Σε συνέχεια των πρόσφατων εξελίξεων και συζητήσεων γύρω από το μέλλον του στρατοπέδου Ναυπλίου, ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος κ. Γιώργος Φραγκιουδάκης προέβη σε δηλώσεις, τοποθετούμενος με σαφήνεια και τεκμηρίωση για τις προθέσεις και τις ενέργειες της Δημοτικής Αρχής. Ο κ. Φραγκιουδάκης αναφέρθηκε εκτενώς στο ζήτημα, επισημαίνοντας καίριες παραμέτρους που αφορούν την αξιοποίηση του χώρου, τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και το πλαίσιο συνεργασίας με τους εμπλεκόμενους φορείς.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Αντιδήμαρχος εξήγησε τις βασικές θέσεις της Δημοτικής Αρχής, υπογράμμισε τις προτεραιότητες του Δήμου και τόνισε τη σημασία του στρατοπέδου ως στρατηγικού χώρου για την πόλη. Παρακάτω παρατίθενται οι σχετικές δηλώσεις του:
«Κατόπιν των δημόσιων τοποθετήσεων των συναδέλφων Πολιτικών Μηχανικών και πρώην Δημάρχων κ. Γεωργίου Τσούρνου και κ. Παναγιώτη Αναγνωσταρά, σχετικά με τη συμφωνία για την πολεοδόμηση του Στρατοπέδου Ζησιμοπούλου, όπως την αντιλαμβάνεται και την εκφράζει ο καθηγητής φυσικής αγωγής πρώην Δήμαρχος Ναυπλιέων Δημήτριος Κωστούρος, από την πλευρά μου, επιλέγω να τοποθετηθώ όχι μόνον με την ιδιότητα του Αντιδημάρχου Πολεοδομίας και Τεχνικών Υπηρεσιών, αλλά κυρίως με την επαγγελματική μου ιδιότητα, ως επί 30 συναπτά έτη μελετητής Αγρονόμος & Τοπογράφος μηχανικός Ε.Μ.Π.
Τον Δεκέμβριο του 2021 ο τότε Δήμαρχος Ναυπλιέων, εκπροσωπώντας τον Δήμο μας, συνυπέγραψε ένα «Πρωτόκολλο συναντίληψης και συνεργασίας» με το Ταμείο Εθνικής Άμυνας με θέμα την «Πολεοδόμηση τμήματος 160 περίπου στρεμμάτων του Στρατοπέδου Ζησιμοπούλου».
Καλή ιδέα θα μπορούσε να πει κάποιος. Μεγάλη έκταση το Στρατόπεδο στο Ναύπλιο – 263 ολόκληρα στρέμματα σύμφωνα με το Κτηματολόγιο – η ένταξη στο σχέδιο πόλης της έκτασης αυτής θα έδινε μια μεγάλη πολεοδομική ανάσα στην πόλη του Ναυπλίου, θα έδινε οικοδομήσιμα οικόπεδα στο Τ.ΕΘ.Α. μεγάλης αξίας και σε ποσοστό περίπου 50% – δηλαδή 130 στρέμματα – κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους στον Δήμο Ναυπλιέων.
Μια κατάσταση επωφελής για όλους, με την προφανή προϋπόθεση ότι οι ομάδες των μελετητών μηχανικών των δύο μερών της συμφωνίας, θα διεκδικούσαν εξίσου τα συμφέροντα της πλευράς τους. Κάποιος θα ανέμενε, λοιπόν, ο πρώην Δήμαρχος Ναυπλιέων (στην ιδιότητα) και καθηγητής φυσικής αγωγής (στο γνωστικό αντικείμενο) να ζητήσει την βοήθεια των επιστημόνων μηχανικών της αρμόδιας Διεύθυνσης Πολεοδομίας, ώστε να εξασφαλίσει το μέγιστο δυνατό όφελος του Δήμου μας.
Αυτό επέβαλε η κοινή λογική, αλλά δυστυχώς ο δρόμος της κοινής λογικής δεν ακολουθήθηκε ποτέ. Ο πρώην Δήμαρχος, μόνος του, χωρίς καμία εμπλοκή της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Δήμου, χωρίς την εισήγησή της, την γνωμοδότησή της και την τεχνική της υποστήριξη, διαπραγματεύτηκε μια από τις σημαντικότερες πολεοδομικές παρεμβάσεις στην ιστορία της πόλης.
