… και διηγώντας τα να κλαίς ή «τα δημοτικά αρχεία και άλλες πονεμένες ιστορίες», θα μπορούσαν να είναι οι εναλλακτικοί τίτλοι της ενδιαφέρουσας εκδήλωσης των «Φίλων των Γενικών Αρχείων του Κράτους (ΓΑΚ) Αργολίδας» με τον τίτλο «Τα δημοτικά αρχεία ως πηγή για την τοπική ιστορία», στην κατάμεστη αίθουσα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπλίου «Ο Παλαμήδης». Οι τρεις ομιλητές, Δημ. Γεωργόπουλος, Π. Γαβαλά και Τρ. Σκλαβενίτης περιέγραψαν με τα μελανώτερα χρώματα την κατάσταση στη χώρα και ιδιαίτερα στην Αργολίδα στην οποία αμέτρητα είναι τα αρχεία που πετάγονται ενώ θα μπορούσαν να αποτελέσουν το κυριότερο στήριγμα της ιστορικο-κοινωνικής ταυτότητας των τοπικών κοινωνιών και, φυσικά, μια εξαιρετικά πλούσια πηγή πληροφοριών για τους ερευνητές.
Στον 21ο αιώνα, τα παραπάνω φαντάζουν εξωπραγματικά έως ανόητα για τους λαλίστατους περί την τοπική ανάπτυξη πολιτικούς και διάφορους άλλους Άρχοντες! Μα σε τι θα μπορούσε να χρησιμεύσει ένα αρχείο δημοτολογίου ή όποιας άλλης υπηρεσίας, όταν εδώ γίνεται κοσμοχαλασιά ανάπτυξης με μαρίνες για σκάφη, εντεινόμενες Airbnb μετατροπές κατοικιών, μαραθώνιους, ημι-μαραθώνιους και δρόμους ιστορικο-μυθολογικούς σε τόπους που αγνοούν επιδεικτικά την ιστορική τους ταυτότητα ή/και την μετατρέπουν σε φτηνή αναπτυξιακή αερολογία; Μέσα σε τέτοιο κλίμα μπορεί ένα οποιοδήποτε αρχείο να χρησιμεύσει σε κάτι;
Η απάντηση ήρθε από την κ. Πέπη Γαβαλά, Ιστορικό-Αρχειονόμο στα ΓΑΚ Λακωνίας, η οποία μας είπε ότι το ιστορικό αρχείο του Δήμου Σπάρτης πετάχτηκε στον Ευρώτα προφανώς για να μπαζωθεί ένα κομμάτι του! Οπότε το ερώτημα είναι γιατί να μην μπαζωθεί και η νέα μαρίνα του Ναυπλίου με τα δεκάδες αρχεία που πετάγονται ώστε να μειωθεί και το κόστος μπαζώματος! Για γέλια ή για κλάματα; Όταν οι Δήμοι των ευρωπαϊκών πόλεων διατηρούν έγγραφα αιώνων και όλα τα σύγχρονα αρχεία τους σε κτήρια κόσμημα για τον αστικό τους ιστό, στην Πρώτη Πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους δεν μπορεί να βρεθεί ένα κτήριο για να στεγάσει τα αρχεία που με πολύ μεγάλο κόπο διασώζονται. Ενώ η αρχαιότερη πόλη της Ελλάδας, το Άργος, δεν έχει τέτοιους προβληματισμούς μιας και …. έχει πετάξει το σύνολο των αρχείων που διασώζονταν κάποτε στο Κωνσταντοπούλειο και δεν διαθέτει ούτε μια σελίδα ιστορικού αρχείου!
Τόσο στην περίπτωση του Ναυπλίου όσο και σ’ εκείνη του Άργους η αστειότητα των επίσημων δηλώσεων για την πολιτιστική κληρονομιά τους ξεπερνάει κάθε επιτρεπτό όριο. Ενώ όμως στο Ναύπλιο «παρηγοριά στον άρρωστο» αποτελεί το σπουδαίο έργο των ΓΑΚ, στο Άργος, προετοιμαζόμαστε σε λίγες εβδομάδες για τον εορτασμό της «επετείου πολιτιστικής αστειότητας», καθώς κλείνουν έντεκα χρόνια από την εμφάνιση και την εξαφάνιση του πρώτου τόμου των χειρόγραφων πρακτικών του Δημοτικού Συμβουλίου Άργους (του πρώτου Δήμου της χώρας!) του οποίου η τύχη αγνοείται!
«Η κατάσταση είναι πιο δύσκολη από εκείνη της εποχής του Καποδίστρια», τόνισε δικαίως ο κ. Δ. Γεωργόπουλος, σημειώνοντας τις δεκάδες αρχειακές μονάδες που υπάρχουν στην Αργολίδα (38 Δήμος Άργος-Μυκηνών, 21 Ναύπλιο, 8 Ερμιονίδα, κλπ), των οποίων η τύχη αγνοείται και μόνο χάρη στη επιμονή και την υπομονή των ερευνητών μπορούν ορισμένα κομμάτια τους να διασωθούν. Ο Τρ. Σκλαβενίτης έχει ήδη δείξει το δρόμο με το Ιστορικό Αρχείο Ναυπλίου, όπως επίσης διάφορες άλλες σημαντικές προσπάθειες ερευνητών στις οποίες δεν εμπλέκονται οι Δημοτικές Αρχές παρά μόνο για να θριαμβολογήσουν ή να αυτοδιαφημιστούν… δωρεάν και ακόπως! Με την ευκαιρία αυτή έγινε λόγος για την κατάργηση της εξαιρετικής έκδοσης των «Ναυπλιακών Αναλέκτων» και θυμίζω πως την ίδια ακριβώς τύχη είχε η έκδοση της «Αργειακής Γης» από τον τυφώνα απαιδευσίας και υποκουλτούρας κατά την Καμπόσια αυτοκρατορική περίοδο. Θα επανέλθουμε όμως στα θέματα αυτά γιατί οι νέες δημοτικές αρχές εξελέγησαν ακριβώς ως εκσυγχρονιστικές και προοδευτικές στον αντίποδα των προηγούμενων «σκοταδιστικών»! Αν κρίνουμε από τη θέση που κατέχει η σημασία των ιστορικών αρχείων των πόλεών τους στην καθημερινή τους πρακτική και στη διοικητική τους φιλοσοφία, τότε σίγουρα θα επαναλάβουμε τα λόγια του ποιητή… και διηγώντας τα να κλαίς!
Γιώργος Κόνδης
