Το τελευταίο διάστημα κυκλοφορούν διάφορες απόψεις μερικών επιχειρηματιών της καφεστίασης του τουρισμού και όχι μόνο, για το τι φταίει και τι λείπει στο Ναύπλιο. Μιλούν για έλλειψη διαφήμισης, για ανάγκη επενδύσεων, για τουρίστες με “βαλάντια”, για μαρίνα και εκδηλώσεις.
του Τάκη Πασσαλή
Απορρίπτουν τον όρο “υπερτουρισμός” ως υπερβολή και περιγράφουν την πόλη σαν να είναι απλώς ένα προϊόν που χρειάζεται καλύτερο μάρκετινγκ.
Ας εξετάσουμε όμως και την πλευρά των κατοίκων. Εκείνων που ζουν εδώ όλο τον χρόνο, που προσπαθούν να κρατήσουν τα σπίτια τους μέσα σε έναν τόπο που γίνεται όλο και πιο ξένος προς αυτούς. Εκείνων που βλέπουν την πόλη όχι μόνο με το βλέμμα του πελάτη, αλλά με τη φροντίδα αυτού που την κατοικεί.
Ζούμε εδώ – δεν εμφανιζόμαστε μόνο τα Σαββατοκύριακα
Η Παλιά Πόλη του Ναυπλίου δεν είναι διακοσμητικό φόντο. Είναι χώρος ζωής, σχέσης, συνέχειας. Και αυτή η καθημερινότητα τα τελευταία χρόνια δοκιμάζεται σκληρά.
Δεν είμαστε απέναντι στον τουρισμό. Ο τουρισμός, όταν υπάρχει σχεδιασμένος και μετρημένος, μπορεί να είναι πηγή ζωής, πολιτιστικής ανταλλαγής, ακόμη και υπερηφάνειας. Κανείς μας δεν αρνείται την αξία του να έρχεται κόσμος, να γνωρίζει την ιστορία, την αρχιτεκτονική, την ομορφιά και τη φιλοξενία του τόπου μας.
Είμαστε όμως απέναντι σε αυτό που βιώνουμε σήμερα: μια ανισόρροπη και ασύδοτη τουριστικοποίηση, που σαρώνει τα πάντα στο όνομα μιας αόριστης “ανάπτυξης”.
– Που διώχνει τους κατοίκους, κάνοντας αδύνατη την εύρεση στέγης, μετατρέποντας κάθε σπίτι σε “φιλέτο” βραχυχρόνιας μίσθωσης.
– Που καταστρέφει τις υποδομές, επιβαρύνοντας βιολογικούς, υδροδοτήσεις, αποχέτευση, καθαριότητα, χωρίς καμία πρόβλεψη ή ενίσχυση.
– Που ακυρώνει τον κοινωνικό ιστό, γιατί οι γειτονιές δεν είναι πια γειτονιές, είναι περάσματα επισκεπτών χωρίς σταθερούς ανθρώπους.
– Που αλλοιώνει τη φυσιογνωμία της Παλιάς Πόλης, μετατρέποντας τα διατηρητέα κτήρια σε “χώρους εμπειρίας”, τις πλατείες σε catering zone και τον δημόσιο χώρο σε εμπορικό εξάρτημα της κάθε επιχείρησης.
Αυτός δεν είναι τουρισμός. Είναι αποικιοποίηση. Και μάλιστα, όχι από μακρινούς εισβολείς, αλλά από μια λογική που μας λέει πως “η πόλη δεν χρειάζεται κατοίκους – χρειάζεται μόνο πελάτες”.
Μας ζητούν να κάνουμε υπομονή, να μην αντιδρούμε, να “κατανοούμε τις δυσκολίες του επαγγελματία”.
Το κάνουμε εδώ και χρόνια.
Αλλά η υπομονή δεν μπορεί να γίνει συνενοχή.
Αν δεν υπάρξει όριο, αν δεν επανέλθει η ισορροπία, τότε το Ναύπλιο θα χάσει αυτό που το έκανε πάντα να ξεχωρίζει: το ανθρώπινο μέτρο.
