Η Άνοιξη του 1825 δεν άρχισε καλά στο Ναύπλιο.
Προηγήθηκε ένας πολύ κακός Φλεβάρης.
Πρώτα, οι Αναπλιώτες είδαν τον Κολοκοτρώνη σιδηροδέσμιο να τον οδηγούν στην παραλία και να τον μπαρκάρουν σε έναν «σκυλοπνίκτη» για να μεταφερθεί σε φυλακή στην Ύδρα. Ο Γέρος, συντετριμμένος από την δολοφονία του πρωτότοκου γιου του Πάνου, είχε παραδοθεί και είχε αναστείλει την ανταρσία κατά της Κυβέρνησης.
Μαζί του οδηγήθηκαν στην φυλακή, μερικοί από τους κοτζαμπάσηδες του Μοριά, με τους οποίους είχε συμμαχήσει στον προηγηθέντα εμφύλιο πόλεμο (Δεληγιανναίοι, Νοταράδες, Σισίνηδες). Οι υπόλοιποι, Λόντος και Ζαΐμης, κρύβονταν στην Δυτική Ελλάδα, μαζί τους και ο Νικηταράς.
Δεύτερο έφτασε ένα πολύ κακό νέο στο Ναύπλιο. Ο Ιμπραήμ Πασάς, γιος του ημιαυτόνομου πασά της Αιγύπτου, αποβιβάστηκε στην Μεθώνη, με τακτικό στρατό, καλά εκπαιδευμένο και άρτια εξοπλισμένο.
Η κυρίαρχη ελίτ, που λένε σήμερα οι γραμματιζούμενοι, πέρναγε ωραία τον καιρό της στο Ναύπλιο. Το Γκουβέρνο πλήρωνε μισθούς μιας κρατικής γραφειοκρατίας και όλα έδειχναν πως θα άρχιζε να διαμορφώνεται κράτος. Τα χρήματα των μισθών έβγαιναν από τα δάνεια που είχαμε πάρει.
Η Κυβέρνηση, που νίκησε τον εμφύλιο πόλεμο, είχε πετύχει δύο δάνεια. Τα οποία τα δαπάνησε για να εξαγοράσει στρατεύματα και να νικήσει στον εμφύλιο πόλεμο. Συγκέντρωσε, αντί αδράς πληρωμής, τους περισσότερους οπλαρχηγούς της Ρούμελης και όλους από τα άλλα μέρη του Ελληνισμού είχαν έρθει εδώ (Σουλιώτες, Μακεδόνες, Κρητικούς, Κυπρίους, Μαυροβούνιους και Βούλγαρους) και λεηλάτησε την Πελοπόννησο.
Για να εξηγήσουμε το «αδράς»: Είχαν 50 στρατιώτες, δήλωναν 200 και έπαιρναν μισθούς για 150.
Έτσι όταν έφτασε το Πάσχα του 1825, όλοι αυτοί ήταν στο Ναύπλιο με πολλά χρήματα στα χέρια τους και τα σπατάλαγαν σε γλέντια. (Ήταν ίσως το πιο χαρούμενο Πάσχα που έγινε ποτέ στο Ναύπλιο).
Όμως η κυρίαρχη ελίτ επιδιδόταν σε άλλο χόμπυ: Την πολιτική ίντριγκα.
Είχαν διαμορφωθεί δύο «κόμματα» ένα λαϊκίστικο, θα λέγαμε σήμερα, με επικεφαλής Κωλέττη, Παπαφλέσσα και Υψηλάντη.
(Οι πιο ένθερμοι οπαδοί του ήταν οι λιμενεργάτες- αχθοφόροι που είχαν για πιάτσα μπροστά στην Τάπια του Μόσχου, δλδ. εκεί που είναι η Βιβλιοθήκη σήμερα, και για αυτό το κόμμα τους το αποκαλούσαν «Μοσχομάγκα»).
Το άλλο ήταν εκσυγχρονιστικό με επικεφαλής τους Κουντουριώτες, τον Μαυροκορδάτο και τον Σπυρίδωνα Τρικούπη.
Οι πρώτοι στράφηκαν προς την Γαλλία. Γάλλοι πράκτορες ενέσκηψαν στο Ναύπλιο, έκαναν δωράκια (ρολόγια!!!) και προξένευαν για μελλοντικό βασιλιά της Ελλάδας, τον γιο του Δούκα της Ορλεάνης (που έγινε μεταγενέστερα και βασιλιάς στη Γαλλία).
Τέτοια προοπτική εύρισκε αντίθετους τους άλλους, οι οποίοι είχαν αποφασίσει ότι η Ελλάδα μόνο υπό την προστασία της Αγγλίας μπορούσε να σταθεί ανεξάρτητη.
Οι Άγγλοι δεν έμειναν αδιάφοροι. Μας έστειλαν δύο περίεργους τύπους. Ιταλούς. Επιφανειακά δημοκράτες και επαναστάτες καρμπονάρους. Στην πράξη χρηματοδοτούνταν από τους δανειστές μας τους αδελφούς Ρικάρντο.
Φυσιολογικό είναι οι δανειστές να στέλνουν και μια «τρόικα», για να ξέρουν που πηγαίνουν τα χρήματά τους.
Ο ένας από τους δύο Ιταλούς, ο Λουίτζι Πόρρο, ανέλαβε θέση μέσα στην Κυβέρνηση για να έχει εικόνα της κατάστασης.
