Το Μουσείο Ακρόπολης και ο οργανισμός ΝΕΟΝ παρουσιάζουν το δεύτερο μέρος της τριλογίας Michael Rakowitz & Ancient Cultures, το έργο του Michael Rakowitz Lamassu of Nineveh (2018), σε επιμέλεια του Γενικού Διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης Καθηγητή Νικόλαου Χρ. Σταμπολίδη και της Διευθύντριας του ΝΕΟΝ Ελίνας Κουντούρη. Πρόκειται για μια γλυπτική εγκατάσταση στον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο του Μουσείου Ακρόπολης, στη δυτική του πλευρά προς την οδό Μητσαίων.
Το έργο αποτελεί μέρος της σειράς του Rakowitz The Invisible Enemy Should not Exist την οποία ξεκίνησε το 2006 και είναι σε εξέλιξη. Περιλαμβάνει «επανεμφανίσεις» αντικειμένων που λεηλατήθηκαν από το Εθνικό Μουσείο του Ιράκ στη Βαγδάτη μετά την εισβολή των ΗΠΑ το 2003 καθώς και αυτά που καταστράφηκαν από άλλους αρχαιολογικούς χώρους μετά τον πόλεμο.
Το Lamassu of Nineveh (2018) αποτελεί ανάθεση για το The Fourth Plinth της πλατείας Τραφάλγκαρ του Λονδίνου. Είναι φτιαγμένο από κονσέρβες σιροπιού χουρμά από το Ιράκ και αποτελεί «επανεμφάνιση» του αγάλματος φτερωτού ταύρου μήκους περίπου 4,3 μέτρων, της προστατευτικής ασσυριακής θεότητας που βρισκόταν στην είσοδο της Πύλης Νεργκάλ της Νινευή από το 700 π.Χ. μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015, όταν το ISIS το κατέστρεψε μαζί με αντικείμενα στο κοντινό Μουσείο της Μοσούλης.
Η θέση του Lamassu of Nineveh (2018) στον περιβάλλοντα χώρο του Μουσείου Ακρόπολης το φέρνει σε συνομιλία τόσο με την ανασκαφή και την αρχαία πόλη που απλώνεται στη βάση του Μουσείου, όσο και με το σύγχρονο κτίριό του, με το βράχο της Ακρόπολης που δεσπόζει με τα μνημεία του καθώς και με το αστικό τοπίο.
Ο Rakowitz χρησιμοποιεί για το Lamassu του μεταλλικά κουτιά από άδειες κονσέρβες σιροπιού χουρμά από το Ιράκ. Οι κονσέρβες αυτές αντιπροσωπεύουν την άλλοτε ξακουστή στο είδος ιρακινή βιομηχανία που αποδεκατίστηκε, καθώς και τις ανθρώπινες, οικονομικές και οικολογικές καταστροφές που προκάλεσαν οι πόλεμοι του Ιράκ και τα επακόλουθά τους. Μέσα από τα αντικείμενα, ο Rakowitz κάνει μνεία στους ανθρώπους που ζουν μαζί τους και στις ιστορίες τους. Το Lamassu «επανεμφανίζεται» και εξακολουθεί να έχει τον προστατευτικό του ρόλο ως φύλακας στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.
Η πίσω όψη του Lamassu διέθετε μια σφηνοειδή επιγραφή που δεν ήταν ορατή στους θεατές καθώς ήταν εντοιχισμένη στον τοίχο της πύλης Nergal. Εδώ, στην αποσπασμένη και μετατοπισμένη κατάστασή του, η σφηνοειδής επιγραφή είναι εκτεθειμένη και μεταφράζεται ως εξής: «Ο Sennacherib, βασιλιάς του κόσμου, βασιλιάς της Ασσυρίας, έβαλε το (εσωτερικό) και το εξωτερικό τείχος της Νινευή να χτιστούν εκ νέου και να υψωθούν τόσο ψηλά όσο το βουνό/τα βουνά».
