Η πρόσφατη απολογιστική έκθεση του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) δείχνει ότι το 71% των καταθετών στην Ελλάδα έχει υπόλοιπο λογαριασμού κάτω από 1.000€ — ποσοστό που προκαλεί ανησυχία για την αντοχή νοικοκυριών απέναντι σε κρίσεις και έκτακτες ανάγκες. Το εύρημα αναπαράγεται από μεγάλο μέρος του Τύπου και αναδεικνύει μια διαρκή τάση συρρίκνωσης της μεσαίας τάξης και συγκέντρωσης πλούτου σε πολύ λίγες δεξαμενές κεφαλαίων.
Τα βασικά νούμερα — τι δείχνουν τα στοιχεία
Σύμφωνα με την ανάλυση που παρουσιάστηκε στα μέσα ενημέρωσης, η κατανομή των καταθέσεων αποτυπώνεται ως εξής:
- 71% των καταθετών: υπόλοιπα 0–1.000€.
- 13%: 1.000–5.000€.
- 13,7%: 5.000–50.000€.
- 1,5%: 50.000–100.000€.
- 0,8%: πάνω από 100.000€.
Παράλληλα, άλλες μετρήσεις καταγράφουν ότι η πρόθεση αποταμίευσης παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα — δυσκολεύοντας την ανάκαμψη της ιδιωτικής ρευστότητας.
Τι σημαίνει αυτό για τα νοικοκυριά της Πελοποννήσου
Η οικονομική εικόνα σε μεγάλα αστικά κέντρα αντανακλάται αλλά με ιδιαιτερότητες και στην Πελοπόννησο: μικρές επιχειρήσεις, εποχικοί εργαζόμενοι (τουρισμός, αγροτική παραγωγή), και μισθωτοί με χαμηλά εισοδήματα. Όπως περιγράφουν τοπικοί φορείς, το πρόβλημα δεν είναι απλώς «χαμηλές καταθέσεις», αλλά η έλλειψη «μαξιλαριού» που θα επιτρέψει σε ένα νοικοκυριό να ανταπεξέλθει σε έκτακτα έξοδα (ιατρικά, ανεργία, επισκευές) χωρίς να καταφύγει σε δανεισμό.
Τοπικές μαρτυρίες — Φωνές από την Πελοπόννησο
Ναύπλιο — γυναίκα, 48 ετών, ιδιωτική υπάλληλος: «Μετά το κύμα ακρίβειας, ό,τι μπορούσα να βάλω στην άκρη το χρησιμοποίησα για λογαριασμούς. Πλέον αφήνω στο λογαριασμό το πολύ 200–300€ — αυτό δεν είναι αποταμίευση, είναι απλά ένας λογαριασμός που δεν κατεβαίνει κάτω από το μηδέν.»
Καλαμάτα — επαγγελματίας του τουρισμού, 36 ετών: «Οι εποχικές δουλειές δεν πληρώνουν σταθερά. Κάποιες χρονιές βγαίνουμε, κάποιες όχι. Αν μου τύχει μια ζημιά στο αυτοκίνητο έξω από τη σεζόν, θα πρέπει να δανειστώ.»
Τρίπολη — συνταξιούχος, 67 ετών: «Με τη σύνταξη δεν μπορείς να κάνεις αποταμίευση. Κάθε μήνα υπολογίζουμε πάρα πολύ πριν κάνουμε ένα έξοδο. Έχουμε μείνει με μικρές «ασφαλίσεις» — τίποτα παραπάνω.»
Κόρινθος — νέος πατέρας, 31 ετών: «Σκέφτομαι αν θα μείνω εδώ με την οικογένεια. Τα ενοίκια ανεβαίνουν και οι αποταμιεύσεις είναι μηδενικές. Δεν υπάρχει πρόγραμμα για την επόμενη γενιά.»
Αυτές οι φωνές συμπυκνώνουν την ανησυχία που μεταφέρουν πολίτες σε πόλεις και χωριά της Πελοποννήσου: η αδυναμία αποταμίευσης περιορίζει επιλογές και αυξάνει τον οικονομικό φόβο.
Γιατί φτάσαμε ως εδώ;
1. Ακρίβεια και κόστος ζωής: Οι αυξήσεις σε ενέργεια, τρόφιμα και μεταφορές «τρώγουν» το διαθέσιμο εισόδημα.
