Το καταφύγιο «Γεώργιος Τότας» του ΕΟΣ Νιγρίτας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία αναφοράς για τον ορεινό όγκο του Βερτίσκου και ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτύχει η συλλογική προσπάθεια. Ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Νιγρίτας ιδρύθηκε το 1994 και, χάρη στον ενθουσιασμό λίγων φίλων, κατάφερε να αναπτυχθεί εντυπωσιακά μέσα σε λίγα μόνο χρόνια. Σήμερα αριθμεί περίπου 130 ενεργά μέλη, ενώ πολλοί συμπολίτες στηρίζουν σταθερά τον Σύλλογο και συμμετέχουν στις δράσεις του.
Από τον πρώτο κιόλας χρόνο λειτουργίας του, γεννήθηκε η ιδέα δημιουργίας ενός καταφυγίου που θα αποτελούσε σημείο συνάντησης, αφετηρία περιηγήσεων και τόπο φιλοξενίας για τους λάτρεις της φύσης. Η τοποθεσία επιλέχθηκε 14 χιλιόμετρα νότια της Νιγρίτας, στην περιοχή Τσιπλάκη, σε υψόμετρο περίπου 600 μέτρων. Η κορυφή του Βερτίσκου φτάνει τα 1107 μέτρα, και το καταφύγιο βρίσκεται σε ιδανική θέση, καθώς αποτελεί την έναρξη και το τέλος πολλών μονοπατιών, όπως και όμορφων κυκλικών διαδρομών.
Μέσω της Αναπτυξιακής Εταιρείας Σερρών (ΑΝΕΣΕΡ), η κατασκευή εντάχθηκε στο πρόγραμμα LEADER II. Σήμερα το καταφύγιο διαθέτει πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα, WC και τη δυνατότητα φιλοξενίας έως και 30 ατόμων, προσφέροντας άνεση και ζεστασιά σε κάθε επισκέπτη.
Η δραστηριότητα του συλλόγου όμως δεν περιορίζεται στα ορειβατικά. Για περίπου είκοσι χρόνια λειτουργεί τράπεζα αίματος, μια από τις πιο σημαντικές κοινωνικές πρωτοβουλίες του ΕΟΣ Νιγρίτας. Με χιλιάδες φιάλες που έχουν προσφερθεί από εθελοντές αιμοδότες, ο σύλλογος έχει στηρίξει μεγάλο αριθμό συμπολιτών σε δύσκολες στιγμές της ζωής τους.
Η φροντίδα και η οργάνωση του συλλόγου είναι εμφανείς από τα πρώτα κιόλας μέτρα της διαδρομής. Η σηματοδότηση είναι καθαρή και προσεγμένη, ώστε κανείς να μην χαθεί στους παρακείμενους δρόμους. Σε σημεία όπου τα νερά από μικρά ρέματα δημιουργούσαν νεροφαγώματα, έχουν ριχτεί τσιμεντένιες διαβάσεις, καθιστώντας τον δρόμο ασφαλή και βατό όλες τις εποχές. Ο χωματόδρομος μέχρι την πύλη του καταφυγίου είναι σε πολύ καλή κατάσταση, ενώ στην ιστοσελίδα μας, υπάρχει διαθέσιμη ολόκληρη η διαδρομή για όποιον θέλει να την δει αναλυτικά.
Το ίδιο το καταφύγιο είναι καθαρό, περιποιημένο και οργανωμένο. Η μόνη έλλειψη έχει να κάνει με την επέκταση της ενεργειακής αυτονομίας του. Μια σειρά από ισχυρότερα φωτοβολταϊκά –ή ακόμη και μια μικρή ανεμογεννήτρια, δεδομένων των ανέμων που «σαρώνουν» την περιοχή– θα έδιναν ακόμη μεγαλύτερη αυτονομία και άνεση, ιδιαίτερα κατά τις νυχτερινές ώρες.
Το «Γεώργιος Τότας» δεν είναι απλώς ένα καταφύγιο. Είναι μια ζωντανή απόδειξη ότι η αγάπη για το βουνό και η συνεργασία μιας κοινότητας μπορούν να δημιουργήσουν κάτι όμορφο και διαχρονικό. Είναι ένα σημείο όπου η φύση, η ιστορία και η ανθρώπινη προσφορά συναντιούνται.
