«Είμαστε παιδιά, είμαστε τρομοκρατημένοι. Μας λένε ότι θα καταδικαστούμε σε 400 ή 1.000 χρόνια φυλάκισης. Κάθε φορά που μας το λένε αυτό, πεθαίνουμε», δήλωσε, μιλώντας στο Al Jazeera, ο 21χρονος Αιγύπτιος Saeed* ο οποίος κρατείται στις φυλακές Αυλώνα, κατηγορούμενος για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου.
“Όποιος με ρωτάει γιατί βρίσκεσαι στη φυλακή, του απαντώ ότι δεν ξέρω”, πρόσθεσε.
Ο Saeed* και άλλοι 8 μετανάστες από την Αίγυπτο, βρίσκονται προφυλακισμένοι και κατηγορούνται για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, παράνομη διακίνηση μεταναστών και πρόκληση ναυαγίου.
Tο Al Jazeera σε συνεργασία με το Omnia TV και την “Εφημερίδα των Συντακτών” αποκαλύπτει ότι και οι εννέα κατηγορούμενοι ισχυρίζονται ότι δεν ήταν μεταξύ των διακινητών, που οργάνωσαν το μοιραίο ταξίδι. Υποστηρίζουν ότι ήταν απλώς επιβάτες που επέζησαν και ισχυρίζονται ότι η ελληνική ακτοφυλακή προκάλεσε την ανατροπή του υπερπλήρους σκάφους.
Μιλώντας τηλεφωνικά στο Al Jazeera δήλωσαν ότι η ελληνική εισαγγελία δεν έλαβε με ακρίβεια τις καταθέσεις τους και ότι τους πίεσε να υπογράψουν έγγραφα, που δεν καταλάβαιναν, με βία ή με απειλές βίας.
Δύο ακόμη επιζώντες από τη Συρία, οι οποίοι δεν ανήκουν στην ομάδα των κατηγορουμένων, υποστήριξαν επίσης την αθωότητα των 9 μεταναστών και επέρριψαν την ευθύνη για το ναυάγιο στην Ελληνική Ακτοφυλακή.
Όπως αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα του Al Jazeera, οι εννέα κατηγορούμενοι, στους οποίους περιλαμβάνονται πατέρες, εργάτες και φοιτητές, δήλωσαν ότι πλήρωσαν από 140.000 έως 150.000 αιγυπτιακές λίρες (4.500 έως 4.900 δολάρια) σε έναν διακινητή ή έναν συνεργάτη των διακινητών, προκειμένου να επιβιβαστούν στο σκάφος.
“Σας λέω, είμαι κάποιος που πλήρωσε 140.000 αιγυπτιακές λίρες. Αν είμαι αυτός που έβαλε αυτούς τους ανθρώπους στη βάρκα, θα έχω περίπου επτά, οκτώ ή εννέα χιλιάδες ευρώ. Είκοσι χιλιάδες ευρώ. Γιατί στο καλό να επιβιβαστώ σε ένα τέτοιο πλοίο;” δήλωσε ο Magdy*, ένας από τους κατηγορούμενους.
Οι δύο Σύροι επιζώντες επιβεβαίωσαν, λέγοντας πως πλήρωσαν χρήματα σε ανθρώπους, αλλά όχι στους Αιγύπτιους κατηγορούμενους. Οι εννέα που κρατούνται “δεν έφταιγαν σε τίποτα”, όπως είπαν.
Υπενθυμίζεται ότι το 2022, ένας διακινητής δήλωσε στην βρετανική εφημερίδα TheGuardian, ότι χρεώνει τους Αιγύπτιους περίπου 120.000 αιγυπτιακές λίρες (3.900 δολάρια). Πρόσφατα δημοσιεύματα έδειξαν ότι όσοι ταξιδεύουν από τη Συρία συχνά πληρώνουν περίπου 6.000 ευρώ (περίπου 6.500 δολάρια) για ένα τέτοιο ταξίδι.
«Το ελληνικό σκάφος μας αναποδογύρισε»
Στις 14 Ιουνίου του 2023, το πλοίο Adriana, υπερφορτωμένο με περίπου 700-750 άτομα, μεταξύ των οποίων Αιγύπτιοι, Σύριοι, Πακιστανοί, Αφγανοί και Παλαιστίνιοι – ανάμεσά τους και παιδιά – ανατράπηκε. Είχε αναχωρήσει από τη Λιβύη πέντε ημέρες νωρίτερα. Μόνο 84 σοροί ανασύρθηκαν και 104 επιβαίνοντες διασώθηκαν. Οι υπόλοιποι ξεψύχησαν στα νερά της Μεσογείου, ανοιχτά της Πύλου.
Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακτιβιστές και ορισμένοι επιζώντες ισχυρίζονται ότι οι αξιωματούχοι του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος απέτυχαν να τους σώσουν ζωές στη θάλασσα.