Γίνεται αμέσως αντιληπτό, ότι όταν δέχεται ένας Δήμαρχος τη διαπραγμάτευση μίας σύνθετης πολεοδομικής συμφωνία μίας ήδη δομημένης έκτασης 263 στρεμμάτων με 25 υφιστάμενα κτήρια – χωρίς να υπάρχει στο τραπέζι ούτε ένας μηχανικός της Διεύθυνσης Πολεοδομίας είναι σαν να γίνεται μία πολύ σύνθετη χειρουργική επέμβαση σε ένα νοσοκομείο – και να δεχόμαστε μέσα στο χειρουργείο να μην υπάρχει ούτε ένας γιατρός. Πόσες πιθανότητες θα είχε άραγε ο ασθενής να επιβιώσει;
Πρόκειται για μια συμφωνία που παρουσιάστηκε ως η «απόλυτη λύση» στο πολεοδομικό πρόβλημα του Ναυπλίου, αλλά στην ουσία της ο πρώην Δήμαρχος διαπραγματεύτηκε πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς τη συμμετοχή της Διεύθυνσης Πολεοδομίας και χωρίς λογοδοσία. Και το αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής; Ένα σύνολο δεσμεύσεων και απωλειών που ζημιώνουν σοβαρά τον Δήμο – και τελικά, την κοινωνία του Ναυπλίου.
Χωρίς να κουράσω με εξειδικευμένους όρους και πολεοδομικές νομοθεσίες, θα ήταν χρήσιμο να αναφέρω με απλά λόγια, κάποια κομβικά σημεία της συμφωνίας αυτής:
- Από τα 263 στρέμματα, μόνο τα 160 στρέμματα εντάσσονται στο σχέδιο πόλης
Το πρώτο – και ίσως πιο κραυγαλέο – λάθος είναι η αποδοχή της μερικής πολεοδόμησης. Ενώ η έκταση του πρώην Στρατοπέδου ανέρχεται στα 263 στρέμματα, η συμφωνία περιορίζεται στα 160. Τα υπόλοιπα παραμένουν εκτός σχεδίου, και μαζί τους χάνεται:
- Η εισφορά 50 ολόκληρων στρεμμάτων σε γη, για τη δημιουργία κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων.
- Η εισφορά σε χρήμα, μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει δημόσιες υποδομές.
Ο Δήμος Ναυπλιέων απεμπόλησε έτσι δικαιώματα που του ανήκαν, χωρίς καν ουσιαστικά να τα διαπραγματευτεί.
- Πληρώνουμε ενοίκιο 54.000 € ετησίως για να χτίσουμε σε δικό μας μελλοντικά ακίνητο
Το Τ.ΕΘ.Α. αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας αυτής δεσμευόταν ότι θα παραχωρούσε «προσωρινά» προς χρήση στον Δήμο, τμήμα της ιδιοκτησίας 30 στρεμμάτων προκειμένου να ανεγερθεί νέα σχολική μονάδα – και αυτό ήταν το μεγάλο κερασάκι της συμφωνίας. Ουσιαστικά, θα επέτρεπε στον Δήμο να εκδώσει οικοδομική άδεια για σχολείο στον χώρο, λίγο νωρίτερα από την ολοκλήρωση της πράξης εφαρμογής, κατόπιν της οποίας θα ήταν δικός του. Και αυτή η χρονική εξυπηρέτηση, φυσικά, θα προσφερόταν με το αζημίωτο. Ο Δήμος υπέγραψε ότι θα πλήρωνε 54.000 € (!!) ετησίως στο Τ.ΕΘ.Α. ως ενοίκιο χρήσης για έναν χώρο, που ούτως ή άλλως θα του ανήκε.
Έως εδώ λοιπόν, ο Δήμος Ναυπλιέων, όχι μόνον έχει χάσει 50 στρέμματα κοινόχρηστων εκτάσεων καθώς και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ εισφορών σε χρήμα αλλά καλείται να πληρώνει και από πάνω 54.000€ ετησίως, για την προσωρινή χρήση μίας έκτασης, η οποία ούτως ή άλλως τελικά θα του ανήκει.
Για την ιστορία να αναφερθεί, ότι από τον Δεκέμβριο του 2021 έως και σήμερα (Ιούλιος 2025) το «αμέσως» του Τ.ΕΘ.Α. δεν έχει βρεθεί κανένα παραχωρητήριο χρήσης να το υλοποιεί.
- Αντί για γη, πήραμε παλιά στρατιωτικά κτήρια
Στη συμφωνία υπήρχε η «ιδιαίτερη» πρόβλεψη τα υφιστάμενα κτήρια να περιέλθουν στην ιδιοκτησία του Δήμου, να υπολογιστεί η αντικειμενική τους αξία και να ανταλλαχθεί η αξία αυτή με επιπλέον ποσοστό γης υπέρ του Τ.ΕΘ.Α., πέραν του προβλεπομένου από τον νόμο.
Ο όρος αυτός της απόκτησης των κτηρίων προβλήθηκε και ως μία μεγάλη επιτυχία για τον Δήμο Ναυπλιέων.
