Το Παλαιό Τελωνείο της Μπούκας δεν είναι απλώς ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο της ιστορίας μας. Είναι ένας ζωντανός μάρτυρας του εμπορικού και κοινωνικού παρελθόντος της Μεσσήνης. Στις πέτρες του αποτυπώθηκαν εποχές όπου το λιμάνι αποτελούσε πύλη συναλλαγών, συνάντησης ανθρώπων και πολιτισμών.
Σήμερα, σε μια περίοδο που οι τοπικές κοινωνίες αναζητούν τρόπους να ξαναβρούν ταυτότητα και συνοχή, το Τελωνείο μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Η αξιοποίησή του δεν αφορά μόνο τον τουρισμό αλλά κυρίως την καθημερινότητα των πολιτών.
Προτάσεις σύνδεσης με την πόλη και τους πολίτες:
- Ιστορικές διαδρομές με αφετηρία το Τελωνείο
- Οργάνωση πεζοπορικών διαδρομών από το μνημείο προς το κέντρο της Μεσσήνης, με στάσεις σε καίρια σημεία (εκκλησίες, παλιά αρχοντικά, πλατεία, ποταμό Παμίσσο).
- Δημιουργία θεματικών ξεναγήσεων: «Η εμπορική Μεσσήνη», «Η Μεσσήνη των νερών και των γεφυριών», «Από τη Μπούκα στην πόλη».
Χώρος πολιτισμού και καθημερινής αναφοράς:
- Μετατροπή του κτιρίου σε μικρό κέντρο ερμηνείας της ιστορίας της Μεσσήνης και του ρόλου της Μπούκας.
- Δημιουργία χώρου εκδηλώσεων, ώστε να αποτελέσει σημείο συνάντησης για συλλόγους, μαθητές και πολίτες.
- Σύνδεση με την τοπική κοινωνία και εκπαίδευση
- Προγράμματα για τα σχολεία της Μεσσήνης: επισκέψεις, βιωματικά εργαστήρια, καταγραφή προφορικών μαρτυριών παλαιότερων κατοίκων.
- Συμμετοχή των νέων σε δράσεις εθελοντισμού (π.χ. καθαρισμοί, εκθέσεις φωτογραφίας, θεατρικές αναπαραστάσεις).
Ανάδειξη της καθημερινότητας:
- Δημιουργία μιας υπαίθριας διαδρομής που θα συνδέει το Τελωνείο με τον χώρο περιπάτου στη Μπούκα, ώστε οι κάτοικοι να το συναντούν φυσικά στη βόλτα τους.
- Ένταξη του μνημείου στις καθημερινές δραστηριότητες: πολιτιστικές βραδιές, μικρά παζάρια τοπικών προϊόντων, χώροι δημιουργικής απασχόλησης.
Ένα μνημείο για το μέλλον
Η Μεσσήνη έχει την ευκαιρία να μην αφήσει το Παλαιό Τελωνείο να μείνει σκιά του παρελθόντος. Αντίθετα, μπορεί να το μετατρέψει σε κεντρικό σταθμό μνήμης, πολιτισμού και καθημερινής ζωής. Ένα σημείο που δεν θα αφορά μόνο τους επισκέπτες αλλά πρώτα απ’ όλα τους κατοίκους.
Η σύνδεση με την ιστορία δεν είναι πολυτέλεια· είναι ανάγκη για ταυτότητα, συνέχεια και δημιουργία. Το Τελωνείο της Μπούκας μπορεί να γίνει το σημείο αφετηρίας μιας νέας πορείας της πόλης προς το μέλλον.
Γιάννης Λασκαρης πρώην δημοτικός σύμβουλος .
