Σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης δύο σημαντικών ιστορικών μνημείων στην Ερμιόνη, του Ιερού Ναού Παμμεγίστων Ταξιαρχών και του ρωμαϊκού ταφικού μνημείου.
Την πορεία υλοποίησης των έργων παρουσίασε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, με αναλυτική απάντηση.
Η πορεία των έργων
Ο Ιερός Ναός Ταξιαρχών, κηρυγμένος ιστορικό διατηρητέο μνημείο, δεσπόζει στην κορυφή του λόφου Μύλοι, εκεί όπου κατά την αρχαιότητα υπήρχε ναός αφιερωμένος στη Δήμητρα Χθονία. Το σημερινό κτίσμα χρονολογείται από τον 17ο αιώνα και φέρει εντυπωσιακό μαρμάρινο κωδωνοστάσιο, πιθανόν έργο Τηνίων μαρμαρογλυπτών. Κατά την περίοδο 2013-2015 πραγματοποιήθηκαν εργασίες προστασίας και ανάδειξης με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ 2007-2013, ενώ το 2019 εγκρίθηκε νέα μελέτη στατικής ενίσχυσης και αποκατάστασης, με μέριμνα του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου. Αυτή τη στιγμή δεν εκκρεμεί κάποιο αίτημα έγκρισης εργασιών.
Όσον αφορά το ρωμαϊκό ταφικό μνημείο, το οποίο εντοπίστηκε στις ανασκαφές του 1988 και 1990, οι διαδικασίες αποκατάστασης εξελίσσονται στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Πελοποννήσου, του Δήμου Ερμιονίδας και του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης. Το έργο, προϋπολογισμού 120.000 ευρώ, αφορά την αναστήλωση, στερέωση και διαμόρφωση του χώρου τοποθέτησης του μνημείου και εκτελείται απολογιστικά και με αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας.
Η Εφορεία έχει ξεκινήσει την τροποποίηση των υφιστάμενων μελετών, βάσει των πρόσφατων επιστημονικών δεδομένων. Μεταξύ άλλων, ζητήθηκε η δημιουργία πλήρους ψηφιακού μοντέλου και η διερεύνηση της μη εμφανούς επιφάνειας έδρασης της κλίνης, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχιση του έργου με πληρότητα.
Η απάντηση της Υπουργού δόθηκε στο πλαίσιο ερώτησης που είχε καταθέσει ο Βουλευτής Αργολίδας της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννης Ανδριανός, ζητώντας ενημέρωση για την πορεία υλοποίησης των έργων πολιτιστικής αναβάθμισης στην Ερμιόνη.
Η απάντηση της Μενδώνη
Στο κείμενο της απάντησης αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
«O Iερός Ναός Ταξιαρχών βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του λόφου «Mύλοι» της Ερμιόνης, στη θέση αρχαίου ναού αφιερωμένου στη Δήμητρα Xθονία. Είναι χαρακτηρισμένος ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την Υ.Α. YΠΠO/APX/B1/Φ30/7310/202/16.2.1996 (Β’ 177) και χρονολογείται στον 17ο αιώνα. Πάνω από την είσοδο του ναού υψώνεται μαρμάρινο κωδωνοστάσιο, πιθανώς έργο Tηνίων μαρμαρογλυπτών του τέλους του 19ου αι.
Κατά τα έτη 2013-2015 εκτελέστηκε με αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας το έργο με τίτλο «Εργασίες προστασίας και ανάδειξης του Ιερού Ναού Παμμεγίστων Ταξιαρχών στην Ερμιόνη, Ν. Αργολίδας», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ 2007-2013. Στο πλαίσιο του έργου πραγματοποιήθηκαν εργασίες αποκατάστασης των όψεων, της στέγης και του περιβάλλοντος χώρου. Οι εργασίες έφεραν στο φως την θεμελίωση αρχαίου ναού, αφιερωμένου στην Δήμητρα χθονία και για τον λόγο αυτό το δάπεδο του νάρθηκα δεν ανακατασκευάστηκε.
Το 2019 εγκρίθηκε υπό όρους από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας η μελέτη με τίτλο «Εργασίες στατικής ενίσχυσης και αποκατάστασης του I.N. Ταξιαρχών Ερμιόνης», κατόπιν γνωμοδότησης του Τοπικού Συμβουλίου Μνημείων Πελοποννήσου (υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΕΦΑΑΡΓ/122167/84514/2344/22.05.2019 Απόφαση, ΑΔΑ: 661Μ4653Π4-Η59). Η εν λόγω μελέτη εκπονήθηκε με μέριμνα του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ναού. Σύμφωνα με την Εφορεία Αρχαιοτήτων δεν εκκρεμεί αίτημα έγκρισης εργασιών από τον αρμόδιο φορέα.
Το ταφικό μνημείο στην Ερμιόνη βρέθηκε κατά τη διάρκεια σωστικών ανασκαφών, που διενεργήθηκαν σε οικόπεδο του ΟΤΕ Ερμιόνης κατά τα έτη 1988 και 1990. H μελέτη για τη διερεύνηση της αρχικής μορφής του μνημείου, καθώς και η πρόταση για την αναστήλωση και ανάδειξή του σε τμήμα δημοτικού οικοπέδου που παραχωρήθηκε από τον Δήμο της Ερμιόνης, εκπονήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας κατά τα έτη 2003 και 2013 και εγκρίθηκε με την Υ.Α. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΑΑΜ/ΤΜΑΜ/17832/9500/740/247/13.05.2016 (ΑΔΑ: ΨΨΡΗ4653Π4-2Α6), κατόπιν γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
Για την αποκατάσταση του ρωμαϊκού ταφικού μνημείου της Ερμιόνης είναι σε εξέλιξη από τον Μάιο του 2023 Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του ΥΠΠΟ, της Περιφέρειας Πελοποννήσου, του Δήμου Ερμιονίδος και του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Περιφέρειας Πελοποννήσου, με τίτλο «Αναστήλωση, στερέωση και διαμόρφωση χώρου τοποθέτησης Ταφικού Μνημείου Ερμιόνης». Η χρηματοδότηση του έργου προέρχεται από πόρους της Περιφέρειας Πελοποννήσου, ύψους 120.000,00 €.
Σε συνέχεια της υπογραφής της Προγραμματικής Σύμβασης εκδόθηκε η Υ.Α. 305332/17.07.2023 (ΑΔΑ: 6ΔΗΩ4653Π4-ΥΑ0) έγκρισης εκτέλεσης εργασιών του έργου «Αναστήλωση, στερέωση και διαμόρφωση χώρου τοποθέτησης Ταφικού Μνημείου Ερμιόνη», απολογιστικά και με αυτεπιστασία από την ΕΦΑ Αργολίδας, της οποίας η λήξη ορίζεται στις 18.05.2026. Εν συνεχεία, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, με σχετική καθυστέρηση, εκκίνησε τις διαδικασίες για την αναθεώρηση και τροποποίηση των υπαρχουσών εγκεκριμένων μελετών με την επανεξέταση όλων των επιστημονικών δεδομένων. Από τα επιστημονικά αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε η ανάγκη για την εκπόνηση πλήρους ψηφιακού μοντέλου, και κυρίως διερεύνησης της μη εμφανούς επιφάνειας έδρασης της κλίνης, ως προϋπόθεση για την εξέλιξη του έργου. Με βάση τα επιστημονικά αποτελέσματα που προέκυψαν, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας ζήτησε την σύγκληση της Επιτροπής Παρακολούθησης της Προγραμματικής, προκειμένου να εκκινήσει η διαδικασία έγκρισης ανάθεσης των ανωτέρω μελετών».
