Η μαρίνα του Ναυπλίου εξελίσσεται σε ένα έργο-παραβολή για το πώς μια «επένδυση» μπορεί να αμφισβητεί τη νομιμότητα, να διχάζει την κοινωνία και να ενεργοποιεί μηχανισμούς εκφοβισμού σε όσους ζητούν το αυτονόητο: εφαρμογή του νόμου.
Από την απουσία ουσιαστικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, μέχρι την προσπάθεια να χαρακτηριστεί «καταχρηστική» η συλλογική δράση πολιτών, το έργο αυτό αποτελεί case study αδιαφάνειας – και ίσως, συνειδητής εκτροπής.
Η προσφυγή στο ΣΤΕ και η «καταχρηστικότητα των γειτόνων»
23 πολίτες του Ναυπλίου προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας την αναστολή εργασιών για ένα έργο που -σύμφωνα με πληθώρα στοιχείων- εκτελείται χωρίς θεσμικά επαρκή περιβαλλοντική αδειοδότηση. Δεν προσέφυγαν ανώνυμα, δεν υποκίνησαν βία, δεν διέκοψαν εργασίες. Αντιθέτως: ακολούθησαν την προβλεπόμενη νομική οδό.
Η απάντηση που έλαβαν; Ένα «επιχείρημα» της εργολήπτριας εταιρείας που αγγίζει τα όρια του φρονηματισμού: επειδή γνωρίζονται μεταξύ τους, επειδή είναι γείτονες, επειδή συμμετέχουν σε κοινές πρωτοβουλίες, είναι «ύποπτοι».
Όπως εύστοχα σχολιάστηκε, «ενοχοποιείται η συλλογικότητα ανθρώπων που ζουν σε μια μικρή πόλη». Το υπονοούμενο είναι καθαρό: «σας ξέρουμε». Αυτό δεν είναι νομική άμυνα – είναι εκφοβισμός.
Το ΣΤΕ και η απομάκρυνση από την ουσία
Το ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι, ύστερα από προσωρινή αναστολή, το ΣΤΕ ήρε την απαγόρευση συνέχισης των έργων, όχι επειδή έκρινε επαρκή την αδειοδότηση, αλλά επειδή κρίθηκε -βάσει γνωμοδότησης αναρμόδιας υπηρεσίας- ότι υπάρχει “δημόσιος κίνδυνος” στη λιμενική συγκοινωνία.
Την ίδια ώρα, όπως καταγγέλλεται, η διαδικασία εστιάζει στο ποιόν των προσφευγόντων και όχι στην ουσία της υπόθεσης. Ψάχνουν αν οι αιτούντες είναι “μόνιμα διαμαρτυρόμενοι”, λες και αυτό αποδυναμώνει τα επιχειρήματα. Όπως καυστικά επισημαίνεται: «Μέχρι να υλοποιηθεί το έργο και να εκταμιευθούν οι κοινοτικοί και εθνικοί πόροι, όλα τα άλλα μένουν εκτός ουσίας;»
Περιβαλλοντική παρανομία και σιωπηλοί θεσμοί
Οι εργασίες συνεχίζονται χωρίς τελική ΜΠΕ (Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων), βασισμένες σε άσχετη μελέτη του 2013 για εκβάθυνση του λιμανιού. Δεν υπάρχει επιβλέπων μηχανικός. Δεν υπάρχουν οριστικά σχέδια. Τα προϊόντα των εκσκαφών αποτίθενται δίπλα στο σκάμμα. Και όλα αυτά συμβαίνουν εντός του θαλάσσιου περιβάλλοντος του Αργολικού Κόλπου, απειλώντας τη χλωρίδα και τη βιοποικιλότητα, δημιουργώντας “νεκρές ζώνες”, προκαλώντας θολότητα, αποσύνθεση οργανικών υλών και πιθανούς ρύπους από βαρέα μέταλλα.
Και όμως. Ο Δήμος σιωπά. Το Λιμενικό Ταμείο παρεμβαίνει υπέρ της εταιρείας και κατά των πολιτών.
Και η ΤΕΚΑΛ;
Η ίδια εταιρεία, που σήμερα στρέφεται κατά των πολιτών, έχει δεχθεί σοβαρές καταγγελίες από τον Δήμο Βόλου και από τον Ιβάν Σαββίδη για έργα στη Θεσσαλονίκη, σχετικά με αδιαφάνεια, παρατυπίες και προβλήματα νομιμότητας.
Ποτέ δεν απάντησε επί της ουσίας. Και δεν το κάνει ούτε τώρα. Αντί να τεκμηριώσει την ορθότητα των ενεργειών της, καταφεύγει στο κουτσομπολιό και στην υπόδειξη πολιτών.
Συμπέρασμα
Αυτό που αποκαλύπτεται δεν είναι μόνο η προχειρότητα ή η πιθανή παρανομία του έργου. Είναι το σύστημα που το στηρίζει. Ένα σύστημα που ανησυχεί όχι για τις παραβάσεις, αλλά για τους παρατηρητές. Που εξετάζει όχι τις πράξεις, αλλά τις συγγένειες.
Ένα σύστημα που προσπαθεί να κάμψει την κοινωνική συμμετοχή, χαρακτηρίζοντας “καταχρηστική” τη νομιμότητα.
Επίλογος
Αν σε μια μικρή πόλη, η γειτνίαση μετατρέπεται σε ένδειξη ενοχής και η θεσμική προσφυγή παρουσιάζεται ως υπονόμευση, τότε το πρόβλημα δεν είναι οι πολίτες – είναι η δημοκρατία που ενοχλεί.
Το Ανάπλι είναι μικρό. Αλλά τίποτα δεν μένει αθέατο για πάντα.
Τάκης Πασαλής