2. Μισθολογική στασιμότητα: Πολλοί μισθοί παραμένουν χαμηλοί σε σύγκριση με το κόστος ζωής, ειδικά σε τομείς με μεγάλη εποχικότητα.
3. Δανεισμός αντί αποταμίευσης: Όταν οι απρόβλεπτες ανάγκες είναι συχνές, νοικοκυριά επιλέγουν να καλύψουν μικρές ανάγκες με πιστωτικές κάρτες/μικρά δάνεια — λύσεις ακριβές που εξανεμίζουν μελλοντικές δυνατότητες αποταμίευσης.
4. Συγκέντρωση πλούτου: Όπως δείχνουν τα στοιχεία, λίγοι κατέχουν το μεγάλο μέρος των τραπεζικών καταθέσεων, μειώνοντας τη συνολική ρευστότητα που διαχέεται στους πολλούς.
Μικρές επιχειρήσεις και ρευστότητα
Σε πόλεις όπως η Καλαμάτα και το Ναύπλιο, μικρές επιχειρήσεις του τουρισμού και της εστίασης περιγράφουν δυσκολίες στη ρευστότητα τις «μη σεζόν» περιόδους. Χωρίς ταμειακό απόθεμα, η δυνατότητα να κρατήσεις προσωπικό και να επενδύσεις σε βελτιώσεις περιορίζεται σημαντικά — ένας φαύλος κύκλος που πλήττει την τοπική αγορά εργασίας.
Στα δημοσιεύματα φιγουράρει και η γνώμη οικονομολόγων / αναλυτών που επισημαίνουν ότι η κατανομή των καταθέσεων δείχνει συγκέντρωση πλούτου και χαμηλό βαθμό ιδιωτικής αποταμίευσης—παράγοντες που μειώνουν την ανθεκτικότητα της οικονομίας σε εξωγενείς σοκ. Ο οικονομικός σύμβουλος Γ. Χατζησαλάτας έχει αναφερθεί στα μέσα στην ανάλυση των στοιχείων του ΤΕΚΕ, υπογραμμίζοντας τη σημασία πολιτικών για την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος.
Πολιτικές επιλογές — τι προτείνεται και τι συζητείται
- Φορολογικά κίνητρα για μεσαία εισοδήματα — με στόχο αύξηση διαθέσιμου εισοδήματος και ενίσχυση αποταμίευσης.
- Ενίσχυση εποχικών εργαζομένων με προγράμματα επιδότησης κατά την εκτός σεζόν περίοδο.
- Προγράμματα χρηματοοικονομικής παιδείας για νοικοκυριά, ώστε να βελτιώσουν προτεραιοποιήσεις δαπανών και αποταμίευσης.
- Πολιτικές τόνωσης της μικροχρηματοδότησης ώστε οι μικρές επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνότερη ρευστότητα.
Οι προτάσεις αυτές απαιτούν συντονισμό κεντρικής διοίκησης, τραπεζών και τοπικών φορέων — ειδικά σε περιοχές με μεγάλη εξάρτηση από εποχικές δραστηριότητες όπως η Πελοπόννησος.
Επιπτώσεις σε κοινωνικό επίπεδο — τι κινδυνεύουμε να χάσουμε
Η παρατεταμένη αδυναμία αποταμίευσης δεν είναι απλώς οικονομικό πρόβλημα. Είναι κοινωνικό: μειωμένες επιλογές για νέες γενιές, πίεση σε υγειονομικές και εκπαιδευτικές ανάγκες, αυξημένη πιθανότητα προσωπικών χρεών και μείωση τοπικών επενδύσεων.
Τα στοιχεία του ΤΕΚΕ λειτουργούν ως ισχυρό προειδοποιητικό σήμα: όταν το 71% των καταθετών έχει κάτω από 1.000€, η κοινωνία χάνει το οικονομικό «μαξιλάρι» που χρειάζεται για έκτακτες ανάγκες και για να στηρίξει την επιχειρηματικότητα. Στην Πελοπόννησο, όπου η εποχικότητα και οι τοπικές αγορές παίζουν μεγάλο ρόλο, οι επιπτώσεις είναι άμεσα αισθητές — και οι πολίτες, στις καθημερινές τους επιλογές, δείχνουν ότι βιώνουν ήδη τις συνέπειες. Η απάντηση απαιτεί τόσο εθνικές πολιτικές, όσο και τοπική δράση.