Αυτό όμως που δεν προβλήθηκε καθόλου είναι ότι τα κτίσματα του Στρατοπέδου Ζησιμοπούλου είναι κατασκευασμένα στο σύνολό τους, αρκετά πριν από την δεκαετία του ‘90 με αντισεισμικό κανονισμό που υπολείπεται σημαντικά του ισχύοντος αντισεισμικού κανονισμού. Η ασφαλής επαναχρησιμοποίησή τους απαιτεί την πλήρη ανακαίνισή τους, ώστε να καταστούν λειτουργικά και ταυτόχρονα να καλύπτουν τις σημερινές προδιαγραφές ενεργειακής απόδοσης και προσβασιμότητας των Α.Μ.Ε.Α. Επιπλέον, αν ληφθεί υπόψη η απλοϊκή τους αρχιτεκτονική σχεδίαση και η δέσμευση των διαστάσεών τους για κάθε μελλοντική χρήση, τότε πιθανότερο είναι να αποτελούν βάρος για τον οικοπεδούχο, παρά να προσδίδουν προστιθέμενη αξία στα οικόπεδα που θα προκύψουν.
Πρακτικά, ο Δήμος αντάλλαξε πολύτιμους κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους με παλιά κτήρια του Στρατοπέδου, και υποχρεωνόταν εκτός της απώλειας των κοινόχρηστων χώρων αυτών, να πληρώσει κι από πάνω από τους ισχνούς ίδιους πόρους του τις κτηριοδομικές προσαρμογές, προκειμένου να τα καταστήσει λειτουργικά, σύμφωνα με τις σύγχρονες απαιτούμενες προδιαγραφές. Υπολογίζοντας ένα πολύ συντηρητικό κόστος ανακαίνισης των 500€/τμ προκύπτει ένα τεράστιο κόστος για τον Δήμο της τάξεως των 2.000.000 € !!
- Ο Δήμος Ναυπλιέων γίνεται κατασκευαστής για λογαριασμό του Τ.ΕΘ.Α.
Στην συμφωνία αυτή, ο Δήμος Ναυπλιέων για να πάρει τα παραπάνω παλαιά κτήρια, επιπρόσθετα των κοινόχρηστων εκτάσεων που θα στερούνταν, δεσμευόταν ρητά ότι:
Α. Θα κατασκεύαζε με δικά του έξοδα για λογαριασμό του Τ.ΕΘ.Α. ένα νέο μεταλλικό κτήριο μέσα στο χώρο του Στρατοπέδου που δεν θα προσφερόταν στην πολεοδόμηση, για τις ανάγκες αποθήκευσης της 73ης ΜΕ, θα κατασκεύαζε ένα δεύτερο κτήριο για τις ανάγκες αποθήκευσης της Γ.Υ.Σ., ενώ θα διαμόρφωνε και ένα υφιστάμενο κτήριο, για να λειτουργήσει ως Κέντρο Ψυχαγωγίας Μονάδας (ΚΨΜ).
Το αξιοσημείωτο είναι ότι ο Δήμος ανέλαβε την υποχρέωση να κατασκευάσει με δικά του έξοδα για το Τ.ΕΘ.Α. δύο νέα ολόκληρα κτήρια και να διαμορφώσει ένα τρίτο, εντός του τμήματος που Στρατοπέδου που τελικά δεν θα πολεοδομούσε, χωρίς να αναφέρεται καν το εμβαδόν των κτηρίων αυτών, που αναλάμβανε την υποχρέωση να κατασκευάσει !! Θα ήταν κτήρια των 50τμ ή κτήρια των 500τμ; Η απουσία των μηχανικών της αρμόδιας Διεύθυνσης Πολεοδομίας στην συμφωνία ήταν πλέον εμφανής και η αναφορά του μεγέθους των κτηρίων που θα κατασκευάζονταν από τον Δήμο (που μεταφράζεται σε κόστος εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ) προφανώς δεν απασχόλησε κανέναν από τους συμμετέχοντες. Υποθέτοντας αυθαιρέτως τρία (3) κτήρια των 200τμ εμβαδού έκαστο, το κόστος για τον Δήμο υπολογίζεται περί τις 700.000€.
Β. Θα κατασκεύαζε με δικά του έξοδα ο Δήμος για λογαριασμό του Τ.ΕΘ.Α. περίφραξη τύπου ΝΑΤΟ στα όρια της πολεοδομημένης έκτασης για να διαχωριστεί από την έκταση που δεν θα πολεοδομηθεί, μαζί με νέο περιμετρικό φωτισμό, καθώς και νέα εγκατάσταση με σύγχρονα στρατιωτικά ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας εγκατεστημένα (ΗΣΑ). Υπολογίζοντας περίπου μήκος 1000μ περίφραξης ΝΑΤΟ με όλα τα συστήματα ασφαλείας και εκτιμώμενο κόστος περίπου 500€/μ, το τελικό κόστος για τον Δήμο ανέρχεται στο ποσό τουλάχιστον των 500.000€.
