορίζεται η αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης, καθώς το χρονικό διάστημα απουσίας που θεωρείται παραίτηση μειώνεται από 10 σε 5 ημέρες.
- Καταργείται η υποχρέωση τήρησης έντυπων αρχείων (όπως βιβλίο αδειών, εκκαθαριστικά μισθοδοσίας και ατομικοί όροι εργασίας) στον χώρο εργασίας.
Δωρεάν ένσημα για σύνταξη
Μία ακόμη σημαντική διάταξη του νομοσχεδίου αφορά τη συνταξιοδότηση μακροχρόνια ανέργων.
Η ρύθμιση προβλέπει ότι άνεργοι για τουλάχιστον 12 συνεχόμενους μήνες, στους οποίους υπολείπονται έως 5 έτη για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, μπορούν να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλισή τους με κάλυψη των εισφορών από τη Δ.ΥΠ.Α.
Δικαιούχοι είναι οι ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ και των επικουρικών ταμείων, ανεξάρτητα από το πότε εισήλθαν στην ασφάλιση ή τη διέκοψαν.
Για τους εργαζόμενους σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα προβλέπεται εξαίρεση, με δυνατότητα συμμετοχής στο ίδιο πρόγραμμα, χωρίς όμως ο χρόνος αυτός να υπολογίζεται ως διανυθείς στα βαρέα επαγγέλματα.