Ο Ahmed*, ένας από τους επιζώντες, δήλωσε ότι είδε και τους 9 κατηγορούμενους κατά τη διάρκεια του χάους, καθώς το πλοίο φαινόταν έτοιμο να ανατραπεί και οι επιβαίνοντες είχαν αρχίσει να πανικοβάλλονται και να τρέχουν. “Απλώς κατεύθυναν τον κόσμο, όταν το πλοίο μας άρχισε να γέρνει. Φώναζαν στους ανθρώπους να σταθεροποιήσουν το πλοίο”, είπε.
Επτά από τους κατηγορούμενους υποστήριξαν επίσης ότι είδαν ένα σκάφος της Ελληνικής Ακτοφυλακής να δένει σχοινί στην αλιευτική τράτα. Οι Έλληνες αξιωματούχοι τράβηξαν μία φορά και στη συνέχεια δύο, με αποτέλεσμα το σκάφος να αναποδογυρίσει και να βυθιστεί, υποστηρίζουν.
“Είδα ότι το ελληνικό σκάφος είχε δέσει ένα χοντρό μπλε σχοινί, ένα σχοινί, στη μέση του σκάφους”, δήλωσε ο Fathy*, ένας άλλος από τους κατηγορούμενους. “Τράβηξαν, η βάρκα έγειρε στο πλάι, είδαν ότι έγειρε, συνέχισαν, οπότε η βάρκα αναποδογύρισε”. “Η Ελλάδα – ένα ελληνικό σκάφος, μας ρυμούλκησε και μας αναποδογύρισε – και σκότωσε τα αδέλφια και τους φίλους μας και τώρα κοιτάζω τον εαυτό μου και είμαι στη φυλακή”, πρόσθεσε.
Ακόμα, δύο από τους κατηγορούμενους δήλωσαν ότι βρίσκονταν στο αμπάρι και δεν είχαν καταλάβει τι είχε συμβεί παρά μόνο μετά, όταν επιβιβάστηκαν στο σκάφος του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος.
Οι δύο Σύροι επιζώντες δήλωσαν στο Al Jazeera ότι είδαν την ελληνική ακτοφυλακή να ρυμουλκεί το μοιραίο σκάφος.
“Δεν είχαν καμία σχέση με τη βύθιση του σκάφους. Αυτό είναι προφανές”, δήλωσε ο Mohammad*, για τους Αιγύπτιους που κρατούνται. “Πρέπει να είμαστε λογικοί. Ήταν ένα μεγάλο σκάφος και δεν θα είχε βυθιστεί αν δεν είχε παρέμβει κανείς. Η μηχανή είχε χαλάσει, αλλά θα μπορούσε να είχε μείνει στην επιφάνεια. Το ελληνικό Λιμενικό Σώμα είναι πραγματικά υπεύθυνο για τη βύθιση”.
Η Ελληνική Ακτοφυλακή αρνήθηκε τους παραπάνω ισχυρισμούς, τονίζοντας ότι έχει “απόλυτο σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και τα ανθρώπινα δικαιώματα”. “Ωστόσο, σε συνεργασία με τις νομικές αρχές και άλλους αρμόδιους φορείς, θα τεθούν σε εφαρμογή οι κατάλληλοι μηχανισμοί ελέγχου, όπου είναι απαραίτητο”, ανέφερε σε δήλωσή της προς στο Al Jazeera.
«Αφού υπέγραψα, με χτύπησαν»
Οι εννέα κατηγορούμενοι αποκάλυψαν επίσης ότι κατέθεσαν στο αστυνομικό τμήμα Καλαμάτας, την επομένη του ναυαγίου στην Πύλο, υπό πίεση. Όπως είπαν, τους πίεσαν να υπογράψουν έγγραφα που ήταν γραμμένα στα ελληνικά και τα οποία δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι έγραφαν.
Δύο από τους κατηγορούμενους υποστήριξαν ότι οι αστυνομικοί και οι μεταφραστές που ήταν παρόντες κατά τη διάρκεια της ανάκρισης, τους χτύπησαν ή τους κλώτσησαν.
Ο Saber*, ένας από τους κατηγορούμενους, είπε ότι όταν του δόθηκαν έγγραφα στα ελληνικά, δήλωσε ότι δεν ήθελε να τα υπογράψει. “Ο διερμηνέας μου είπε ότι θα υπογράψει δίπλα στην υπογραφή μου. Σαν να μη συνέβη τίποτα”, είπε. “Αφού υπέγραψα, με χτύπησε”, ανέφερε, ενώ σημείωσε ότι είδε έναν υπάλληλο της Αστυνομίας να κλωτσάει άλλον κατηγορούμενο στο στήθος.
Η Ελληνική Αστυνομία δεν απάντησε στο αίτημα του Al Jazeera για σχολιασμό των παραπάνω ισχυρισμών.
Σημειώνεται ότι η ημερομηνία έναρξης της δίκης των 9 δεν έχει ακόμα οριστεί, αν και σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία θα πρέπει να ξεκινήσεις εντός 18 μηνών από την πρώτη τους κράτηση.
Σε περίπτωση που οι 9 άνδρες κριθούν ένοχοι, ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωποι με ποινές φυλάκισης άνω των δέκα ετών.
Τα ονόματα που σημειώνονται με αστερίσκο (*) έχουν αλλάξει για την προστασία της ταυτότητάς τους.