Και όταν χαθεί το μέτρο, ό,τι χτίζεται πάνω του είναι κούφιο – όσο ωραία κι αν φαίνεται στις φωτογραφίες των επισκεπτών.
“Πέντε τραπεζάκια παραπάνω”; Ή πέντε δρόμοι λιγότεροι για τους πεζούς;
Μερικοί ισχυρίζονται ότι οι κάτοικοι «γκρινιάζουν για πέντε τραπεζάκια». Μα δεν πρόκειται για μεμονωμένα τραπέζια, αλλά για κατάληψη δημόσιου χώρου σε έκταση και σε χρόνο.
– Πεζόδρομοι που δεν είναι προσπελάσιμοι.
– Ηχορύπανση καθημερινή μέχρι αργά τη νύχτα.
– Παράνομη στάθμευση με απόλυτη ατιμωρησία.
– Καταστήματα που λειτουργούν σε διατηρητέα κτήρια με προβληματικές και πολλές φορές χωρίς εγκρίσεις χρήσεις.
– Βραχυχρόνιες μισθώσεις που εκτοπίζουν τις οικογένειες.
Αυτά δεν είναι “παραφωνίες”. Είναι συστηματικά φαινόμενα που γίνονται ανεκτά στο όνομα μιας αμφίβολης “ανάπτυξης”.
“Δεν υπάρχει υπερτουρισμός”; Τότε γιατί χάνουμε την πόλη;
Όταν κάποιοι λένε ότι δεν υπάρχει υπερτουρισμός, τι εννοούν;
Ίσως να εννοούν ότι δεν υπάρχουν αρκετά έσοδα για τα καταστήματά τους. Αλλά υπερτουρισμός δεν είναι μόνο οικονομικός δείκτης.
Είναι:
– Η υπερφόρτωση των υποδομών.
– Η μονοκαλλιέργεια της τοπικής οικονομίας.
– Η κοινωνική αποψίλωση της Παλιάς Πόλης.
– Η μετατροπή της κατοικίας σε επένδυση και όχι σε δικαίωμα.
Και ναι, ο υπερτουρισμός υπάρχει και χτυπά την καρδιά της πόλης, ακόμη κι αν μερικοί δεν τον βλέπουν – ή επιλέγουν να μην τον βλέπουν.
Η Παλιά Πόλη δεν μπορεί να λειτουργεί με δύο μέτρα και δύο σταθμά
Οι κάτοικοι δεν ζητούν προνόμια. Ζητούν νομιμότητα, εφαρμογή κανόνων και ελάχιστο σεβασμό.
Ζητούν:
– Να μην κινδυνεύουν άνθρωποι και σπίτια επειδή δεν μπορεί να περάσει πυροσβεστικό ή ασθενοφόρο.
– Να μην ζουν με μόνιμο θόρυβο κάτω από το σπίτι τους.
– Να μπορούν τα παιδιά τους να περπατήσουν στον δρόμο χωρίς να ελίσσονται ανάμεσα σε μηχανάκια και τραπέζια.
– Να υπάρχει ένα σχέδιο που να τους υπολογίζει – όχι να τους θεωρεί εμπόδιο.
Ο τουρισμός είναι μέσο, όχι σκοπός
Το Ναύπλιο δεν θα σωθεί με φωτογραφίσεις, events και πολυτελείς αφίξεις.
Θα σωθεί αν διατηρήσει ανθρώπους, συνοχή, ταυτότητα.
Οι απόψεις μερικών επιχειρηματιών που βλέπουν την πόλη ως “προϊόν” είναι κατανοητές αλλά μονοδιάστατες. Η αλήθεια είναι ότι μια πόλη που παύει να κατοικείται, παύει και να αγαπιέται.
Και τότε ο τουρισμός –ακόμη κι αν φέρει χρήμα– δεν θα φέρει ζωή.
Ανάπλι 1-7-2025