Ο άλλος ο «κόμης Γάμβας, λεγόμενος», κατά τον Σπηλιάδη, άρχισε να συλλέγει στοιχεία για τα Οθωμανικά κτήματα που είχαν έρθει στα χέρια των Ελλήνων και τα είχε βάλλει για υποθήκη η Κυβέρνηση.
Ο Σπηλιάδης ξεκάθαρα τον κατονομάζει ως εκπρόσωπο των αδελφών Ρικάρδο. Δεν αναφέρει το μικρό του όνομα. Δεν πρέπει να είναι το ίδιο πρόσωπο με τον συνονόματό του γιατρό του Λόρδου Βύρωνα. Γιατί την εποχή της επίσκεψής του στο Ναύπλιο, εκείνος είχε φύγει στο Λονδίνο.
Ο Γάμβας έδωσε απογοητευτική εικόνα για την κατασπατάληση του δανείου. Περίμενε πως θα είχαμε φτιάξει τακτικό στρατό και πυροβολικό. Αντί για αυτό βρήκε χιλιάδες (!!) οπλοφόρους να περιφέρονται στο Ναύπλιο και να μεθοκοπούν.
Η κυρίαρχη ελίτ, δεν το έβαλε κάτω. Προσπάθησε να πάρει και τρίτο δάνειο. Ατυχήσαμε. Η τρόικα είχε κάνει καλά τη δουλειά της.
Όμως τα λάθη πληρώνονται.
Η φιλογαλλική φατρία ήθελε να ξεφορτωθεί από το Ναύπλιο τους Αγγλόφιλους. Ήθελαν να στείλουν τον Κουντουριώτη με τον Μαυροκορδάτο να πάνε να απελευθερώσουν την Πάτρα και τη Ναύπακτο, που ήταν στα χέρια των Οθωμανών.
Οι Τούρκοι ετοίμαζαν εισβολή στην Μεσσηνία, με τον Ιμπραήμ, και στη Ρούμελη, με τον Κιουταχή, και αντί να τους αντιμετωπίσουμε, θα στέλναμε όλο τον διαθέσιμο στρατό στην Πάτρα, με μόνο στόχο να φύγουν οι δυο πολιτικοί από το Ναύπλιο.
Τελικά, οι δυο πολιτικοί, έφυγαν από το Ναύπλιο και πήγαν προς την Μεσσηνία, να αντιμετωπίσουν τον Ιμπραήμ. Εκεί πάθαμε δύο από τις χειρότερες ήττες του αγώνα. Στη μάχη στο Κρεμμύδι και στην πολιορκία του Νεόκαστρου.
Αποτέλεσμα, ο Πρωθυπουργός μπαίνει σε ένα πλεούμενο και πάει σπίτι του στην Ύδρα, εγκαταλείποντας την Πρωτεύουσα, το Ναύπλιο, δηλώνοντας άρρωστος και χωρίς να παραιτηθεί.
Μετά την μάχη στο Κρεμμύδι, ο Μαυροκορδάτος κατανόησε πως ο πληθυσμός της Πελοποννήσου, ήταν εντελώς εχθρικός προς την Κυβέρνηση και δεν είχε καμία διάθεση να αντισταθεί στους Τουρκοαιγύπτιους. Από την άλλη, οι πιστοί στην Κυβέρνηση Ρουμελιώτες απαιτούσαν τους μισθούς τους. Αρνούνταν να πολεμήσουν, εάν δεν πληρώνονταν.
Δεν είχε άλλη λύση ο Μαυροκορδάτος και τους έστειλε στο Ναύπλιο να απαιτήσουν από το απομεινάρι της Κυβέρνησης τα λεφτά τους.
Μόλις έφτασαν στην Τίρυνθα, έκλεισαν οι πύλες και αρνήθηκαν να τους δεχτούν μέσα στην πόλη. Έγιναν διαπραγματεύσεις. Τελικά, ό,τι υπήρχε στο δημόσιο ταμείο τους δόθηκε. Πρώτα πληρωθήκαν, μετά μπήκαν μέσα, το έριξαν στα γλέντια και μπροστά στον κίνδυνο να τους στείλουν στην Μεσσηνία να πολεμήσουν, σηκώθηκαν και έφυγαν για τη Ρούμελη, με το πρόσχημα πως κινδυνεύουν τα σπίτια τους.
Το Νεόκαστρο (η Πύλος) τελικά παραδόθηκε στους Αιγύπτιους. Ο Μαυροκορδάτος τελευταία στιγμή διασώθηκε. Σηκωτό (κυριολεκτικά) τον επιβίβασαν στον «Άρη», στο πλοίο του Τσαμαδού.
Η «έξοδος του Άρεως, από το Ναβαρίνο» είναι μια από τις ηρωικότερες στιγμές του Ελληνικού Ναυτικού. Μέσα στο γενικό χαμό, οι ναύτες χωρίς τον καπετάνιο τους, που είχε σκοτωθεί, πέρασαν μέσα από 25 Τουρκοαιγυπτιακά πολεμικά και διέσπασαν τον κλοιό.
Ήταν το μόνο καλό εκείνη την άνοιξη, γι’ αυτό και διάλεξα την «έξοδο του Άρεως» ως εικονογράφηση της ανάρτησης.
Τόλης Κοϊνης
