Η Μέρι Άνινγκ γεννήθηκε το 1799 στο Λάιμ Ρίτζις της Αγγλίας, σε μια φτωχή αλλά εργατική οικογένεια. Παρά τις αντίξοες κοινωνικές συνθήκες της εποχής, οι οποίες επέβαλαν αυστηρούς περιορισμούς στις γυναίκες, η Άνινγκ κατάφερε με επιμονή, φιλομάθεια και παρατηρητικότητα να αναγνωριστεί μεταγενέστερα ως μία από τις σημαντικότερες μορφές της παλαιοντολογίας.
Γράφει η Ιωάννα Ιωαννίδη
Από την παιδική της ηλικία, η Μέρι συνόδευε τον πατέρα της, έναν ταπεινό ξυλουργό, σε περιπάτους στις ακτές της Ιουρασικής Ακτής. Εκεί, ανάμεσα σε βράχους και κύματα, αναζητούσαν απολιθώματα, τα οποία στη συνέχεια πουλούσαν για να ενισχύσουν το πενιχρό οικογενειακό εισόδημα. Η ευφυΐα και η διορατικότητά της φάνηκαν από νωρίς αφού οι επισκέπτες της περιοχής εντυπωσιάζονταν από τις γνώσεις της, παρόλο που ουδέποτε είχε λάβει επίσημη επιστημονική εκπαίδευση.
Η ανακάλυψη που καθόρισε την πορεία της ήταν ο σκελετός ενός ιχθυόσαυρου, την οποία πραγματοποίησε σε ηλικία μόλις δώδεκα ετών. Το εύρημα αυτό αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τη μελέτη των θαλάσσιων ερπετών της προϊστορικής περιόδου και άνοιξε το δρόμο για την κατανόηση της γεωλογικής ιστορίας της Γης. Στη συνέχεια, ακολούθησαν οι εξίσου εντυπωσιακές ανακαλύψειςν όπως του πλησιόσαυρου και του πρώτου πτερόσαυρου στη Βρετανία. Αν και τα ευρήματά της εκτίθεντο στα σημαντικότερα μουσεία του Λονδίνου, το όνομά της συχνά παραλειπόταν.
Η ζωή της Μέρι Άνινγκ υπήρξε χαρακτηριστική της κοινωνικής υποτίμησης που υφίσταντο οι γυναίκες στον επιστημονικό κόσμο του 19ου αιώνα. Παρά τις σημαντικές ανακαλύψεις της, δεν της δόθηκε η δυνατότητα να συμμετάσχει ως ισότιμο μέλος σε επιστημονικές εταιρείες, ούτε της αποδόθηκαν επίσημα τα εύσημα για το έργο της. Ωστόσο, έμπειροι επιστήμονες της εποχής, όπως ο Ζωρζ Κιβιέ, αναγνώρισαν την αξία της, έστω και άτυπα, αποκαλώντας την «αξιοσέβαστη συλλέκτρια».
Η αφοσίωσή της στην επιστημονική αναζήτηση ήταν αξιοθαύμαστη. Χωρίς ακαδημαϊκή κατάρτιση, καλλιέργησε τις γνώσεις της αντιγράφοντας ερευνητικά άρθρα και μελετώντας την ανατομία των απολιθωμένων πλασμάτων. Η προσήλωσή της στη λεπτομέρεια, καθώς και η ευφυής της ικανότητα να ερμηνεύει τα ευρήματά της, την κατέστησαν πρωτοπόρο σε έναν ανδροκρατούμενο τομέα.
Στην ηλικία των 27 ετών, η Μέρι άνοιξε το δικό της κατάστημα απολιθωμάτων, καθιστώντας την παρουσία της ορατή σε ένα ευρύτερο κοινό. Οι συλλογές της προσελκύσαν ακόμα και βασιλείς της Ευρώπης, ενώ παράλληλα στήριξαν οικονομικά την οικογένειά της. Παρότι η επιστημονική κοινότητα της εποχής την αντιμετώπιζε με σκεπτικισμό εξαιτίας του φύλου και της καταγωγής της, η Μέρι δεν εγκατέλειψε ποτέ την έρευνα.
Η συμβολή της στη θεμελίωση της γεωλογίας ως επιστήμης υπήρξε καταλυτική. Με την εργασία της βοήθησε στην κατανόηση του παρελθόντος της Γης, υποδεικνύοντας ότι το πλανητικό μας ιστορικό είναι πολύ βαθύτερο και πιο σύνθετο απ’ ό,τι υπέθεταν έως τότε. Οι ανακαλύψεις της συνέβαλαν σημαντικά στη διαμόρφωση της θεωρίας της εξέλιξης, όπως την ανέπτυξε αργότερα ο Κάρολος Δαρβίνος.
Δυστυχώς, η Μέρι Άνινγκ έφυγε από τη ζωή το 1847, σε ηλικία μόλις 47 ετών, χτυπημένη από τον καρκίνο. Παρόλο που δεν έζησε για να δει την πλήρη αναγνώριση του έργου της, το όνομά της σήμερα αποτελεί σύμβολο επιμονής, επιστημονικού πάθους και πνευματικής αντοχής. Πέρα από το επιστημονικό της αποτύπωμα, η Άνινγκ προσφέρει ένα σπουδαίο πρότυπο για τις γυναίκες του σήμερα: η αξία της εργασίας, το πείσμα απέναντι στις αντιξοότητες και η προσήλωση στη γνώση είναι χαρακτηριστικά που μπορούν να εμπνεύσουν κάθε γυναίκα που επιθυμεί να διεκδικήσει τον χώρο της, ακόμα και στους πιο απαιτητικούς τομείς.
Σχεδόν δύο αιώνες μετά τον θάνατό της, η Μέρι Άνινγκ δικαιώνεται. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου αναγνωρίζει επισήμως τη συμβολή της, ενώ η ιστορία της διδάσκεται ως αναπόσπαστο κεφάλαιο στην ιστορία της επιστήμης. Οι γυναίκες του σήμερα, είτε στον χώρο των φυσικών επιστημών είτε οπουδήποτε αλλού, μπορούν να αντλήσουν από τη ζωή της Άνινγκ τη δύναμη να ακολουθήσουν το ένστικτο και το ταλέντο τους, ακόμα και όταν όλα γύρω τους φαίνονται αντίθετα.