Γ. Θα αναλάμβανε με δικά του έξοδα ο Δήμος για λογαριασμό του Τ.ΕΘ.Α. την αναδρομολόγηση-διαχωρισμό των δικτύων κοινής ωφελείας (ΔΕΥΑΝ, ΔΕΔΔΗΕ, ΟΤΕ κλπ) καθώς και την αναδρομολόγηση των δικτύων αποχέτευσης, άρδευσης και απορροής ομβρίων με ελάχιστο εκτιμώμενο κόστος για τον Δήμο της τάξεως των 150.000€.
Δ. Θα αναλάμβανε με δικά του έξοδα ο Δήμος για λογαριασμό του Τ.ΕΘ.Α. ακόμη και την μεταφορά και την αποκατάσταση της επαναλειτουργίας των δύο αντλιών καυσίμου μαζί με τις δεξαμενές τους, στο χώρο του Στρατοπέδου που δεν θα πολεοδομηθεί !! Εκτιμώμενο κόστος για τον Δήμο της τάξεως των 50.000€.
Αλήθεια, ποιος Δήμος στη χώρα συμφωνεί να κατασκευάζει με δικά του έξοδα περίφραξη ΝΑΤΟ με εγκατεστημένα στρατιωτικά ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας, να κατασκευάζει αποθήκες για στρατιωτικές μονάδες, ή να πληρώνει για να χρησιμοποιήσει γη που του ανήκει;
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο Δήμος Ναυπλιέων δεν θα έχανε μόνον την εισφορά σε γη και σε χρήμα των 100 στρεμμάτων που δεν θα πολεοδομούσε, αλλά θα έπρεπε να πληρώσει και από πάνω, ποσό άνω των 3.500.000€ για να καλύψει τις οικονομικές υποχρεώσεις του για τα συμφωνηθέντα με το Τ.ΕΘ.Α.
Υπήρχε εναλλακτική; Υπήρχε και ήταν προφανής
Ο Δήμος θα μπορούσε – και έπρεπε – να ακολουθήσει το νόμιμο και πολεοδομικά τεκμηριωμένο δρόμο: να προχωρήσει μονομερώς στην πολεοδόμηση ολόκληρης της έκτασης των 263 στρεμμάτων. Με αυτόν τον τρόπο θα αποκτούσε 130 στρέμματα κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, θα εξασφάλιζε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ εισφορά σε χρήμα και θα απέφευγε αποζημιώσεις, ενσωματώνοντας τα υφιστάμενα κτήρια στον πολεοδομικό σχεδιασμό
Η παρούσα συμφωνία του Δήμου Ναυπλιέων με το Τ.ΕΘ.Α. δεν είναι μόνο τεχνικά αστήρικτη. Είναι πολιτικά επιζήμια. Εκχωρεί δικαιώματα, στερεί πόρους, δεσμεύει το μέλλον της πόλης. Και όλα αυτά χωρίς θεσμική συμμετοχή των υπηρεσιών του Δήμου, χωρίς επιστημονική υποστήριξη, χωρίς διαβούλευση.
Ως αιρετός που έχει την πολιτική και θεσμική ευθύνη του τεχνικού σχεδιασμού της πόλης, οφείλω και δεσμεύομαι να εργαστώ με κάθε μέσο για την εκ βάθρων επαναδιαπραγμάτευση ή την ακύρωση της συμφωνίας, να στηρίξω την εκπόνηση νέου σχεδίου ένταξης της συνολικής έκτασης στο σχέδιο πόλης και να προστατεύσω τον δημοτικό προϋπολογισμό από περιττές και αστήρικτες δαπάνες, ώστε να διασφαλιστεί πως κάθε ευρώ του δημοτικού ταμείου επενδύεται με διαφάνεια, σκοπιμότητα και ωφέλεια για τον Δήμο.
Το Στρατόπεδο Ζησιμοπούλου μπορεί να γίνει μοχλός ανάπτυξης και ανάσας για την πόλη. Το Ναύπλιο χρειάζεται σχεδιασμό με όραμα και ανάπτυξη με όρους διαφάνειας και δικαιοσύνης.
Αυτόν τον δρόμο θα συνεχίσω να τον βαδίζω. Με πίστη, με πείσμα, με σεβασμό στους ανθρώπους και τις ανάγκες τους. Όπως κάνει κάθε μέρα και η δημοτική μας αρχή. Χωρίς εκπτώσεις, χωρίς μισόλογα.».