Η συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού, του Μουσείου Ακρόπολης και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών με τον οργανισμό ΝΕΟΝ αποτελεί μια σε βάθος συνομιλία μεταξύ σύγχρονων έργων και αρχαίων εκθεμάτων, αναδεικνύοντας διαχρονικά θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, απώλειας και αποκατάστασης, επιβίωσης και δημιουργίας πολιτισμού. Ελληνικές αρχαιότητες και αντικείμενα αρχαίων πολιτισμών από τις περιοχές της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής συνομιλούν με το πολυδιάστατο έργο του διεθνώς αναγνωρισμένου σύγχρονου καλλιτέχνη Michael Rakowitz, το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο.
Το πρώτο μέρος της τριλογίας, η έκθεση Allspice | Michael Rakowitz & Ancient Cultures, παρουσιάζεται στην αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων του Μουσείου Ακρόπολης έως τις 31 Οκτωβρίου 2025.
Η τριλογία θα ολοκληρωθεί στο Παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης.
Διάλεξη
Στο πλαίσιο της έκθεσης Lamassu of Nineveh, θα πραγματοποιηθεί διάλεξη της δρ. Alda Benjamen με τίτλο Κληρονομιά, Γενοκτονία και Μνήμη, τη Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2025, στις 18:00, στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης. Η είσοδος στη διάλεξη είναι ελεύθερη για το κοινό.
Σύμφωνα με τη δρ. Benjamen, το Lamassu συμβολίζει τη δόξα, ενώ αφηγείται μια ιστορία εκτοπισμού, καταστροφής και αναδημιουργίας. Ενσαρκώνει τους δεσμούς μεταξύ αντικειμένων και ανθρώπων -τους θριάμβους, τους αγώνες και τα μέσα διαβίωσής τους- μέσω της τροφής, της τέχνης, της γραφής και της μνήμης. Επέζησε της γενοκτονίας που στόχευε στην καταστροφή της αρχαίας κληρονομιάς και των συνδέσεων που αυτή αντιπροσωπεύει – συνδέσεις με το παρελθόν που είναι πολυγλωσσικές, θρησκευτικές και πολιτιστικές. Η ενθύμηση του Lamassu αντανακλά τη μνήμη ενός λαού και μιας κοινότητας, μαζί με την εικόνα ενός αόρατου εχθρού, φανταστικού και φοβερού, αλλά μη πραγματικού.
Η δρ Alda Benjamen (γενν. Κιρκούκ, Ιράκ) είναι επίκουρη καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Ντέιτον, με ειδίκευση στη σύγχρονη ιστορία της Μέσης Ανατολής. Πρόσφατα, υπήρξε μέλος του Avimalek Betyousef Faculty στο Τμήμα Ιστορίας και στο Κέντρο Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (UC) στο Μπέρκλεϊ. Προηγουμένως, υπήρξε μέλος του John W. Kluge Center στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου και μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Μουσείο του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και στο Smithsonian. Έχει διατελέσει διευθύντρια έρευνας ενός προγράμματος διατήρησης πολιτιστικής κληρονομιάς που χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και εστίαζε στις περιθωριοποιημένες κοινότητες του Ιράκ, συμπεριλαμβανομένων των Ασσυρίων και των Γιαζίντι.
Δεύτερο Μέρος: Συνεργασία Μουσείου Ακρόπολης και ΝΕΟΝ
Lamassu of Nineveh (2018) | Michael Rakowitz & Ancient Cultures
Μουσείο Ακρόπολης, Γλυπτική Εγκατάσταση | Εξωτερικός περιβάλλων χώρος του Μουσείου Ακρόπολης, δυτική πλευρά
6 Οκτωβρίου 2025 – 31 Οκτωβρίου 2026
Ώρες λειτουργίας:
Δευτέρα 9πμ-5μμ
Τρίτη-Τετάρτη-Πέμπτη 9πμ-8μμ***
Παρασκευή 9πμ-10μμ
Σάββατο-Κυριακή 9πμ-8μμ
Τους χειμερινούς μήνες, από το Νοέμβριο ως τον Μάρτιο, τις ημέρες Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη, οι ώρες λειτουργίας του Μουσείου είναι 9πμ-5μμ.
Είσοδος ελεύθερη. Πληροφορίες στα neon.org.gr & theacropolismuseum.gr
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κ. Τζιαμπάσης
